Chúng ta vẫn luôn bắt gặp thông số về khẩu độ trên một vài thiết bị máy móc, đặc biệt là máy ảnh. Nếu bạn hiểu ý nghĩa của khẩu độ là gì, bạn sẽ biết khẩu độ là một trong những yếu tố chính ảnh hưởng đến hình chụp. Mỗi loại máy đều có khẩu độ khác nhau, người chụp phải chọn đúng khẩu độ thì mới có thể cho ra được tấm hình đẹp như mong muốn. Dưới đây là mọi thông tin cơ bản về khẩu độ mà bạn cần biết.
Khẩu độ là gì?
Khẩu độ có thể hiểu là một lỗ mở bên trong ống kính, sao cho ánh sáng có thể đi vào được. Lỗ mở này được tạo nên từ các lá xếp chồng lên nhau sao cho có thể mở và khép dễ dàng, quyết định được lượng ánh sáng hấp thụ nhiều hay ít.
Người sử dụng máy ảnh cần phải hiểu rõ khẩu độ là gì (Nguồn: Internet)
Cách đo lường khẩu độ
Người ta dùng chỉ số f/x để nói về khẩu độ, với giá trị x được tính bằng cách lấy tiêu cự của ống kính chia cho đường kính lỗ mở tối đa. Ví dụ ống kính có tiêu cự 100mm, đường kính lỗ mở tối đa là 50mm, vậy khẩu độ sẽ là f/2.
Các chỉ số của khẩu độ luôn xuất hiện trên các thiết bị quay phim, chụp ảnh, có khi là f/x (x là một con số cụ thể), có khi viết tắt là Fx.
Kích thước của khẩu độ
Qua công thức đo lường khẩu độ, ta có thể thấy đường kính lỗ mở và chỉ số f/x là tỷ lệ nghịch với nhau. Nghĩa là lỗ mở (khẩu độ) càng lớn thì số f/x càng nhỏ và ngược lại. Ánh sáng sẽ đi vào càng nhiều nếu máy ảnh có số f nhỏ, lượng ánh sáng sẽ giảm dần khi số f tăng lên.
Giá trị của số f/x có thể điều chỉnh được bằng hai cách: Thay đổi kích thước lỗ mở hoặc thay đổi tiêu cự. Với những chiếc máy ảnh có thể đóng hoặc khép lỗ mở, người ta gọi là "ống kính zoom có khẩu độ khả biến". Còn với loại máy có khẩu độ ống kính không thay đổi, người ta điều chỉnh bằng cách tăng giảm độ dài tiêu cự, thì gọi là "ống kính zoom có khẩu độ cố định".
Khẩu độ có nhiều kích thước khác nhau (Nguồn: Internet)
Tác dụng của khẩu độ đến ảnh
Vai trò của khẩu độ là gì trong máy ảnh? Dù là sử dụng điện thoại hay máy kỹ thuật số, thì người chụp ảnh cũng cần nắm rõ tác dụng của khẩu độ đối với ảnh chụp, để từ đó có thể dễ dàng lựa chọn, so sánh các loại máy với nhau.
Độ sáng của hình ảnh
Như đã nói, khẩu độ quyết định lượng ánh sáng đi vào trong máy. Khi khẩu độ càng lớn thì ánh sáng đi vào nhiều hơn, hình ảnh cũng sáng hơn. Ngược lại khẩu độ nhỏ sẽ làm bức ảnh trông tối hơn.
Ứng dụng vào thực tế, chúng ta có thể áp dụng nguyên lý này vào việc điều chỉnh máy ảnh để chụp vào các thời điểm khác nhau trong ngày:
-
Khi chụp ngoài trời có nhiều ánh sáng gây chói, chỉnh khẩu độ nhỏ lại (tức tăng số f lên) để hạn chế ánh sáng.
-
Chế độ chụp ban đêm của máy ảnh được điều chỉnh bằng cách tăng khẩu độ (giảm số f).
Số F càng tăng thì ảnh càng tối và ngược lại (Nguồn: Internet)
Độ sâu trường ảnh
Khi nhìn vào một bức ảnh, mà bạn có cảm giác rằng vật thể này gần mình hơn, vật thể kia ở xa hơn, tức là bức ảnh đó có độ sâu trường ảnh. Vậy mối quan hệ giữa độ sâu trường ảnh và khẩu độ là gì? Để tạo nên hiệu ứng độ sâu, người ta sẽ chọn một vật thể trung tâm để làm rõ nét nhất, càng cách xa vật thể trung tâm thì hình ảnh càng mờ đi. Khẩu độ chính là tác nhân ảnh hưởng đến độ mờ/rõ của hình ảnh.
Ứng dụng vào thực tế:
-
Chụp chân dung, món ăn, đồ vật, khi bạn muốn làm mờ hậu cảnh để chi tiết chính nổi bật lên: Tăng khẩu độ lên để vùng bị làm mờ tăng tên.
-
Khi chụp phong cảnh, chụp không gian mà bạn không muốn là rõ hoặc mờ chi tiết nào cả: Khép khẩu độ lại thì toàn bộ các chi tiết trong hình ảnh sẽ rõ nét.
Khẩu độ ảnh hưởng đến độ sâu trường ảnh (Nguồn: Internet)
Vậy là chúng ta đã được tìm hiểu khẩu độ là gì cũng như vai trò của khẩu độ trong máy ảnh. Hy vọng bài viết sẽ giúp bạn dễ dàng hơn trong việc chụp ảnh, cũng như có cơ sở để so sánh, lựa chọn loại máy phù hợp với nhu cầu của mình.