Rùa đầu to quí hiếm được 'phù phép' có nguồn gốc hợp pháp nuôi từ trang trại

(VOH) - Bị bắt đang vận chuyển hàng thuộc danh mục nguy cấp thì lái xe trưng ra giấy phép vận chuyển do hạt kiểm lâm huyện Tam Nông - Tân Hồng (Đồng Tháp) cấp.

Dù chưa có văn bản nào xác nhận khả năng nuôi sinh sản rùa đầu to - loài rùa đặc biệt nguy cấp, quý, hiếm trong Phụ lục I Công ước CITES nhưng vẫn có giấy phép vận chuyển loài rùa này của Hạt Kiểm lâm huyện Tam Nông – Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp cấp cho một trang trại tư nhân.

Các chuyên gia nhận định không thể gây nuôi thương mại rùa đầu to

Các chuyên gia nhận định không thể gây nuôi thương mại rùa đầu to (Nguồn ATP-IMC).

Ngày 7/11,Trung tâm Giáo dục Thiên nhên (EVN) kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn có văn bản chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Chi cục Kiểm lâm các địa phương không cấp phép gây nuôi sinh sản, sinh trưởng vì mục đích thương mại đối với rùa đầu to cũng như các loài động vật hoang dã (ĐVHD) nguy cấp, quý, hiếm thuộc Phụ lục I CITES khác và các loài thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ (ban hành kèm theo Nghị định 160/2013/NĐ-CP) của Chính phủ.

EVN cũng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn chỉ đạo Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Chi cục Kiểm lâm các địa phương tăng cường quản lý các cơ sở gây nuôi ĐVHD trên địa bàn, kiên quyết rút giấy phép những cơ sở không đủ điều kiện nuôi ĐVHD cũng như thắt chặt quy trình cấp phép vận chuyển ĐVHD; Thành lập đoàn kiểm tra liên ngành với sự có mặt của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp về công tác quản lý, gây nuôi ĐVHD trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

Trước đó ngày 04/11/2018, Cảnh sát giao thông  tỉnh Kon Tum kiểm tra và phát hiện một khối lượng lớn động vật hoang dã (ĐVHD) được vận chuyển trên xe khách mang biển kiểm soát 36B-022.32 qua địa bàn tỉnh Kon Tum.

Nhiều vụ việc vận chuyển rùa trái phép được phát hiện gần đây

Nhiều vụ việc vận chuyển rùa trái phép được phát hiện gần đây đều có giấy phép từ cơ quan chức năng Đồng Tháp (nguồn ATP-IMC)

Các cá thể ĐVHD bị bắt giữ bao gồm rắn và nhiều loài rùa trong đó có 26 cá thể (có tổng khối lượng 14,5kg) được xác định là loài rùa đầu to (Platysternon megacephalum) – loài rùa đặc biệt nguy cấp, quý, hiếm được liệt kê trong Phụ lục I Công ước về buôn bán quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp CITES.

Điều đáng nói là lái xe cung cấp được giấy tờ chứng minh nguồn gốc hợp pháp của 11kg rùa đầu to tại trang trại của ông Trần Chí Đại (trú tại xã An Hòa, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp) đề ngày 30/10/2018 cho 6kg rùa đầu to ngay tại thời điểm bị bắt giữ và tiếp tục cung cấp giấy phép vận chuyển (ngày 2/11/2018) cho 5kg rùa đầu to sau 24 giờ kể từ thời điểm bị bắt giữ. Tất cả giấy phép vận chuyển nói trên đều do Hạt Kiểm lâm huyện Tam Nông – Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp cấp

Qua tham khảo ý kiến bốn cơ quan khoa học CITES Việt Nam: Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật thuộc Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Viện Nghiên cứu Hải sản thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Trung tâm Nghiên cứu Tài nguyên và Môi trường thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội, ENV được biết các cơ quan này chưa bao giờ xác nhận bằng văn bản về khả năng nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng rùa đầu to.

Cán bộ Trung tâm bảo tồn rùa VQG Cúc Phương khẩn trương thực hiện công tác cứu hộ

Cán bộ Trung tâm bảo tồn rùa VQG Cúc Phương khẩn trương thực hiện công tác cứu hộ (nguồn ATP-IMC)

Như vậy, trong trường hợp này, việc cơ quan kiểm lâm tỉnh Đồng Tháp cấp phép cho cơ sở của ông Trần Chí Đại gây nuôi, nuôi sinh sản, sinh trưởng loài rùa đầu to và sau đó cấp phép vận chuyển loài này là trái quy định hiện hành của pháp luật.

Bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc ENV cho biết :“Tương tự như tê tê, việc gây nuôi thương mại rùa đầu to là không có khả năng. Thế nhưng không biết vì lý do gì mà những chuyến hàng chở rùa đầu to “có nguồn gốc hợp pháp từ các trang trại” vẫn ngang nhiên di chuyển ra Móng Cái (Quảng Ninh).

ENV đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng như các cơ quan quản lý Nhà nước vào cuộc để chấm dứt tình trạng cấp phép nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng vì mục đích thương mại đối với rùa đầu to và các loài ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm khác tại các địa phương cũng như xử lý các cơ quan, đối tượng có dấu hiệu tắc trách theo đúng quy định của pháp luật”.

Theo quy định tại Điều 10 Nghị định 82/2006/NĐ-CP ngày 10/08/2006 của Chính phủ về quản lý hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, tái xuất khẩu, nhập nội từ biển, quá cảnh, nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng, trồng cấy nhân tạo các loài động vật, thực vật hoang dã nguy cấp, quý, hiếm, (được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 98/2011/NĐ-CP), một trong các điều kiện tiên quyết để đăng ký thành lập các trang trại nuôi sinh sản, nuôi sinh trưởng ĐVHD nguy cấp, quý, hiếm thuộc Phụ lục của CITES (như rùa đầu to) là:

  • Đối với trại nuôi sinh sản: loài ĐVHD phải “được cơ quan khoa học CITES Việt Nam xác nhận bằng văn bản là có khả năng sinh sản liên tiếp qua nhiều thế hệ trong môi trường có kiểm soát.
  • Đối với trại nuôi sinh trưởng: loài ĐVHD phải “được cơ quan khoa học CITES Việt Nam xác nhận bằng văn bản là việc nuôi sinh trưởng không ảnh hưởng tới việc bảo tồn loài đó trong tự nhiên.

Theo ông Hoàng Văn Hà, Điều phối viên Chương trình bảo tồn rùa châu Á (ATP): “Rùa đầu to là loài rùa đặc biệt nhạy cảm, rất khó để duy trì và sinh sản thành công loài trong điều kiện nuôi nhốt. Bên cạnh đó, số lượng trứng thấp, quá trình sinh trưởng chậm, lên tới 9 năm để đạt kích thước trưởng thành cũng cho thấy việc gây nuôi loài này phục vụ mục đích thương mại là không có khả năng. ATP cũng chưa ghi nhận trường hợp gây nuôi thành công rùa đầu to nào tại Việt Nam.”