Bản tin thứ sáu, ngày 09/12/2016
ព័ត៍មានថ្ងៃសុក្រទី ០៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០១៦
១.ទីក្រុងហូជីមិញ និងខេត្តផ្លានដឺ នៃប្រទេសបែលហ្ស៊ីច បានចុះអនុស្សារណៈជាគោលការណ៍ ដើម្បីសហការណ៍គ្នាក្នុងវិស័យកសិកម្ម ៖
លោក Lê Thanh Liêm ជាអនុប្រធាននៃគណៈកម្មាធិការប្រជាជនទីក្រុងហូជីមិញ និងលោក Geevt Versnick ជាទេសាភិបាលរងខេត្ត Flander ខាងកើត នៃប្រទេសបែលហ្ស៊ីច បានចុះអនុស្សារណៈជាគោលការណ៍ ស្តីអំពីការសហការគ្នាក្នុងវិស័យកសិកម្ម រវាងទីក្រុងហូជីមិញ ជាមួយនឹងខេត្ត Flander ខាងកើត ពីឆ្នាំ 2016 រហូតដល់ឆ្នាំ 2020 ។ ជាក់ស្តែង មូលដ្ឋានទាំងពីរ នឹងសហការណ៍គ្នាក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលអ្នកជំនាញ ប្រគល់បច្ចេកទេសកសិកម្ម ពិសេសគឺវិស័យចិញ្ចឹមសត្វគោ ផ្តល់សាច់គោដែលមានគុណភាពល្អ និងសហការណ៍គ្នាក្នុងវិស័យស្រាវជ្រាវ អនុវត្តបច្ចេកទេសក្នុងការដាំដុះដំណាំ និងកែច្នៃកសិផល វេចខ្ចប់កសិផលបន្ទាប់ពីពេលប្រមូលផលរួច ។ លោក Lê Thanh Liêm ក៏បានវាយតម្លៃយ៉ាងខ្ពស់ ចំពោះសកម្មភាពរបស់ភាគីមិត្ត ក្នុងការរៀបចំកិច្ចអនុស្សារណៈជាគោលការណ៍ ហើយនេះក៏បានបង្ហាញនូវបំណងយ៉ាងសកម្ម របស់ភាគីទាំងពីរ ក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ពាណិជកម្ម ឱ្យសមស្របនឹងលក្ខណៈសេដ្ឋកិច្ច របស់ភាគីទាំងពីរ ។
២.នាំចេញផ្លែឈើនិងបន្លែទៅបរទេស អាចទទួលបានពី ២.៥០០-២.៦០០ លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ៖
យោងទិន្នន័យរបស់មជ្ឈមណ្ឌលព័ត៌មានវិទ្យានិងស្ថិតិ នៃក្រសួងកសិកម្មនិងអភិវឌ្ឍន៍ទីជនបទ បានដឹងថា ៖ គិតមកដល់ចុងខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ 2016 ប្រទេសវៀតណាមបាននាំចេញបន្លែនិងផ្លែឈើ ទៅបរទេសប្រមាណ 2.178 ពាន់លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក គឺច្រើនជាងឆ្នាំទៅប្រមាណ 30% ប្រទេសទិញច្រើនជាគេ គឺប្រទេសចិន មាន 70,4% បន្ទាប់មកគឺសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង និងប្រទេសជប៉ន៉ុ ។ បើតាមការប៉ាន់ស្មានរបស់អ្នកជំនាញ គឺក្នុងឆ្នាំនេះ ប្រទេសវៀតណាមអាចលក់ផែឈើនិងបន្លែទៅបរទេស បានពី 2.500 ដល់ 2.600 លាន ដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ។ ក្នុងពេលជាមួយនោះដែរ ប្រទេសយើង ក៏ទិញផ្លែឈើនិងបន្លែ ពីប្រទេសគេ ក្នុងចំនួនច្រើនៗផងដែរ ជាក់ស្តែងគឺក្នុងរយៈពេល 11 ខែកន្លងទៅ មានចំនួន 814 លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ច្រើនជាងឆ្នាំទៅប្រមាណ 44% ហើយប្រទេសដែលវៀតណាម ទិញផ្លែឈើនិងបន្លែច្រើនជាងគេ គឺប្រទេសថៃ បន្ទាប់មកគឺប្រទេសចិន ។
៣.អនុវត្តបរេច្ចកវិជ្ជាខ្ពស់ ធ្វើឱ្យបង្កើនតម្លៃនៃកសិផល ៖
ថ្មីៗនេះ នៅឯទីក្រុង Đà Lạt ក្រសួងកសិកម្មនិងអភិវឌ្ឍន៍ទីជនបទ បានសហការជាមួយ គណៈកម្មាធិការប្រជាជនខេត្ត Lâm Đồng ដើម្បីប្រារឰពិធីសិក្ខាសាលាស្តីអំពី អភិវឌ្ឍន៍វិស័យកសិកម្មដោយអនុវត្តបច្ចេកវិជ្ជាខ្ពស់ ។ កិច្ចការអនុវត្តបច្ចកវិជ្ជាខ្ពស់ ចូលក្នុងវិស័យកសិកម្ម បានធ្វើឱ្យតម្លៃរបស់កសិផលក្នុងមួយួឯកត្តាដូចគ្នាកើនឡើង ។ ឧទាហរណ៍ថា ក្រុមហ៊ុន Đà Lạt G.A.P មានផ្ទៃដីដាំដុះដំណាំប្រមាណ 32ha ដោយចេះអនុវត្តបច្ចេកវិជ្ជាទំនើបចូលក្នុងការបង្កបង្កើនផល ធ្វើឱ្យតម្លៃរបស់កសិផល នៃក្រុមហ៊ុននេះ កើនឡើងពី 1,5 ដង ដល់ 4 ដងឯណោះ ។ រីឯក្រុមហ៊ុន Trung Sơn នៅទីក្រុងហូជីមិញ ដោយកសាងផលិតកម្មពីស្រះចិញ្ចឹម រហូតដល់តុហូបបាយបែបបិតជិត ជាក់ស្តែងគឺ តាំងពីផ្នែកជ្រើសរើសកូនពូជ ចិញ្ចឹមសត្វ កែច្នៃ រហូតដល់នាំចេញទៅបទេស សុទ្ធតែប្រើប្រាស់បច្ចេកវិជ្ជាខ្ពស់ បានជាតម្លៃផលិតផល ត្រូវបានកើនឡើងជាលំដាប់ ហើយក៏ទទួលបានប្រាក់ចំណូលជាង 120 លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងមួយួឆ្នាំឯណោះ ។
៤.ទីផ្សារបន្លែសរីរាង្គ ៖ អ្នកទិញ គ្រាន់តែទុកចិត្តទៅលើអ្នកលក់តែប៉ុណ្ណោះ ៖
ដោយបានដឹងថា តម្រូវការរបស់ប្រជាជនអំពីបន្លែសរីរាង្គកំពុងកើនឡើងយ៉ាងខ្ពស់នោះ
មានហាងលក់ទំនិញនេះជាច្រើនកន្លែង ត្រូវបានបើកលក់ដើម្បីបំរើទីផ្សារដោយពួកគាត់សន្យាថា ទំនិញមានគុណភាពល្អ ពុំបន្សល់ទុកនូវសារធាតុគីមីពុល ប៉ុន្តែ គុណភាពពិតៗរបស់ទំនិញនេះ គឺនៅតែជាសំណួរ ដែលប្រជាជនមិនទាន់មានចម្លើយច្បាស់នៅឡើយទេ ។ មានហាងលក់បន្លែសរីរាង្គជាច្រើន ដែលពួកគេមានទាំងកសិដ្ឋានធំៗ មានអាស័យដ្ឋានច្បាស់លាស់ មានទំនិញគុណភាពល្អពិតប្រាកដមែន ប៉ុន្តែក៏មានហាងមួយចំនួន បានដាក់តាំងផ្លាកយីហោថា បន្លែសុវត្ថិភាព ហើយពួកគាត់សន្យាថា នេះជាបន្លែសុវត្ថិភាពមែន ហើយក៏លក់ក្នុងតម្លៃខ្ពស់ៗ ប៉ុន្តែការពិត មិនដឹងអំពីគុណភាពគឺយ៉ាងណាទេ ។
៥.ខេត្តប៊ីញថួន ៖ ម្រេចកើតជំងឺ រួចក៏ងាប់ក្នុងចំនួនច្រើនៗ ៖
ក្នុងរយៈពេលជិតមួយខែកន្លងទៅ កសិករដាំដុះដំណាំម្រេចនៅស្រុក Đức Linh ខេត្ត Bình Thuận បានព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំង ដោយសារដំណាំម្រេចរបស់ពួកគាត់ បានកើតជំងឺ រួចក៏ងាប់ក្នុងចំនួនច្រើនៗ ដោយពុំមានវិធីទប់ទល់យ៉ាងសក្តិសិទ្ធិទេ ។ លោក Nguyễn Trọng Linh ជាអនុប្រធានសមាគមន៍កសិករប្រចាំឃុំ Đức Hạnh បាននិយាយថា ៖ ដំណាំម្រេចជាដំណាំសំខាន់របស់បងប្អូនកសិករក្នុងមូលដ្ឋាន ។ ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំទៅថ្មីៗនេះ ដោយសារថ្លៃម្រេចឡើងខ្ពស់ បានជាប្រជាជននាំគ្នាដាំម្រេចក្នុងចំនួនច្រើនៗ ដោយសារដង់ស៊ីតេរបស់ម្រេចក្រាស់ពេក គួបផ្សំនឹងអាកាសធាតុប្រែប្រួលមិនអំណោយផល និងបច្ចេកទេសដាំដុះអន់ថយ ប្រើប្រាស់ជីគីមីនិងថ្នាំរំញោចច្រើន បណ្តាលឱ្យខូចគុណភាពដី ឬសដំណាំមិនអាចលូតលាស់ធម្មតាបាន ធ្វើឱ្យឬសដំណាំត្រូវស្អុយរលួយ ហើយនេះក៏ជាមូលហេតុ ដើម្បីជំងឺឆ្លងចូលក្នុងដើមម្រេច ធ្វើឱ្យម្រេចងាប់ក្នុងចំនួនច្រើនៗ ។ តាមទិន្នន័យស្ថិតិរបស់ស្រុក Đức Linh បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា សព្វថ្ងៃនេះ ស្រុក Đức Linh មានផ្ទៃដីដាំដុះដំណាំម្រេច ប្រមាណ 1.900ha គឺច្រើនជាងផែនការអភិវឌ្ឍន៍ប្រមាណ 600ha ហើយចាប់ពីដើមឆ្នាំមកដល់ពេលនេះ មានដំណាំម្រេចរបស់ប្រជាជនក្នុងមូលដ្ឋាន ត្រូវងាប់ដោយសារជំងឺក្នុងចំនួនច្រើនៗ បណ្តាលឱ្យខូចខាតខ្លាំងដល់សេដ្ឋកិច្ចរបស់បងប្អូនកសិករ ។
Giải quyết bài toán năng suất cây ca cao
ដោះស្រាយបញ្ហាទិន្នផលរបស់ដើមកាកាវ
ប្រទេសវៀតណាម ជាប្រទេសតែមួយគត់នៅទ្វីបអាស៊ី បាននាំចេញកាកាវឡើងអង់ស៊ីម ទៅកាន់ទីផ្សារអន្តរជាតិ ពិសេសគឺប្រភេទកាកាវដែលមានគុណភាពឆ្ងាញ់ពិសា ហើយថ្មីៗនេះ អង្គការកាកាវអន្តរជាតិ បានកំណត់ប្រទេសវៀតណាមចូលក្នុងក្រុមប្រទេស ដែលលមានផលិតផល កាកាវមានគុណភាពឆ្ងាញ់ពិសាបំផុតលើទូទាំងពិភពលោក ។
ប្រទេសវៀតណាម ជាប្រទេសទី 23 ស្ថិតក្នុងបញ្ជីរាយនាមនេះ ក្នុងចំណោមប្រទេសចំនួន 60 លើទូទាំងសកលលោក ដែលជាប្រទេសមានផលិតផលកាកាវ គុណភាពឆ្ងាញ់ពិសា ។ មុននេះ នៅទ្វីបអាស៊ី មានតែប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ីតែមួយគត់ ដែលត្រូវទទួលបានលិខិតទទួលស្គាល់ថា ផលិតផលកាកាវមានគុណភាពល្អឆ្ងាញ់ពិសា រីឯប្រទេសដ៏ទៃ សុទ្ធតែស្ថិតក្នុងតំបន់ទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង ខាងកណ្តាល និងតំបន់ទ្វីបអាហ្វ្រីចប៉ែកខាងលិច ។ អង្គការកាកាវអន្តរជាតិ បានកំណត់ថា ប្រទេសវៀតណាម មានបរិមាណកាកាវប្រមាណ 40% គឺជាប្រភេទគុណភាពឆ្ងាញ់ពិសា ក្នុងពេលជាមួយនោះដែរ នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ដែលជាប្រទេសមានបរិមាណផលកាកាវច្រើន ឈរលំដាប់ទីពីរ លើទូទាំងពិភពលោក មានកាកាវគុណភាពឆ្ងាញ់ពិសា តែ 1% តែប៉ុណោះ ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសវៀតណាម ជាប្រទេសនាំចេញកាកាវទៅបរទេសដ៏ច្រើនសន្ធឹក ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញនានា នៅតែវាយតម្លៃថា ប្រទេសវៀតណាម ជាប្រទេសមានសក្តានុពលខាងកែឆ្នៃកាកាវ ។ កិច្ចការដែលប្រទេសវៀតណាម ត្រូវបានអង្គការកាកាវពិភពលោក កំណត់ថា ជាប្រទេសដែលមានកាកាវគុណភាពឆ្ងាញ់ពិសា ក៏បានជួយឱ្យវិស័យដាំដុះដើមកាកាវ និងកែច្នៃកាកាវ មានឱកាសអភិវឌ្ឍន៍ទៅមុខ ។ មុននេះ នៅឯឆ្នាំ 2013 មានក្រុមហ៊ុនមួយនៅប្រទេសវៀតណាម ធ្លាប់ទទួលបានពានរង្វាន់ ខាងកាកាវមានគុណភាពឆ្ងាញ់ពិសា ប្រចាំតំបន់អាស៊ី-បាស៊ីភិច ដែលពិធីប្រគល់ពានរង្វាន់នេះ ត្រូវបានរៀបចំឡើងនៅប្រទេសបារាំង ។ ពានរង្វាន់នេះ ជាចំណែកមួយរបស់កម្មវិធី កាកាវគុណភាពឆ្ងាញ់ពិសា ហើយត្រូវបានគេទទួលស្គាល់ពេញសកលលោក ហើយកាកាវដែលទទួលបានពានរង្វាន់នេះ គឺកាកាវបានដាំដុះនៅក្នុងខេត្ត Bến Tre ។
ប៉ុន្តែ ការអភិវឌ្ឍន៍របស់ដើមកាកាវនៅប្រទេសវៀតណាម ទោះជារដ្ឋាភិបាល និងអង្គការអន្តរជាតិមួយចំនួន បានខិតខំព្យាយាម ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រទេសវៀតណាម ក្លាយទៅជាប្រទេសខ្លាំងប្រចាំតំបន់ ក្នុងវិស័យផ្គត់ផ្គង់ផលិតផលជាផ្លែកាកាវ ដែលមានគុណភាពឆ្ងាញ់ពិសា តាំពីមុននេះ 10 ឯណោះ ប៉ុន្តែដោយសារវិធីអភិវឌ្ឍន៍ គឺភាគច្រើនបានផ្អែកទៅលើកសិករក្រីក្រ ពុំសូវមានការចូលរួមអភិវឌ្ឍន៍របស់អាជីវករ ឬក្រុមហ៊ុនធំៗ និងពុំទាន់មានគោលនយោបាយសមស្រប បានជានៅពេលកើតមានបញ្ហា ដូចឆ្នាំ 2012 - 2013 ជាដើម ពេលនោះ ថ្លៃរបស់កាកាវបានចុះថ្លៃយ៉ាងខ្លាំង ធ្វើឱ្យផ្ទៃដីដាំដុះកាកាវ ក៏ថយចុះ ហើយបរិមាណផលក៏ថយចុះតាមដែរ ។ មានតំណាងក្រុមហ៊ុនបរទេសនៅវៀតណាម បាននិយាយថា ៖ រសជាតិកាកាវដែលបានដាំដុះនៅប្រទេសវៀតណាម គឺទទួលបានការស្វាគមន៍ ពីអតិថិជនបរទេស ប៉ុន្តែក្នុងស្រុកវិញ សូម្បីតែអ្នកដាំដុះកាកាវ ក៏ពុំសូវស្វាគមន៍ទេ នេះជាបញ្ហា ដែលយើងត្រូវព្យាយាមដោះស្រាយឱ្យខានតែបាន ។
បទពិសោធន៍ពីសកម្មអភិវឌ្ឍន៍មួយចំនួនដូចជា អភិវឌ្ឍន៍ដំណាំតែ ដំណាំកាហ្វេ ដំណាំស្វាយចន្ទី ដំណាំអំពៅ ពិសេសគឺកៅស៊ូ គឺសុទ្ធតែមានអាជីវករ ឬក្រុមហ៊ុនធំៗចូលរួម ហើយផលិតផល ភាគច្រើនបានក្រុមហ៊ុនប្រមូលទិញទាំងអស់ ធ្វើឱ្យថ្លៃផលិតផលល្អ អ្នកដាំដុះទទួលបានផលចំណេញច្រើន ។ រីឯវិស័យអភិវឌ្ឍន៍កាកាវវិញ គឺពុំទាន់មានការចូលរួម របស់អាជីវករ ឬក្រុមហ៊ុនធំៗទេ ។
អាស្រ័យហេតុនេះ យើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា កត្តាទីផ្សារ គឺជាកត្តាដែលយើងពិបាកក្នុងការកំណត់ ប៉ុន្តែកត្តាទិន្នផល គឺយើងអាចគ្រប់គ្រងបានយ៉ាងល្អ ឬអាចនិយាយថា ទិន្នផលរបស់ដំណាំកាកាវ គឺអាចកើនឡើងបាន លុះត្រាណាកសិករ បានសម្រេចអនុវត្តបេច្ចទេសចូលក្នុងការបង្កបង្កើនផល ។ លោក Hồ Thanh Vân នៅឯឃុំ An Khánh ស្រុក Châu Thành នៃខេត្ត Bến Tre បាននិយាយថា ៖ ក្រៅពីផ្លែក្រូចថ្លុងសំបកខៀវ គឺដើមកាកាវផ្តល់ប្រាក់កំរ៉ៃច្រើនជាងទាំងការដាំដុះផ្លែដូង ឬផ្លែមៀនទៀតផង ៕
ប្រែសម្រួលដោយក្រុមចងក្រងភាសាខ្មែរនៃស្ថានីវិទ្យុះផ្សាយសម្លេងប្រជាជនទីក្រុងហូជីមិញ