Vượt qua hàng trăm tác phẩm tham dự, loạt phóng sự điều tra “Lật Mặt “Địa Ngục" Thú Rừng-2021" của hai nhà báo Hoàng Văn Chiên và Đỗ Doãn Hoàng (Báo Dân Việt) đã xuất sắc giành vị trí cao nhất ở hạng mục dành cho báo chí tại Lễ Trao Giải cuộc thi VIEWS Award 2021 diễn ra chiều 16/12/2021.
Đây là giải báo chí môi trường thường niên do Trung Tâm Hành Động Và Liên Kết Vì Môi Trường Và Phát Triển CHANGE khởi xướng, dành cho nhà báo và người dùng mạng xã hội. VIEWS viết tắt của Vietnam Information on Environment - Wildlife - Sustainability (tạm dịch: Thông tin Việt Nam về Môi trường - Động vật hoang dã - Phát triển bền vững). Đến tham dự sự kiện có hơn 80 khách mời là đại diện các lãnh sự quán Anh, Hoa Kỳ, Canada, Ấn Độ …, cùng đại diện nhiều doanh nghiệp, các cơ quan báo chí, tổ chức phi chính phủ, cùng 16 cá nhân và nhóm dự thi đã giành những giải cao nhất của cuộc thi năm nay.
VIEWS Awards 2021 được tổ chức từ ngày 28/7 đến ngày 31/10/2021 có chủ đề “Truy vết đặc sản thú rừng", với mục đích thu hút sự chú ý của cộng đồng và chính phủ tới vấn nạn tiêu thụ sản phẩm từ các loài động vật rừng tại Việt Nam. Không chỉ đe dọa trực tiếp tới đa dạng sinh học quý báu của đất nước, nạn buôn bán và sử dụng động vật hoang dã tiềm ẩn những nguy cơ về sức khỏe cộng đồng, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 bùng phát tác động mạnh đến kinh tế xã hội.
Sau hơn 3 tháng phát động, cuộc thi đã nhận về 160 bài tham dự ở hai hạng mục Giải Báo chí và Giải Mạng xã hội. Thực trạng buôn bán động vật hoang dã tràn lan, các đầu mối tiêu thụ thịt rừng và các hành vi vi phạm pháp luật đã được “truy vết” và phơi bày rõ nét, chân thật qua các bài phóng sự, các thước phim và hình ảnh trong hơn 160 bài dự thi. Sự tinh vi, phức tạp của những giao dịch liên quan đến động vật rừng trên không gian mạng cũng được bóc trần, phản ánh sâu sắc và đa chiều.
Phát biểu khai mạc tại Lễ trao giải, ông Oliver Todd, Tổng lãnh sự Anh chia sẻ: “Tôi xin được bày tỏ sự cảm ơn và trân trọng những tâm huyết của các bạn, cho dù các bạn hoạt động chuyên nghiệp hay không chuyên, vì nhờ có công sức của các bạn mà công chúng mới được đến gần hơn với sự thật và truyền cảm hứng cho chúng ta thay đổi. Các bạn đóng một vai trò chủ chốt để thay đổi ý thức xã hội và thúc giục cộng đồng phải có hành động thiết thực.”
Ở Hạng mục Báo chí, Giải Nhất thuộc về 2 nhà báo Hoàng Văn Chiên - Đỗ Doãn Hoàng (Báo Dân Việt) với loạt bài điều tra phản ánh tình trạng công khai nuôi nhốt, vận chuyển, buôn bán Động vật hoang dã ở một số tỉnh Miền Trung - Tây Nguyên và Đông Nam Bộ, đặc biệt là các tỉnh có đường biên giới giáp Lào - Campuchia. Giải Nhì được trao cho nhà báo Hoàng Đình Tưởng (Tạp chí điện tử Bảo vệ Rừng và Môi trường). Tác giả đã điều tra và phản ánh về tình trạng buôn bán, giết mổ, tiêu thụ động vật hoang dã tại một số tỉnh Miền Trung – Tây Nguyên như tỉnh Thừa Thiên Huế, tỉnh Quảng Nam, tỉnh Kon Tum, tỉnh Gia Lai, tỉnh Đắk Lắk… Giải ba là chuỗi bài viết “Chung tay bảo vệ loài hoang dã tại Việt Nam”, của nhà báo Trần Diệu Thuý đăng tải trên TTXVN, với mục đích truyền thông thay đổi hành vi, chung tay cùng các cơ quan thực thi cải thiện hệ thống pháp luật rõ ràng và hiệu quả, và góp phần tăng cường các công tác bảo vệ động vật hoang dã.
Ở hạng mục Mạng xã hội, Giải Nhất thuộc về tác giả Phạm Văn Thế với bài viết bàn về những quan niệm sai lầm thường gặp của người săn bắt động vật rừng và người ăn thịt rừng bao gồm cả những người khách du lịch, từ đó nhằm lan truyền cảm hứng giải cứu động vật, nhận thức được hành động sai trái khi săn bắt, vận chuyển và tiêu thụ động vật hoang dã. Giải Nhì là đôi bạn Trần Lê Quang Phú và Nguyễn Minh Quân với tác phẩm lên án toàn cảnh những hành vi vi phạm trái phép xoay quanh Động vật hoang dã: săn bắt thú rừng làm đồ trang sức mỹ nghệ, hoạt động giải trí tiêu khiển, làm thực phẩm, thuốc chữa bệnh v.v…. Các giải thưởng còn lại cũng lần lượt được trao cho những cây viết xuất sắc. Tất cả đều chung một mối quan tâm về vấn đề nóng săn bắt, buôn bán, vận chuyển và tiêu thụ trái phép động vật hoang dã tại Việt Nam, cùng lên tiếng để thay đổi nhận thức và thói quen của cộng đồng về “văn hoá’ ăn thịt rừng, nhằm bảo tồn các loài hoang dã, nâng tầm giá trị văn hoá con người Việt Nam, đồng thời thúc đẩy sự quan tâm và hành động cấp thiết hơn từ các cơ quan chức năng.
Buổi lễ còn có phần thảo luận với các khách mời đặc biệt, gồm Hoa hậu Hoàn Vũ H'Hen Niê, MC Trác Thuý Miêu, Biên kịch - nhà báo Trần Minh, và ông Nguyễn Văn Thứ - Chủ tịch HĐQT và Tổng giám đốc GC Food xung quanh các góc nhìn, quan điểm khác nhau xoay quanh chủ đề văn hoá ăn thịt rừng, cũng như đưa ra một số ý tưởng cải thiện tình trạng này.
Là người con của Tây Nguyên, Hoa Hậu H’Hen Niê chia sẻ: “H'Hen vốn là người dân tộc Ê Đê. Từ xưa, người dân Ê Đê luôn trân trọng và bảo vệ rừng, chứ không săn bắn và tàn phá thú rừng. Ăn thịt rừng không phải là đẳng cấp. Bảo vệ động vật hoang dã, bảo vệ hệ sinh thái mới chính là công việc thể hiện đẳng cấp của chúng ta".
Cũng tại sự kiện này, CHANGE chia sẻ kế hoạch những dự án và chiến dịch động vật hoang dã trong thời gian tới, với mong muốn vận động sự tham gia và ủng hộ của giới truyền thông, kinh doanh, ngoại giao, trong nỗ lực cứu các loài hoang dã khỏi nguy cơ tuyệt chủng, cũng như phòng ngừa các đại dịch trong tương lai.
