Di sản với học đường – Hướng đi mới để các bạn trẻ tiếp cận với lịch sử Việt Nam

​​​​​​​(VOH) – Sự kiện Di sản với học đường khuyến khích các giới trẻ tự tìm kiếm những động lực cho riêng mình trong việc nâng cao kiến thức lịch sử, văn hóa Việt Nam.

Ngày 23/11, Trung tâm Lưu trữ quốc gia II và Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước - Bộ Nội vụ phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lâm Đồng, Ủy ban Nhân dân thành phố Đà Lạt mắt sự kiện Văn hóa - Giáo dục “Di sản với học đường” tại Trường THPT Bùi Thị Xuân, Đà Lạt, Lâm Đồng.

Đây là sự kiện mở đầu cho chuỗi hoạt động trưng bày lưu động triển lãm lịch sử tại một số trường Trung học Phổ thông và Trung học Cơ sở trên địa bàn thành phố Đà Lạt trong năm 2020.

Sự kiện giới thiệu những phương thức tiếp cận mới mẻ về lịch sử dựa trên nền tảng công nghệ thực tế ảo phù hợp với xu hướng chuyển đổi số trong xã hội hiện đại. Gần 2000 học sinh cùng hơn 100 khách mời và nhà giáo đã cùng tham dự sự kiện đặc biệt này.

Sự kiện văn hóa – giáo dục ”Di sản với học đường” diễn ra tại trường THPT Bùi Thị Xuân –Đà Lạt  bao gồm: Triển lãm tài liệu, hình ảnh đặc sắc theo 2 chủ đề “Từ Xích Quỷ đến Việt Nam - Quốc hiệu nước ta qua Mộc bản Triều Nguyễn” và “Đà Lạt - Lâm Đồng, Xưa và Nay”. Ra mắt kho tư liệu quý với nhiều nét độc đáo, hấp dẫn qua website mocban.vn. Giới thiệu những hình thức phát huy giá trị trường tồn của di sản tư liệu thông qua ứng dụng công nghệ và sự góp sức của các nhà làm phim điện ảnh.

Đưa di sản đến với học đường và triển lãm bằng công nghệ thực tế ảo. 

Trong sự kiện “Di sản với học đường” ra mắt lần đầu tiên, Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước giới thiệu một số hoạt động phát huy giá trị tài liệu lưu trữ của các Trung tâm Lưu trữ quốc gia, trong đó có Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV, đơn vị đang bảo quản khối Mộc bản Triều Nguyễn đã được UNESCO công nhận là Di sản Tư liệu thuộc Chương trình Ký ức thế giới. Mộc bản là những tài liệu đặc biệt quý hiếm của Việt Nam và thế giới, khắc ngược chữ Hán, Nôm trên gỗ để in ra thành sách, được dùng phổ biến trong thời kỳ phong kiến ở nước ta và đã được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản Tư liệu thế giới vào ngày 31 tháng 7 năm 2009. Khối di sản này đang được bảo quản tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV - Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, Bộ Nội vụ.

Tên miền mocban.vn ra mắt, giúp cho độc giả dễ dàng kết nối trực tuyến với Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV và cập nhật các tư liệu từ Trung tâm. Nhờ vậy, Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV có thể kết nối nhu cầu tìm kiếm, phát huy giá trị những sử liệu quý hiếm giữa nhà nghiên cứu, người làm công tác giáo dục, người làm văn hóa nghệ thuật. Qua đó, những tài liệu lịch sử từng bước sẽ được giới thiệu rộng khắp bằng những hình thức thể hiện trực quan, sinh động, đến gần hơn với công chúng.

Thông qua đó, người quan tâm lịch sử có thể cập nhật lịch tham quan các triển lãm được kể bằng tài liệu chân thật của Trung tâm khi tổ chức luân phiên ở mỗi địa phương ở các thời điểm khác nhau trong cả nước. Hoặc nếu không thể tham gia các triển lãm trực tiếp, người quan tâm, muốn nghiên cứu lịch sử dù ở bất cứ nơi đâu trên lãnh thổ Việt Nam hay quốc tế cũng sẽ được thỏa mãn bằng phương thức công nghệ trưng bày ảo 360, để không giới hạn hiểu thêm các dấu ấn lịch sử của dân tộc Việt Nam qua các thời kỳ và kết nối với các Trung tâm Lưu trữ để xem nghe, trao đổi, đăng ký mượn tham khảo hoặc phối hợp bảo tồn, phục dựng những tư liệu lịch sử Việt Nam.

Tại sự kiện, Trung tâm cũng đã trao tặng 100 USB chứa 30 clip phim tài liệu về lịch sử Việt Nam qua tài liệu Mộc bản Triều Nguyễn (có lời dẫn giải của nhà sử học Lê Văn Lan), để góp phần làm phong phú thêm những học liệu cho các thầy cô và các em học sinh yêu thích lịch sử, văn hóa Việt Nam.

Cũng tại sự kiện đã diễn ra hoạt động giao lưu với các khách mời đặc biệt gồm Nhà sử học Dương Trung Quốc, tham gia chia sẻ góc nhìn với mục đích để tài liệu lịch sử không chỉ là tài liệu nghiên cứu khoa học mà còn là chất liệu để phát triển và các ấn phẩm văn hóa đại chúng cho thế hệ sau dễ tiếp cận giá trị lịch sử lâu dài. Cặp đôi biên kịch Ngọc Bích - KIM và đạo diễn Lý Minh Thắng, đại diện cho đoàn phim “Quỳnh Hoa Nhất Dạ” chia sẻ góc nhìn mới khi khai thác câu chuyện lịch sử từ những tài liệu xưa.

Bên cạnh đó, chia sẻ về cách chọn góc độ chuyển thể, gắn với tâm tư tình cảm, giá trị nhân văn của những con người được khắc họa trong các hoàn cảnh lịch sử. Những chia sẻ này sẽ gợi mở thêm cho giới trẻ, tìm thấy sự gần gũi khi tiếp cận lịch sử trong thời kỳ hiện đại.

Janet Ngo - Nhà sản xuất phim “Trưng Vương”, vốn là một người Việt trẻ lớn lên tại Úc, với đam mê mang văn hóa lịch sử Việt Nam ra thế giới khi luôn hướng về nguồn cội. Qua đó, cho thấy sự hội nhập quốc tế của Công dân toàn cầu, càng cần sự liên kết gắn với các giá trị dân tộc để phát huy tạo sức bật cho văn hóa đi liền với phát triển kinh tế Việt Nam. Phạm Vĩnh Lộc – Biên kịch Dự án Việt Sử Kiêu Hùng sẽ phần nào cho thấy tính thực tiễn khi người trẻ thông qua niềm tự hào lịch sử chuyển thành câu chuyện định hướng nghề nghiệp cho bản thân, từ đó có động lực và có quyết tâm theo đuổi khi mở rộng ra sự kết nối gắn với cộng đồng người yêu sử. Đạo diễn Nguyệt Quế - điều hành mảng ứng dụng công nghệ của tập đoàn Truyền thông Thanh Niên, chia sẻ về việc sử dụng công nghệ VR và AR để giới thiệu những tài liệu lịch sử thêm trực quan, sinh động, phát triển nội dung nghe nhìn có tính tương tác từ xa kết nối với giới trẻ giúp bảo tồn và phát huy tài liệu lịch sử lâu dài.

Theo ban tổ chức, sự kiện như dịp hội ngộ, tìm thấy sự giao thoa giữa nhiều thế hệ, vai trò nghề nghiệp khác nhau, nhưng đích đến mang lịch sử Việt Nam bước ra ngoài trang sách, tạo nên sự gắn kết thông qua thảo luận và mở ra những phương thức mới mang di sản từ những tư liệu lịch sử Việt Nam đến gần hơn với công chúng. Bên cạnh đó, kết hợp với những đơn vị sáng tác thiết kế mỹ thuật và sản xuất phim lịch sử tham dự, sự kiện giới thiệu còn tổ chức những không gian trưng bày hiện hữu những mô hình hình ảnh những nhân vật trong triển lãm công nghệ và trong những bộ phim lịch sử sắp ra mắt, tạo nên những góc tương tác gần gũi và có sức lan tỏa tới học sinh. Từ đó, khuyến khích các giới trẻ tự tìm kiếm những động lực cho riêng mình trong việc nâng cao kiến thức lịch sử, văn hóa Việt Nam trước những thách thức khi hội nhập văn hóa.

Trường Trung học phổ thông Bùi Thị Xuân là ngôi trường Trung học lớn nhất tỉnh Lâm Đồng. Do đó, sự kiện giới thiệu “Di sản với học đường” lần đầu tiên còn kết hợp trong không gian giao lưu thảo luận, có những không gian Trưng bày triển lãm Quốc hiệu Việt Nam qua các thời kỳ.