Năm 1967, biết trước ý đồ của giặc Mỹ sẽ dùng B52 ném bom Hà Nội, thực hiện lời dạy của Bác Hồ “muốn bắt cọp phải vào tận hang cọp”, cùng với Trung đoàn tên lửa 261, Trung đoàn 263 được Bộ Tư lệnh Phòng không-không quân điều vào tuyến lửa Nghệ An, Quảng Bình để phục kích, nghiên cứu phương pháp đánh B52. Với lòng quả cảm, Trung đoàn 263 cùng các đơn vị tên lửa đã trả lời được hàng loạt câu hỏi: Làm thế nào để bắt và xác định mục tiêu trên nền nhiễu, phương pháp bắn B52 trên nền nhiễu, phương pháp điều khiển, làm nổ đầu đạn tên lửa... góp vào kinh nghiệm quý báu cho chiến thắng Điện Biên phủ trên không. Năm 1972, khi giặc Mỹ điên cuồng dùng B52 đánh phá thủ đô Hà Nội, Trung đoàn 263 đã bắn rơi 8 “pháo đài bay” B52. Ngay khi hiệp định Paris được ký kết, theo đội hình Quân đoàn 1, Trung đoàn 263-Sư đoàn Phòng không 367 vượt Trường Sơn hành quân vào chiến trường miền Nam tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh và giải phóng Sài Gòn ngày 30/4/1975. Trong chiến tranh chống Mỹ cứu nước, Trung đoàn 263 đã đánh 294 trận, bắn rơi 67 máy bay các loại của Mỹ, trong đó có 9 chiếc B-52.
Một ngày cuối tháng 12, chúng tôi đến thăm Trung đoàn 263-đơn vị đã đánh thắng trận đầu, bắn 4 quả tên lửa, hạ 3 máy bay Mỹ, mở đầu những trang sử vàng chiến thắng của Binh chủng Tên lửa phòng không Việt Nam anh hùng. Doanh trại khang trang, đường đi rợp bóng cây xanh. Tại Tiểu đoàn 41, đơn vị đang làm nhiệm vụ trực ban sẵn sàng chiến đấu, chúng tôi được chứng kiến buổi luyện tập hiệp đồng kíp chiến đấu phân đội hỏa lực. Trên xe điều khiển, Trung tá Tiểu đoàn trưởng Mai Xuân Linh, chỉ huy kíp trực kiểm tra chức năng khí tài chỉ trong hơn 3 phút, vượt chỉ tiêu giỏi. Kíp trắc thủ chăm chú vào màn hiện sóng bám sát mục tiêu, khẩu lệnh nhịp nhàng, động tác thành thục. Khi được chúng tôi hỏi về truyền thống của Trung đoàn, hạ sỹ Võ Minh Tuấn, chiến sĩ tiêu đồ của Đại đội 20 đã vanh vách trả lời từng dữ kiện lịch sử xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Trung đoàn 263. Hạ sỹ Võ Minh Tuấn, bộc bạch thêm với chúng tôi:
Theo thượng úy Đào Ngọc Tuấn-Chính trị viên Đại đội 20 Thông tin chỉ huy, cho biết: Trong mùa huấn luyện năm nay, 100% cán bộ-chiến sĩ của Đại đội đạt yêu cầu, trong đó có 85% khá, giỏi. Kết quả này đã được chứng minh trong các đợt thao diễn và hội thi của Sư đoàn và Quân chủng. 5 năm liền Chi bộ Đại đội được công nhận cơ sở Đảng trong sạch, vững mạnh và đạt danh hiệu đơn vị thi đua quyết thắng. Thượng úy Đào Ngọc Tuấn, khẳng định quyết tâm của cán bộ-chiến trong đơn vị :
Thượng tá Chính ủy Trung đoàn 263 Phạm Tuấn Tràng, thế hệ cán bộ trưởng thành trong hòa bình, cho biết: Trong chiến tranh chống Mỹ, bao lớp cán bộ-chiến sĩ của Trung đoàn đã anh dũng chiến đấu và hy sinh để tô đắp cho truyền thống anh hùng của Trung đoàn. Hôm nay, phát huy truyền thống đơn vị anh hùng, trung đoàn luôn xác định nhiệm vụ trọng tâp là tập trung đẩy mạnh huấn luyện theo phương châm "Cơ bản, thiết thực, vững chắc, sát thực tiễn chiến đấu và trang bị vũ khí, khí tài hiện có", chú trọng huấn luyện kíp chiến đấu Trung đoàn và phân đội, tập trung nâng cao trình độ xử trí tình huống phức tạp, để bảo vệ vững chắc bầu trời phía Nam Tổ quốc, đặc biệt bảo vệ vững chắc vùng trời TPHCM. Bên cạnh đó, những năm qua Đảng ủy-Ban chỉ huy Trung đoàn đã gắn cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh với các phong trào thi đua của đơn vị để phát huy nội lực, rèn đức luyện tài, bài trừ tật xấu, phấn đấu vươn lên", được cán bộ-chiến sỹ nhiệt tình hưởng ứng. Trên trận địa, bên bệ phóng là những vườn rau xanh tốt được chăm sóc chu đáo. Thượng tá Phạm Tuấn Tràng khẳng định: Đến nay, đơn vị đã tự túc hoàn toàn rau xanh, đời sống vật chất-tinh thần của bộ đội luôn được quan tâm chăm lo chu đáo. Chính điều này đã tạo động lực cho cán bộ-chiến sỹ trong toàn đơn vị vươn lên hoàn thành các nhiệm vụ được giao. Nói về những nhiệm vụ trọng tâm của Trung đoàn trong thời gian tới, thượng tá Phạm Tuấn Tràng- Chính ủy Trung đoàn 263, Sư đoàn Phòng không 367, cho biết thêm:
Đến Trung đoàn 263, Sư đoàn Phòng không 367 - Quân chủng Phòng không- Không quân vào những ngày này, chúng tôi thấy bầu không khí tràn ngập niềm vui và tinh thần thi đua sôi nổi của cán bộ-chiến sĩ chào mừng kỷ niệm 66 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam và thi đua lập thành tích chào mừng 45 ngày truyền thống của đơn vị. Cán bộ-chiến sĩ Trung đoàn Tên lửa phòng không 263 Anh hùng luôn xác định nhiệm vụ và quyết tâm thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm bảo vệ bầu trời phía Nam của Tổ quốc bình yên./.
Quốc Dũng
