Cuộc thi do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội phối hợp với Trung ương Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phát động từ tháng 7/2014 nhằm chọn phương án thiết kế tốt nhất, đáp ứng đẩy đủ các yêu cầu về nội dung thể hiện sự anh dũng, kiên cường của các chiến sĩ hải quân Việt Nam và đảm bảo tính khả thi, bền vững, đạt giá trị giáo dục lịch sử, có tính thẩm mỹ cao. Đối tượng dự thi là các tổ chức, cá nhân trong nước, người Việt Nam ở nước ngoài có điều kiện, năng lực về kiến thức và thẩm mỹ.
Sau 5 tháng phát động, ban tổ chức đã nhận được 25 đồ án thiết kế tham gia cuộc thi. Kết quả, ban tổ chức đã thống nhất chọn cả 2 phương án thiết kế: “Hành trình khát vọng” và “Những người nằm lại phía chân trời” của các nhóm tác giả.
Đồ án “Những người nằm lại phía chân trời” của tác giả Lý Thị Liễu - Ảnh: Laodong.
Theo ban tổ chức, sẽ kết hợp hai phương án này lại với nhau thành 1 thiết kế hoàn chỉnh, độc đáo, đáp ứng đầy đủ các tiêu chí: tính hiện thực, không can thiệp vào thiên nhiên, tạo điều kiện để người dân tiếp cận dễ dàng và là một khu tưởng niệm thể hiện được giá trị về mặt tâm linh, điêu khắc, tạo hình, và đầy ấn tượng.
Đại diện phương án thiết kế “Hành trình khát vọng”, ông Nguyễn Anh Tuấn-Phó giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kiến trúc - Viện kiến trúc TPHCM cho biết: "Trong hành trình dài của dân tộc Việt Nam từ khi lập nước phải gắn với nhiệm vụ giữ nước, đó là hành trình hàng ngàn năm nay cha ông ta đã viết nên những trang sử bằng máu và trở thành một truyền thống quý báu. Thế hệ hôm nay và ngày mai phải tiếp bước con đường đó. Đó là mong muốn mà chúng tôi muốn gửi gắm đến quần thể tượng đài này và gửi đến bạn bè trên thế giới rằng, cuộc đấu tranh của chúng tôi còn dài nhưng phải vì hòa bình, phải giữ được nền hòa bình toàn vẹn lãnh thổ, phải tôn trọng công lý, phải tôn trọng độc lập chủ quyền của từng quốc gia, từng dân tộc".
Nhóm tác giả thực hiện đồ án "Hành trình khát vọng" của Trung tâm Nghiên cứu kiến trúc - Ảnh: NLĐ.
Ông Đặng Ngọc Tùng, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng: ”Việc xây dựng tượng đài không chỉ đáp ứng nguyện vọng của nhân dân, đoàn viên Công đoàn, công nhân viên chức lao động cả nước, nguyện vọng của các gia đình anh hùng liệt sĩ đã hy sinh quả cảm trên vùng biển đảo Gạc Ma thuộc quần đảo Trường Sa mà còn góp phần giáo dục bồi đắp lòng yêu nước, ý chí bất khuất, quật cường của dân tộc Việt Nam trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của tổ quốc”.
Sau khi hoàn chỉnh lại thiết kế, tượng đài sẽ chính thức được khởi công xây dựng tại Khu du lịch Bắc bán đảo Cam Ranh tỉnh Khánh Hòa trên diện tích rộng 20.000 m2. Kinh phí xây dựng tượng đài được trích từ nguồn quỹ Nghĩa tình Hoàng Sa-Trường Sa do Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phát động trong thời gian qua.
