Đây là 1 trong 7 di tích được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt trong đợt 11 năm 2020, tại Quyết định số 2280/QĐ- TTg ngày 31/12/2020.
Gành Đá Đĩa là một danh thắng thiên nhiên nằm tại xã An Ninh Đông, huyện Tuy An - cách thành phố Tuy Hòa, tỉnh Phú Yên khoảng 40km.
Thắng cảnh này được công nhận là một thắng cảnh thiên nhiên cấp quốc gia từ năm 1998. Cảnh sắc nơi đây luôn được ngợi khen vì những hình thù khác lạ của những khối đá.
Loại đá ở đây chính là đá bazan đã hình thành cách đây khoảng 200 triệu năm, được tạo ra trong quá trình hoạt động của núi lửa ở vùng cao nguyên Vân Hòa, nham thạch phun trào từ núi chảy ra biển.
Trong con đường luân chảy, nham thạch gặp nước lạnh và bị đông cứng lại, cộng thêm hiện tượng di ứng lực khiến các khối nham thạch này bị nứt theo nhiều chiều tạo nên những khối đá với hình thù thú vị.
Gành Đá Đĩa có diện tích khoảng 2km2, nơi hẹp nhất khoảng 50m và nơi dài nhất 200m. Ngoài hình ảnh như những chồng đĩa thì khi nhìn từ xa, Gành Đá Đĩa tựa như một tổ ong khổng lồ, đen nhánh hòa mình cùng làn nước biển xanh ngần.
>>> Khám phá các thắng cảnh tuyệt đẹp của Phú Yên trong 2 ngày
Gành Đá Đĩa Phú Yên từng lọt vào danh sách "5 Gành Đá Đĩa trên thế giới có hiện tượng nham thạch phun trào tạo ra hình thù đẹp nhất", trong đó có núi đá Giant’s Causeway ở bờ biển Đông Bắc Ireland, ghềnh đá Órganos ở đảo La Gomera của Tây Ban Nha, hang động Fingal ở đảo Staffa, Scotland hay Gành Đá Đĩa Jusangjeolli của Hàn Quốc.
Ngoài Gành Đá Đĩa, các di tích được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt trong đợt 11 năm 2020, tại Quyết định số 2280/QĐ- TTg ngày 31/12/2020 bao gồm: Di tích lịch sử hệ thống di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Thừa Thiên- Huế (TP. Huế và huyện Phú Vang, tỉnh Thừa Thiên- Huế); di tích lịch sử An toàn khu (ATK) II Hiệp Hòa, huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang; Di tích lịch sử căn cứ Cái Chanh, huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu; Di tích Kiến trúc Nghệ thuật đền An Xá, huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên; Di tích Kiến trúc nghệ thuật Đình Hạ Hiệp, huyện Phúc Thọ, TP. Hà Nội; Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Lăng mộ và Đền thờ Nguyễn Xí, huyện Nghi Lộc, tỉnh Nghệ An.
Khu vực bảo vệ di tích được xác định theo Biên bản và bản đồ các khu vực bảo vệ di tích trong hồ sơ.
Quyết định nêu rõ, Bộ trưởng Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch, Chủ tịch UBND các cấp nơi có di tích được xếp hạng thực hiện việc quản lý Nhà nước đối với di tích theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa.
