Thói quen chia nhỏ thuốc để uống, có nên hay không ?

Đối với một số người bệnh đặc biệt như trẻ em, người cao tuổi, ngươi mắc bệnh khó nuốt, người bệnh có đặt ống thông dạ dày… thì việc uống nguyên viên thuốc rất khó khăn hoặc thậm chí là không thể.

Để thuận tiện cho việc sử dụng thuốc nhiều người thường chọn cách bẻ đôi thuốc, nghiền viên nén hoặc mở viên nang để uống. Tuy nhiên, trên thực tế có nhiều loại thuốc khi chia nhỏ sẽ phá vỡ cấu trúc giải phóng, thay đổi dược động học của thuốc, giảm hiệu quả điều trị, gây độc cho người dùng.

Theo dược sĩ Trần lệ Hằng - Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM trao đổi với Vnexpress, để thuốc phát huy tối đa hiệu quả, hạn chế các tác dụng phụ thì việc sử dụng đúng cách là rất quan trọng.

Không phải loại thuốc nào cũng có thể chia nhỏ được khi uống. Cụ thể là các dạng thuốc sau:

• Dạng thuốc bào chế: Một số thuốc được bào chế ở dạng phóng thích hoạt chất đặc biệt hơn so với dạng thông thường. Dạng thuốc này thường sẽ có bao một lớp màng mỏng đặc biệt hoặc có khung trơ (matrix) chứa thuốc.
• Dạng thuốc phóng thích chậm: Thuốc đi qua dạ dày vẫn còn nguyên vẹn, chỉ tan ở phần đầu ruột non (tá tràng) và cuối cùng phóng thích toàn bộ hoạt chất ở ruột.
• Dạng thuốc phóng thích kéo dài: Loại thuốc này được bào chế với các dạng cấu trúc đặc biệt, giúp phóng thích hoạt chất trong suốt thời gian di chuyển trong ống tiêu hóa.

Với các loại thuốc điều trị ung thư, thuốc độc tế bào, thuốc ức chế miễn dịch thì việc nghiền viên nén hoặc mở viên nang sẽ làm bột thuốc phân tán, tiếp xúc với da hoặc niêm mạc gây nên tình trạng kích ứng. Một số thuốc còn có thể xâm nhập qua cơ thể phụ nữ mang thai và gây ngộ độc phôi thai.

Bẻ đôi thuốc để uống có thể phá vỡ cấu trúc, thay đổi dược động học của thuốc, giảm hiệu quả điều trị
(Nguồn: Internet)

Bên cạnh đó, một số thuốc khi bẻ nhỏ, nghiền nát, người bệnh sẽ không chịu được mùi vị hoặc vị rất đắng của hoạt chất. Do đó, tốt nhất vẫn nên uống nguyên viên.

Theo chia sẻ từ dược sĩ Huỳnh Thị Hoài Thu - Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, một vài loại thuốc có dạng bào chế đặc biệt sẽ có một số chữ viết tắt đi kèm để người dùng dễ nhận biết. Ví dụ như: SR (phóng thích chậm), ER/XR/XL (phóng thích kéo dài), LP (giải phóng kéo dài 8 giờ), MR/CR/CD (phóng thích có kiểm soát), LA (tác dụng kéo dài), EC (viên bao tan trong ruột), OCAS, Chrono, Retard (chậm).

Ngoài ra, khi dùng thuốc người bệnh cần nên lưu ý và tuân thủ những nguyên tắc sau:  

• Đối với viên nang (nang cứng, nang mềm) nếu không có hướng dẫn gì thêm thì nên uống nguyên viên, không được mở viên nang.
• Đối với thuốc có mùi vị khó chịu nếu không thể uống được thì có thể thay thế bằng dạng bào chế khác có vị dễ chịu hơn của cùng hoạt chất đó (nếu có).
• Nên đeo khẩu trang và găng tay khi tiếp xúc trực tiếp với các thuốc độc tế bào.
• Nếu chỉ uống một nửa thì với phần viên còn lại sau khi bẻ nên cho vào túi zipper để tránh ẩm, bảo quản dưới 30 độ C và tránh ánh sáng trực tiếp.
• Khi không chắc chắn việc có được chia nhỏ viên thuốc uống hay không thì người bệnh nên hỏi ý kiến dược sĩ, bác sĩ và người có chuyên môn.