TS Hồ Nhân - nhà công nghệ sinh học sản xuất thuốc phục vụ người bệnh

(VOH) - Với đam mê và tài năng đối với việc nghiên cứu dược lý dược học, và công nghệ sản xuất thuốc, TS Hồ Nhân học ngành y sinh tại Mỹ và quyết định về Việt Nam sinh sống và làm việc từ năm 2006.

TS Hồ Nhân luôn đau đáu việc làm sao để sản xuất thuốc phục vụ cho người bệnh nhất là đồng bào mình, trong bối cảnh thuốc sản xuất tại Việt Nam giá thành vẫn còn cao, đặc biệt là các thuốc đặc trị.

CEO TS Hồ Nhân

Giới thiệu ra thị trường một thời gian, thuốc Pegnano của công ty giờ đã chiếm hơn 80% thị phần trong nước về thuốc điều trị viêm gan B và C. Tuy nhiên ít ai biết được, để có được thành quả như ngày hôm nay thì lúc đó hầu như ai cũng hoài nghi về loại thuốc này, vì làm gì có chuyện thuốc tốt mà rẻ hơn so với thị trường.

Trải qua nhiều năm nghiên cứu, TS Hồ Nhân nhận định thuốc sinh học sẽ là tương lai của ngành dược bởi ưu điểm điều trị đúng đích và ít phản ứng phụ so với hóa dược. Doanh thu của thị trường này là cực khủng nhưng chúng ta vẫn chưa nắm bắt cơ hội này thật hiệu quả. Mỗi năm, trong ngành công nghiệp dược thế giới, riêng thuốc sinh học tuy chỉ có dưới 50 loại trong tổng số 10 nghìn loại đã chiếm 25% doanh số.

Công ty TNHH Công nghệ sinh học Dược NanoGen, Khu công nghệ cao, Q.9

Theo TS Hồ Nhân, người sáng lập Công ty TNHH Công nghệ sinh học Dược NanoGen vào năm 2005. Năm 2007, NanoGen chuyển vào Khu công nghệ cao TP Hồ Chí Minh. Hiện cả khu nghiên cứu và sản xuất của NanoGen rộng 15 nghìn m vuông, và sắp tới sẽ mở rộng thêm 10 nghìn m vuông nhà xưởng. Tổng đầu tư của NanoGen cho các phòng thí nghiệm và nhà xưởng đến nay là 50 triệu USD.

Mô hình NanoGen hoạt động đều hết sức độc lập và tự chủ, không có họp giao ban hằng tuần mà chỉ họp giao ban hằng tháng, kết quả công việc đều được thể hiện qua các báo cáo trên email. Điều này giúp công việc diễn ra liên tục, cập nhật nhanh hơn giữa các phòng ban, bộ phận tại công ty. Điều này hết sức phù hợp với thị trường dược ngày nay khi cần sự linh hoạt, theo kịp xu hướng phát triển sinh dược, công nghệ sinh học của thế giới. Để liên tục nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cho các bộ phận, TS Hồ Nhân tạo ra tháp đào tạo liên tục theo mô hình đào tạo tại chỗ. TS Hồ Nhân tiên phong ứng dụng, sau đó đào tạo lại cho các trưởng bộ phận và lan rộng khắp đến các phòng ban khác. Với đặc tính của nghề, chậm một ngày là như chậm cả thế kỷ khi mà khoa học công nghệ sinh học phát triển như vũ bão, Công ty xác định việc gửi nhân viên đi đào tạo sâu về chuyên ngành ở nước ngoài, hoặc mời chuyên gia nước ngoài về đào tạo tại chỗ là điều bắt buộc.

Công ty TNHH Công nghệ sinh học Dược NanoGen hiện đang tập trung vào nghiên cứu thuốc điều trị các căn bệnh mạn tính hiểm nghèo phổ biến ở Việt Nam như viêm gan B và C, ung thư, tim mạch, tiểu đường. Sản phẩm của công ty được sản xuất theo quy trình khép kín một chiều đảm bảo các tiêu chuẩn GMP, và dựa trên nền tảng là công nghệ DNA/tái tổ hợp protein và công nghệ nano sinh học, tức là dùng hạt từ nano tách chiết và tạo đường dẫn cho thuốc, để thuốc có thể ở lại lâu hơn trong máu, giúp tăng hiệu quả điều trị. Trải qua hơn 15 năm chính thức sản xuất, NanoGen đã tạo nên nền tảng công nghệ vững chắc. Mà góp phần to lớn trong đó là thời gian học tập và làm việc, nghiên cứu hàng chục năm của TS Hồ Nhân trên đất nước Mỹ.

Đội ngũ chuyên viên Công ty TNHH Công nghệ sinh học Dược NanoGen, Khu công nghệ cao, Q.9

Không chỉ dành công sức cho việc nghiên cứu, khi bước vào thị trường dược, TS Hồ Nhân cũng phải học cách vận hành doanh nghiệp. Đó là một quá trình lâu dài và tốn kém, phải mãi đến sau năm 2000 ông mới tích lũy đủ tiền để lập phòng thí nghiệm riêng. Ngay sau khi về đến Việt Nam, khi biết TP Hố Chí Minh tiên phong dẫn đầu cho ứng dụng công nghệ cao, điển hình là thành lập Khu Công nghệ cao TP Hồ Chí Minh, ông quyết định đem nguyên phòng thí nghiệm ở nước ngoài về, để mang lại kết quả mỹ mãn như ngày hôm nay.

Theo TS Nguyễn Đức Thái - Trưởng bộ môn Công nghệ sinh học - Khu Công nghệ cao TP Hồ Chí Minh: “Chúng ta có thể hãnh diện rằng Việt Nam đã có công nghệ cao sản xuất sản phẩm sinh học đặc trị như interferon của NanoGene để sánh vai cùng thế giới. Theo dõi tiến trình phát triển công nghệ sinh học ở trong nước từ thời buổi phôi thai. Trong nhiều năm qua, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu ở các đại học hoặc trung tâm nghiên cứu ở Việt Nam dùng phương pháp tái tổ hợp gene để tạo sản phẩm sinh học quan trọng như insulin cho trị liệu bệnh tiểu đường, kích thích tố tăng trưởng (growh hormone) trị bệnh ốm còi và suy dinh dưỡng, các cytokine như interferon, GM-CSF, TNF, TGF, IL-2 v.v. để trị liệu các bệnh hiểm nghèo gồm ung thư và miễn nhiễm. Hầu hết các kết quả chỉ dừng lại ở giai đoạn của phòng thí nghiệm mà không có những bước tiến cần thiết để trở thành sản phẩm ứng dụng. Lý do cũng dễ hiểu vì Việt Nam chưa phát triển vững bền về công nghệ sản xuất dược phẩm sinh học (bio-processing). Công nghệ này đòi hỏi khả năng kỹ thuật cao và một số lượng tài chính vài chục triệu USD. Về kỹ thuật sản xuất, các protein tái tổ hợp ở dung lượng cao (vài ngàn lít so với vài lít ở phòng thí nghiệm) rất khó xử lý vì nhiều yếu tố phức tạp của protein. Một khía cạnh quan trọng khác là độ tinh sạch của các protein trị liệu cần phải gần như tuyệt đối (99% và hơn nữa), và không nhiễm các độc tố (toxin) và những tạp chất như DNA/RNA thường dễ bị nhiễm từ tế bào cấy (như CHO, COS). Tiếp đó là các thử nghiệm an toàn sinh học trên súc vật và sau đó là thử hiệu ứng lâm sàng ở người cũng không kém phức tạp và tổn phí thường rất cao. Đạt được các tiêu chuẩn này là một thách thức lớn lao của công nghệ gene mà không phải mỗi nước làm khoa học đều có được. Khi trình bày về tổ chức và thành quả của hãng NanoGene với các trung tâm và hãng sinh học nước ngoài, chúng tôi nhận được sự bày tỏ ngưỡng mộ, và có phần ngạc nhiên về thành quả khoa học này ở Việt Nam. Nói một cách công bằng TS Hồ Nhân đã đặt một cột mốc tiến bộ quan trọng đối với công nghệ sinh học của Việt Nam cho ngành sản xuất thuốc đặc trị sinh học”.

Hiện nay, các sản phẩm chính của NanoGenPegnano (điều trị viêm gan B, C); trên thị trường như Ficoyte (giúp tăng trưởng bạch cầu trung tính, điều trị hỗ trợ bệnh nhân ung thư trong giai đang hóa trị liệu); Nanokine (điều trị thiếu máu ở bệnh nhân suy thận mạn tính, bệnh nhân ung thư đang hóa trị liệu); Feronsure (điều trị các bênh bạch cầu tế bào tóc, sarcom Kaposi ở bệnh nhân HIV/AIDS, bạch cầu tủy mạn tính, u lympho, ung thư biểu mô tế bào thận giai đoạn tiến triển, u hắc tố ác tính…).

Không chỉ sản xuất và cung ứng thị trường trong nước, Công ty NanoGen đã xuất khẩu thuốc sang các thị trường các nước trong khu vực và một số nước châu Phi, châu Âu (Moldova), châu Mỹ (Venezuela). Nhưng hiện tại, công ty NanoGen đang hoạt động chuyên nghiệp và nghiêm ngặt hơn để hoàn thành kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất, đáp ứng tiêu chuẩn của Mỹ và châu Âu để được đặt lên kệ thuốc các thị trường phát triển và khó tính trên thế giới. Một ngày dậm chân tại chỗ, tức là đã tụt hậu so với thế giới nên bản thân TS Hồ Nhân nói riêng và công ty dược NanoGen liên tục tham dự các hội nghị chuyên đề về công nghệ sinh học, dược, gan, ung thư để tìm hiểu những vấn đề mà thế giới đang lao vào giải quyết.