Vì sao gọi mùa lễ hội Halloween  ?

(VOH) - Cứ mỗi độ cuối thu chuẩn bị vào đông thì phương Tây cũng chào đón lễ hội cuối của mùa thu là Halloween. Ở TPHCM nhiều năm qua, giới trẻ cũng vui  mừng chào đón mùa Halloween ngọt ngào bên bạn bè và người thân như là báo hiệu sắp kết thúc những tháng cuối năm.

Xuất phát từ sự tích xa xưa của Anh cách đây hàng ngàn năm, ngày hội Halloween ra đời cách đây hơn 400 năm. Ngày lễ Halloween được tổ chức vào ngày 31/10 hàng năm và trước đó nhiều hoạt động được tổ chức nên người ta còn gọi là mùa lễ hội Halloween.

Lễ hội được du nhập vào Mỹ từ năm 1840 khi những người Ai-len đầu tiên di cư sang Mỹ. Lúc đầu, nó chỉ diễn ở các vùng trang trại. Ngày nay, Halloween đã trở thành một ngày lễ chung ở các châu lục cho tất cả mọi người, nhất là đối với giới trẻ.

Ngày hội này ngày càng được phát triển du nhập sang rất nhiều nước khác nhau, nhưng mỗi nước đều biến tấu đi để thành lễ Halloween riêng. Dường như ngày hội Halloween này không còn quá xa lạ với  người Việt Nam.

Khi nhắc đến Halloween thì chắc chắn chúng ta sẽ không thể bỏ qua hình ảnh về những quả bí đỏ. Đó là lễ hội treo đèn bí ngô.

Truyền thuyết của nước Ireland kể rằng: một hôm có con quỷ đến quấy phá một vùng dân cư, chẳng may bị báo động, người ta đến cầu cứu các vị tu sĩ đem các vật thánh đến “yểm” và “khóa các cửa” ra vào. Thế là con quỷ bị bắt… có một thanh niên tên Jack vốn tham lam, bủn xỉn, keo kiệt đã nhận ra đó là con quỷ thường vui đùa với mình và Jack đã tìm cách gỡ vật “yểm ma quỷ” mở đường cho quỷ chạy thoát.

Để đền ơn cứu mạng, quỷ hứa với Jack là sẽ không bắt hồn Jack về Địa Ngục. Sau đó, khi Jack chết vì một tai nạn, hồn Jack bị Thiên Đường từ chối. Jack liền tìm đến Địa Ngục, nhưng quỷ không cho vào vì …lời hứa trước.

Thấy Jack lạnh lùng khổ sở, quỷ bèn lấy một ít than hồng ở Địa Ngục bỏ vào trong ruột một quả bí ngô và đưa cho Jack để sưởi ấm trên đường trở lại…trần gian. Để cho không khí thông vào nuôi lửa, Jack phải đục thủng quả bí ngô và ánh lửa từ trong đã chiếu ra soi sáng nẻo đường lang thang của Jack. Hàng năm cứ vào ngày cuối cùng của tháng 10, Jack lại tìm về cõi trần như một linh hồn vất vưởng không nơi nương tựa.

Ý nghĩa giáo dục của ngày Halloween đó chính là không nên chơi đùa với ma quỷ. Ma quỷ hiểu theo nghĩa bóng là những trò lừa lọc, đe dọa, làm cho người khác sợ hãi, những việc làm tinh quái của tuổi trẻ sáng tạo có khi làm hại đến người, đến xã hội…Nếu bạn chơi đùa, giao du với “ma quỷ” sẽ dễ bị cám dỗ đi vào đường tối tăm và tội lỗi.

Từ câu chuyện này, người ta còn cho rằng ngày Halloween là một ngày dành cho Jack hay những linh hồn lang thang, cô độc, không chỗ dung thân. Đây là một ngày những linh hồn được trở lại với cõi dương, để thoải mái vui chơi, vì người sống đã hóa trang thành ma quỷ để những linh hồn này có thể trà trộn vào cho đỡ cô đơn. Sự tích hóa trang trong ngày Hallowen  bắt  đầu từ đó.

Ngày lễ Halloween của phương Tây gần giống với ngày lễ xóa tội vong nhân rằm tháng 7 của phương Đông với quan niệm là ngày mở cửa địa ngục, các linh hồn được phép lên cõi dương đoàn tụ với gia đình. Tuy nhiên, ngày này người phương Đông coi trọng đến việc cầu cúng, đó là nguồn gốc của tục cúng cô hồn, cúng cho những linh hồn không đầu thai đói khổ. Người phương Tây lại chú trọng đến tinh thần, họ hóa trang thành ma quỷ để những hồn ma cô độc không cảm thấy cô đơn, hay là để ma quỷ không biết là người sống mà nhập vào.

Người phương Đông coi đây là một ngày để tưởng nhớ cúng bái cho người cõi âm, người phương Tây lại coi đây là một dịp lễ hội để vui chơi.

Ở TPHCM, một siêu thị đã xây dựng làng bí ngô thần tiên. Làng bí ngô có chiều dài 86 mét và rộng khoảng 10 mét gồm 120 quả bí thật và hơn 300 quả bí bằng nhựa. Trái ngược với những hình ảnh ma quái, kỳ bí các trái bí được khắc họa những khuôn mặt cười vui nhộn, những khách hàng tham quan sẽ được thoải sức chụp ảnh hay selfie bên cạnh người thân và gia đình.

Những quả bí đỏ được khoét rỗng ruột tạo thành những khuôn mặt người có đầy đủ mắt mũi miệng xinh xắn với nhiều kích thước to nhỏ khác nhau. Đặc biệt vào ban đêm, bên trong những quả bí này được tháp sáng bằng những ngọn nến lung linh và đầy lãng mạn, không chỉ là biểu tượng cho ngày hội Halloween mà chúng còn kiêm luôn chức năng làm chiếc đèn lồng đặc biệt cho ngày hội.

Trong đêm lễ hội Halloween có nhiều tục diễn ra tùy theo mỗi nước phổ biến nhất là tục “Trick Or Treat” tại MỹĐây là sinh hoạt chính của hầu hết trẻ em, có nghĩa là đánh lừa, nghịch ngợm hay tiếp đón, đối xử tử tế. Các em nhỏ và thiếu niên, thanh niên hóa trang với áo quần và mặt nạ hình ma quỷ, rồi cầm lồng đèn đi từ nhà này sang nhà khác trong xóm, gõ cửa và nói “trick or treat". 

Câu này có nghĩa là: “Nếu muốn chúng tôi không chơi xấu thì hãy chiêu đãi chúng tôi cái gì đi". Thông thường những người chủ nhà được các em đến gõ cửa luôn luôn muốn tránh việc “trick” nên thường tiếp đón (treat) chúng bằng bánh kẹo và trái cây.

Những năm gần đây, ngày Halloween rất được các bạn trẻ yêu thích. Vì vậy, các khu vui chơi giải trí hay các câu lạc bộ đội nhóm trẻ thường tổ chức lễ hội này như một dịp để các bạn vui chơi và thể hiện mình cũng như là để các thành viên thêm gắn bó với nhau, nhắc nhở với nhau về ý nghĩa của lễ.