Tin tứcTổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng xác định, rượu bia là nguyên nhân trực tiếp của hơn 200 loại bệnh, trong đó có xơ gan, ung thư, tăng huyết áp, đột quỵ và tim mạch.
“Uống có trách nhiệm” – không chỉ là khẩu hiệu
Tại tọa đàm “Xây dựng Văn hóa thưởng thức có trách nhiệm tại Việt Nam” do Liên minh Rượu mạnh và Rượu vang Quốc tế khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (APISWA) tổ chức tháng 9/2025, Tiến sĩ Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia (NTSC), cho rằng “uống có trách nhiệm” không chỉ là tuân thủ quy định mà còn là nhận thức về giới hạn bản thân, tôn trọng người khác và đưa ra lựa chọn an toàn.
Ông Minh nhấn mạnh: “Một số người nghĩ rằng uống 1-2 ly vẫn có thể lái xe, nhưng khoa học đã chứng minh chỉ với nồng độ cồn 50mg/100ml máu cũng đủ làm giảm khả năng xử lý tình huống, dẫn đến nguy cơ cao mất an toàn giao thông”.
Cần sự chung tay từ xã hội và doanh nghiệp
Đại diện APISWA cho biết, ngành công nghiệp đồ uống có cồn đang chuyển từ tuyên truyền sang hành động thực tế, trong đó các doanh nghiệp cũng đóng vai trò tích cực. Tháng 3/2025, Tuần lễ Uống chừng mực tại Châu Á – Thái Bình Dương được phát động, quy tụ 18 hiệp hội thương mại trong khu vực, thúc đẩy các chính sách kiểm soát độ tuổi mua rượu bia hợp pháp (18 tuổi), xây dựng quy chuẩn đồ uống tiêu chuẩn, và phòng chống đồ uống có cồn bất hợp pháp.
Tại Việt Nam, các chương trình tuyên truyền được thực hiện thường xuyên và sáng tạo hơn. Chiến dịch “Sức mạnh của việc nói không” do Hiệp hội Ô tô Việt Nam (AAV) và APISWA phát động đã tiếp cận 43 triệu thanh thiếu niên tại 7 quốc gia ASEAN, huy động 28 đối tác cùng hành động vì mục tiêu giảm thiểu tai nạn giao thông do rượu bia.
Bà Nguyễn Thị Quý Linh, Tổng Giám đốc AAV, cho biết: “Khi giới trẻ coi việc nói ‘không’ với lái xe sau khi uống rượu, bia là hành động bảo vệ chính mình và người thân, họ trở thành lực lượng tiên phong thay đổi xã hội.”
Trách nhiệm – chìa khóa của văn hóa uống lành mạnh
Theo Tiến sĩ Nguyễn Minh Hoàng, Chương trình Đối tác vì Sự Tiến bộ Y tế Việt Nam – Trường Y Harvard, trách nhiệm là yếu tố trung tâm trong việc xây dựng văn hóa uống lành mạnh. Khi trách nhiệm trở thành một phần của văn hóa chứ không chỉ là nghĩa vụ, hành vi xã hội mới thay đổi bền vững.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Olivier Fages, Tổng Giám đốc Pernod Ricard Việt Nam và Campuchia, cho rằng với sự phối hợp giữa nhà nước – doanh nghiệp – cộng đồng, Việt Nam có thể biến ý thức uống có trách nhiệm thành chuẩn mực xã hội bền vững, thay vì chỉ là lời nhắc nhở trên giấy.
Theo Quyết định số 4946/QĐ-BYT năm 2020, chỉ cần uống quá 1 đơn vị cồn – tương đương 1 ly rượu vang 100ml (13,5%), 1 chén rượu mạnh 40ml (30%) hoặc 1 lon bia 330ml (5,5%) – đã ảnh hưởng đến khả năng điều khiển hành vi và phản xạ.
Các chuyên gia cảnh báo, nếu không thay đổi thói quen uống thiếu kiểm soát, “tử thần trên bàn nhậu” sẽ tiếp tục cướp đi hàng chục nghìn sinh mạng mỗi năm, gây gánh nặng lớn cho y tế và xã hội.
