7 cách vượt qua nỗi sợ hãi khi thuyết trình và nói trước công chúng

Nói trước công chúng tựa như bất kỳ lĩnh vực nào khác, đòi hỏi phải có những kinh nghiệm và kĩ năng riêng. Tuy nhiên, việc trình bày trước công chúng là điều mà rất nhiều người thường cảm thấy e ngại.

Vậy đâu là những mẹo giúp bạn chinh phục được kỹ năng này mà bạn nên biết? Chỉ với sự nỗ lực và luyện tập thường xuyên,bạn sẽ có thể sử dụng các mẹo sắp được mô tả dưới đây một cách hiệu quả nhất.

Mẹo 1 Mở đầu phần thuyết trình theo phong cách riêng của bạn

Bạn không cần phải là người khác. Nếu bạn thấy một người nói chưa hay, đừng chỉ nhìn mà hãy chú ý đến nó, nghĩ về cách bạn có thể tránh mắc phải những sai lầm tương tự. Nhưng nếu bạn thấy một diễn giả giỏi, hãy nghĩ bạn sẽ học được những gì từ bài thuyết trình của họ và cách bạn áp dụng được những mẹo nói trước công chúng này cho bản thân.

Để bắt đầu bài thuyết trình, chúng ta thường giới thiệu bằng cách “Xin chào, tên tôi là ….” với mục đích chính là tạo ra sự quan tâm, lôi kéo sự chú ý về phía mình. Vì thế, hãy nghĩ đến những gì bạn có thể làm trong những giây phút đầu tiên của bài thuyết trình nhằm thu hút được nhiều khán giả.

Cách kéo người nghe hướng mắt về bạn

Chiếu video clip

Không nhất thiết phải nói trước đó, chỉ cần bắt đầu bằng một video clip (video hài hước có thể là lựa chọn tốt nhất) và đặt câu hỏi. Điều này chắc chắn sẽ thu hút sự chú ý và khi video kết thúc, người nói sẽ dễ dàng hơn trong việc tiếp tục câu chuyện.

Nghe âm thanh hoặc bản nhạc

Điều này sẽ khiến cho các thính giả của bạn hướng sự chú ý về khán đài và chờ xem sắp có điều gì xảy ra. Chúng ta thường có xu hướng lắng nghe nhiều hơn khi âm nhạc được nổi lên. Đây được xem là một cách hiệu quả trong việc thu hút sự quan tâm của người khác.

Đứng trước khán giả và im lặng

Nhiều người không tin việc này sẽ hiệu quả như thế nào. Hãy mỉm cười tử tế, và chỉ cần đứng đó. Ở đây, mẹo nhỏ này là cố gắng tạo sự kết nối giao tiếp bằng mắt với khán giả. Sau hơn 30 giây im lặng (hoặc dài hơn) bạn sẽ thấy được sự tò mò của họ vì sao bạn không làm gì trong suốt khoảng thời gian đó và bắt đầu chờ đợi những điều diễn ra tiếp theo. 

Tóm lại, dù bạn làm gì, điều quan trọng là bạn phải thu hút sự chú ý của khán giả và khiến họ bị cuốn hút ngay từ đầu. 

Cần lưu ý điều gì?

Bạn cần ghi nhớ ba quy tắc nhỏ khi bắt đầu bài phát biểu

“Sự đánh thức” phải liên quan đến chủ đề được nói

Hãy suy nghĩ điều gì xảy ra nếu bạn thực hiện một cú lộn nhào thay vì giới thiệu và sau đó bắt đầu mà không có bất kỳ liên kết nào giữa hoạt động này với chủ đề của bài thuyết trình của bạn? Rõ ràng, bạn sẽ nhận được sự chú ý, nhưng khán giả có thể nghĩ bạn là một người “không bình thường”. Vì vậy, phải có sự kết nối những gì bạn làm với chủ đề bài nói, bắt đầu từ phần giới thiệu.

Luôn tập trung vào khán giả 

Trở lại với việc thực hiện một cú lộn nhào: ngay cả khi bạn có thể kết nối nó với chủ đề theo cách độc đáo, nhưng cách tiếp cận này có thể không phù hợp với một vài đối tượng cụ thể. Các khán giả trẻ có thể coi đó là một trò đùa, trong khi những người nghe lớn tuổi hơn có thể cảm thấy khó hiểu, và đây không phải là một cách tốt. Do đó, hãy ghi nhớ điều này: Luôn suy nghĩ về thành phần người nghe của bạn.

Đừng cố bắt chước người khác

Điều này có nghĩa bạn nên là chính bạn trong mọi việc bạn làm. Ngay cả khi bạn cố gắng giả vờ là một ai đó, mọi thứ dường như có xu hướng đi sai hướng. Nó đặc biệt có thể gây khó chịu cho khán giả biết bản gốc. Nói cách khác, hãy tự hình thành phong cách cho riêng cho bạn.

voh.com.vn-noi-truoc-cong-chung-1
“Câu hỏi phổ biến được hỏi trong kinh doanh là 'Tại sao?' Đó là một câu hỏi hay, nhưng một câu hỏi có giá trị tương đương là, 'Tại sao không?'” - Jeff Bezos

Mẹo 2: Nỗ lực chuẩn bị bài giới thiệu 

Thay vì suy nghĩ theo một kiểu giới thiệu buồn tẻ hoặc ngẫu nhiên, hãy nghĩ về cách bạn có thể thu hút khán giả ngay từ những giây phút đầu tiên, v.v. Bạn có thể là người nhanh nhất thế giới (như Usain Bolt), nhưng nếu bạn không bắt đầu đúng lúc, bạn sẽ không bao giờ nhận được huy chương. Huy chương về mặt nói trước công chúng là một bài thuyết trình thu hút khán giả ngay từ những giây phút đầu.

Câu chuyện: Trong giờ nghỉ trưa tại buổi tập nói trước công chúng, chúng tôi đang ngồi trong một nhà hàng, chờ đợi bữa trưa. Có nước trên bàn trước mặt chúng tôi và một món tráng miệng dâu tây hoàn toàn ngon miệng. Món tráng miệng nhìn quá ngon.

Một cô gái đáng yêu ngay đối diện tôi thở dài nhìn món tráng miệng. Tôi ước được phép ăn tráng miệng trước. Tôi ngạc nhiên trước những gì cô ấy nói và hỏi: "Tại sao nó không được phép ăn món tráng miệng đầu tiên?

Do đó, phần giới thiệu của bạn giống như một bữa tối nhiều món, và không có gì nói rằng bạn không thể bắt đầu với món tráng miệng. Tuy nhiên, lưu ý rằng món tráng miệng trong bối cảnh nói trước công chúng chính là đang đánh thức sự quan tâm.

Mẹo 3: Xây dựng và duy trì sự tương tác

Điều quan trọng nhất là không phải chỉ bắt đầu bằng bài phát biểu của bạn mà còn tạo ra sự tương tác tốt với khán giả. Nếu bạn thất bại, người nghe sẽ không có cảm giác gì với bài thuyết trình của bạn cũng như không buồn lắng nghe bạn. Đối với nhiều người, tạo giao tiếp bằng mắt là một hoạt động rất thân mật mà bạn thậm chí có thể so sánh với sự đụng chạm. Tuy nhiên, điều này có thể không hiệu quả với những người khán giả hoàn toàn xa lạ.

Nếu không tương tác với người nghe, toàn bộ bài thuyết trình của bạn có thể gặp nhiều rủi ro - khán giả sẽ cảm thấy bạn không còn nói chuyện với họ nữa. Hơn nữa, bạn sẽ trở nên không đáng tin cậy hoặc không kiên định trong mắt họ. Vì vậy, dưới đây chúng ta sẽ đề cập đến 5 cách để giữ tương tác tốt hơn với khán giả.

Tạo bầu không khí thân thiện ngay trước khi thuyết trình

Khi khán giả bắt đầu đến, hãy chào mừng họ và bắt đầu một cuộc trò chuyện nhỏ. Ví dụ như Bạn biết về bài thuyết trình này như thế nào (hội thảo, sự kiện, v.v.)? Đây là cách giúp khán giả quen thuộc với gương mặt của bạn, và nếu bạn muốn nhận được sự ủng hộ vào lúc bắt đầu bài thuyết trình của mình, trước tiên hãy nhìn vào những người mà bạn đã quen trước đó và việc giữ liên lạc với những khán giả còn lại sẽ dễ dàng hơn.

Tưởng tượng đang trò chuyện với một người tại một thời điểm

Bạn có quen giải thích hay nói với người bán hàng mà không cần lo lắng quá nhiều khi bạn muốn loại mua mặt hàng nào và giá bao nhiêu? Bạn có thể làm tương tự với bài thuyết trình của mình. Khi nhìn vào mắt ai đó, hãy tưởng tượng rằng bạn chỉ nói chuyện với người ấy tại một thời điểm, họ cũng sẽ hiểu rằng bạn cũng chỉ đang nói chuyện với họ. Điều này sẽ giúp bạn có thể giữ sự tương tác rất tốt với mọi người và bạn sẽ phát hiện ra rằng bạn cũng dễ dàng hơn trong việc thuyết trình.

voh.com.vn-noi-truoc-cong-chung-2
Bài thuyết trình tệ nhất bạn từng nói còn tốt hơn nhiều so với bài thuyết trình bạn không bao giờ trình bày 

Đưa mắt nhìn ngẫu nhiên

Điều này có nghĩa là bạn không cần phải tuân theo một khuôn mẫu nghiêm ngặt nào cả, thay vào đó bạn hãy di chuyển ánh mắt của bạn từ nhóm này sang nhóm khác. Ngay sau khi bạn tương tác bằng mắt với một người, những người còn lại trong nhóm sẽ nghĩ rằng bạn đã tiếp xúc với họ một cách cụ thể.

Đừng nhìn khán giả của bạn quá lâu

Có một quy tắc đó là bạn chỉ nên nhìn một người tối đa 3 - 4 giây. Nếu lâu hơn, điều này có thể gây khó chịu cho người đó. Nhưng nếu bạn chỉ nhìn trong một khoảng thời gian quá ngắn, bạn sẽ để lại ấn tượng là sự bồn chồn và lo lắng.

Tìm ánh mắt thân thiện

Đây là những người nghe sẵn sàng hỗ trợ bạn (với những cái gật đầu, những nụ cười, v.v.). Bạn luôn có thể sử dụng sự hỗ trợ này để giúp bạn cảm thấy bớt lo lắng hơn. Tương tự, tránh những người nhìn bạn một cách không thân thiện - vì điều này sẽ gây áp lực thêm cho bạn. Hơn nữa, đơn giản là bạn không thể làm hài lòng được tất cả mọi người, và bạn không nên quan tâm đến việc này.

Mẹo 4: Dừng đúng lúc, ngắt đúng chỗ

Một diễn giả từ Hy Lạp cổ đại đã từng tóm tắt những sự thật cơ bản về các mẹo nói trước công chúng:

  • Nói rõ ràng để mọi người đều nghe được.
  • Đứng thẳng để mọi người đều nhìn thấy.
  • Hãy im lặng để tận hưởng điều thú vị.

Với ý cuối cùng, ông muốn chỉ ra rằng chúng ta không cần phải nói suốt thời gian thuyết trình. Điều quan trọng là thi thoảng bài thuyết trình nên có điểm dừng. Bạn không làm điều này nhiều cho bản thân, nhưng đối với người nghe - bằng cách này, họ sẽ có thời gian để suy nghĩ về những gì bạn đã nói và hiểu những gì họ vừa được nghe. Dưới đây sẽ là những lời khuyên về lý do của việc tạm dừng.

Năm lý do nên có điểm dừng trong bài thuyết trình

Để người nghe có thời gian suy ngẫm

Nếu phong cách trình bày của bạn có thể được mô tả như "Tôi sẽ nhấn nút “Play” cho bài thuyết trình 30 phút của mình chỉ chạy trong 20 phút", bài nói của bạn có lẽ sẽ không hiệu quả và khiến cho khán giả không thể tập trung nhiều.

Giúp bạn kiểm soát tốc độ nói 

Hãy nhớ tốc độ đọc trung bình là 200-400 từ mỗi phút, nhưng tốc độ nói trước công chúng chỉ rơi vào khoảng 90-120 từ mỗi phút. Điều này giúp bạn có thêm thông tin gì?

Nếu bạn nói quá nhanh, có thể khiến người nghe khó hiểu về cấu trúc bài thuyết trình, hoặc những điều gì quan trọng, không quan trọng đang đề được đề cập. Tuy nhiên, nếu bạn nói quá chậm cũng sẽ gây khó chịu cho khán giả.

Tránh sự ngập ngừng 

Thật vậy, chúng ta thường phát ra những âm thanh quen thuộc khi bị “bí ý” như - oh, erm, hm,. Chính vì thế, hãy thực hành im lặng trong khoảng thời gian tạm dừng. Điều này giúp cho khán giả có cơ hội để hiểu rõ hơn câu chuyện của bạn và đồng thời giúp bạn lấy lại nhịp hơi thở của mình.

Nhấn mạnh điểm trọng tâm

Khi trình bày, có một vài điều mà bạn không thể diễn tả hết ý nghĩa đơn thuần bằng từ. Vì vậy, đôi khi có điểm dừng thay vì nói sẽ hiệu quả hơn nhiều. Ngoài ra, đây cũng là cơ hội thu hút khán giả để khi nghĩ về nó họ vẫn hiểu những gì bạn chưa nói ra.

Lấy lại nhịp hơi thở của bạn

Đừng nghĩ rằng bạn phải liên tục trình bày trong khoảng thời gian dài đã lên lịch trước. Hãy dành thời gian cho vài nhịp nghỉ nhỏ. Bạn thậm chí có thể có uống vài ngụm nước nhằm lấy lại tinh thần.

voh.com.vn-noi-truoc-cong-chung-3

Mẹo 5: Có cái nhìn bao quát hơn

Điều này đặc biệt có nghĩa là bạn nên ngừng lo lắng về những gì người khác nghĩ về bạn và tập trung vào lợi ích của bài thuyết trình sẽ đem lại cho người nghe. Hãy nghĩ về một bức tranh toàn cảnh rộng hơn và nên lo lắng rằng khán giả sẽ nhớ gì sau ba ngày kể từ khi bài thuyết trình kết thúc. Khi chuẩn bị, hãy tự hỏi, “Tôi muốn người nghe nghĩ hoặc làm khác gì khác sau khi đã nghe bài thuyết trình của tôi?”

Sẽ Không ai quan tâm đến bạn đang mặc những gì, cho dù bạn có cao hay thấp, mũm mĩm hay gầy gò. Nếu bạn lo lắng về những gì người khác nghĩ về bạn thì bạn đang tập trung vào những điều không cần thiết. Hãy lo lắng về cách người khác nghĩ gì về bài thuyết trình của bạn bởi đây mới là điều quan trọng nhất.

Có thể kiểm soát khán giả nghĩ gì về bài thuyết trình 

Bạn đã bao giờ thấy người bạn của mình hoặc người quen đang thuyết trình chưa? Có bao giờ buổi thuyết trình của họ là một mớ hỗn độn? Bạn ngồi đó cả giờ đồng hồ, cảm thấy buồn chán, lãng phí thời gian và không học được bất cứ điều gì. Thì lúc này, bạn nghĩ gì về bạn của bạn? Bạn sẽ nghĩ rằng “Họ vẫn là bạn của tôi, nhưng bài thuyết trình là một mớ lộn xộn!”

Hãy chú ý đến ý kiến ​mà bạn vừa chia sẻ - ý kiến ​​của bạn về chất lượng của bài thuyết trình, chứ không phải về cá tính của một người. Nhưng bạn hoàn toàn có thể kiểm soát điều đó thông qua sự chuẩn bị thích hợp.

Mẹo 6: Áp dụng sự hài hước 

Mẹo nói trước công chúng tiếp theo sẽ đề cập đến việc sử dụng sự hài hước và những câu chuyện cười trong bài thuyết trình của bạn. Khi dùng sự hài hước, thông điệp của bạn sẽ khiến người nghe nhớ nhanh hơn rất nhiều. Mỗi câu chuyện đều có thể được thêm vào sự hài hước và nhiệm vụ của bạn là làm sao để tìm ra điều hài hước đó. Tuy nhiên, sẽ vẫn có một số lỗi được mà chúng ta hay mắc phải trong sử dụng sự hài hước này khi trình bày.

“Trò đùa này không vui chút nào”

Việc bắt đầu bài thuyết trình bằng một mẩu truyện cười thì khá phổ biến. Nghe có vẻ là một ý tưởng tốt, đúng không? Nhưng hãy nghĩ về việc bạn đã bao nhiêu lần ở trong một tình huống  mà người nói khi bắt đầu bài thuyết trình mà không hề hài hước.

Ngay khi trò đùa kết thúc, khán giả bắt đầu nghĩ, “Chà, tôi đoán đó là một câu chuyện vui,... nhưng nó chẳng hài hước gì cả”. Cùng lúc đó, bản thân người trình bày cũng suy nghĩ, “Đó là một câu chuyện vui đúng chứ?, Nhưng tại sao không ai phản ứng lại?” Có một sự im lặng khó hiểu, và điều duy nhất có thể nghe thấy là tiếng quạt quay dưới trần nhà. Và tất nhiên là không ai thích trong tình huống đó.

Hài hước không có nghĩa là bạn chỉ nên kể những giai thoại 

Chúng ta có hàng tá câu chuyện tuyệt vời để kể. Không giống như giai thoại, những câu chuyện cá nhân thường dễ kể hơn rất nhiều. Khán giả cũng không biết rằng bạn đang kể với họ một câu chuyện vui cá nhân và họ không cảm thấy mình bắt buộc phải cười. Mặt khác, những giai thoại rất phổ biến và có thể họ đã nghe nhiều lần trước đây.

Đừng bắt đầu câu chuyện với “Tôi sẽ kể với bạn một câu chuyện vui!”

Hãy nhớ rằng khán giả của bạn luôn mong đợi một trò đùa nào đó. Tuy nhiên, tất cả đều biết rằng chúng ta thường chỉ cười mỉm là đa số. Sẽ tốt hơn nếu ta kể câu chuyện vui của bản thân như một bài học trong cuộc sống, và nếu nó làm cho khán giả cười sẽ là một lợi thế cho phần trình bày tiếp theo.

Mẹo 7: Tích cực lắng nghe phản hồi

Phản hồi sẽ giúp bạn cải thiện kỹ năng nhanh hơn và hiệu quả hơn, ngay cả khi bạn đã khá hài lòng với bài thuyết trình của mình. Do đó, những lời khuyên và nhận định từ phía công chúng là rất quan trọng. Sự lắng nghe giúp bạn biết mình ở đâu và cần khắc phục hay hạn chế điều gì.

Vì vậy, hãy luôn luôn hỏi khán giả của bạn đưa ra càng nhiều lời phản hồi càng tốt để những lần trình bày tiếp theo bạn sẽ giúp khán giả của mình có được những trải nghiệm trong buổi thuyết trình.

Nếu bạn nhận được lời phản hồi không mấy tích cực về bài thuyết trình, bạn nên cảm thấy hạnh phúc. Được khen ngợi giống như ngồi trên một chiếc ghế dựa thoải mái: nó mang đến cho bạn cảm giác hài lòng, nhưng về lâu dài, nó sẽ không đưa bạn đến đâu cả.

Điều làm nên sự khác biệt của một người diễn thuyết tốt với một người chưa tốt chính là sự can đảm và mong muốn học hỏi từ những sai lầm từ đó biến thành lợi thế của họ.

Rất ít người hiểu rằng thất bại chính là giá trị đưa bạn đến gần hơn với mục tiêu của mình. Thất bại không bao giờ là một bước thụt lùi, mà luôn luôn là một bước tiến lên. Điều quan trọng là phải thực hiện những bước tiếp theo và phân tích những sai lầm từ đó rút ra bài học để bạn có thể làm tốt hơn vào những lần tiếp theo. Vì vậy, hãy sẵn sàng để thất bại và học hỏi từ nó.

Như bạn có thể thấy, những lời khuyên nói trước công chúng không quá phức tạp. Với sự nỗ lực và thực hành thường xuyên, bạn sẽ có thể áp dụng chúng trong bất kỳ lĩnh vực nào khác nói chung và trình bày trước công chúng nói riêng. Hãy luôn là người cố gắng hết sức để thành công nhanh chóng đến với bạn.

voh.com.vn-noi-truoc-cong-chung-4
Càng cố gắng, thành tựu càng đến nhanh bên bạn!