Thưa bà con! Trong lúc nhâm nhi cà phê sáng, Tư hưu trí hỏi Hai Sài Gòn “Nghe nói UBND TP kiến nghị giải thể hoạt động của Ban điều hành khu phố-ấp, điều nầy đúng không ?” Hai Sài Gòn xác nhận là “y như vậy”. Rồi anh thông tin ngày 16/4 Ban Cán sự Đảng UBND TP kiến nghị sắp xếp lại mô hình tổ chức dưới phường - xã - thị trấn chỉ còn 1 cấp với tên gọi như cũ là khu phố ở các quận, ấp ở các huyện. Hiện nay dưới phường là khu phố, tổ dân phố, dưới xã là ấp, tổ nhân dân. Sau khi giải thể tuy không còn cấp tổ, nhưng đảm bảo tiếp nối quá trình lịch sử hình thành, phát triển của TP từ sau giải phóng đến nay. Tư hưu trí cho là như thế liệu có làm rối hoạt động ở cơ sở của TP mình không. Biết là khu phố, ấp, tổ dân phố, tổ nhân dân không phải là cấp chính quyền, nhưng suy cho cùng tổ dân phố, tổ nhân dân là gạch nối giữa người dân với chính quyền phường xã.
Mấy anh em ngồi trong quán đều cho ý kiến Tư hưu trí là có lý. Hai Sài Gòn cho biết theo Nghị quyết Trung ương 6, Khóa 12 yêu cầu đến năm 2021 phải sắp xếp thu gọn hợp lý các đơn vị hành chính cấp phường xã về quy mô dân số, diện tích tự nhiên và giảm số thôn, tổ dân phố. Từ năm 2021 đến năm 2030 phải cơ bản hoàn thành việc sắp xếp thu gọn các đơn vị hành chính cấp huyện, xã và thôn, tổ dân phố theo tiêu chuẩn quy định. Thực tiễn từ ngày giải phóng đến nay dưới phường, xã TPHCM luôn duy trì mô hình 2 cấp: khu phố - ấp theo quy định Trung ương và thêm 1 cấp trung gian tổ dân phố - tổ nhân dân. Nay UBND TP tổ chức lại 1 cấp bên dưới phường - xã - thị trấn nhằm đảm bảo chấp hành quy định của Trung ương tinh gọn bộ máy, tinh giản nhân sự, tăng phụ cấp cho các nhân sự trong ban điều hành.
Một buổi họp tổ dân phố ở quận Phú Nhuận - Ảnh minh họa
Tư hưu trí chưa nhất trí với lập luận của Hai Sài Gòn, bởi anh từng tham gia Ban điều hành tổ dân phố nhiều năm liền và rõ ràng vai trò của tổ dân phố là rất lớn. Anh nhớ lại mấy năm đầu giải phóng người dân bầu chọn tổ trưởng tổ dân phố, tổ nhân dân rất là dân chủ, người trúng cử rất tích cực trong nhiệm vụ của mình, hồi đó đâu có phụ cấp phụ kiết gì, ưu tiên lắm là được mua hàng ở hợp tác xã tiêu thụ, mua gạo sớm hơn bà con trong tổ. Thế thôi !
Hai Sài Gòn đồng ý là từ giải phóng đến nay vai trò của tổ dân phố tổ nhân dân là rất tốt luôn là gạch nối giữa Đảng, chính quyền với người dân. Thành ủy, UBND TP đánh giá cao vai trò và hiệu quả của tổ dân phố, tổ nhân dân, nhưng TPHCM hiện có hơn 2.000 ấp, khu phố và hơn 25.800 tổ dân phố, tổ nhân dân như thế là quá lớn, là tốn kém kinh phí nhưng phụ cấp cho những người tham gia chỉ tượng trưng, không thực chất. Mấy anh nhớ mấy năm đầu giải phóng, TP mình chỉ có tổ dân phố thôi, đâu có khu phố. Khu phố có từ những năm gần cuối thập niên 80. Theo UBND TP sau khi bỏ tổ dân phố, tổ nhân dân và sắp xếp lại, TPHCM chỉ còn trên 5.000 khu phố - ấp, tinh giản số người hoạt động không chuyên trách từ 69.000 người xuống còn gần 16.000 người, giảm kinh phí từ hơn 500 tỷ đồng xuống còn 461 tỷ đồng. Tại sao giảm từ gần 55.000 người mà kinh phí chỉ giảm gần 40 tỷ, xin thưa phụ cấp của ban điều hành khu phố, ấp sẽ thực chất hơn.”
Nghe Hai sài Gòn giải thích không những Tư hưu trí mà mấy anh trong quán ai cũng cho là có lý. Thực tiễn đã chứng minh hầu hết hoạt động tổ dân phố, tổ nhân dân tích cực chăm lo đời sống tinh thần, vật chất cho bà con, nhưng cũng không ít nơi có hiện tượng các ông bà trong ban điều hành tổ dân phố, tổ nhân dân gần như bỏ hẳn “trận địa” làm nhiệm vụ gạch nối giữa người dân với phường xã, may mắn lắm mới duy trì mỗi tháng họp một lần thông báo khái quát yêu cầu của phường, xả cho bà con là xong, thậm chí nhiều nơi còn quên họp với dân luôn.
Hai Sài Gòn thông tin thêm “tất nhiên khi bỏ cấp tổ dân phố, tổ nhân dân thì vai trò và nhiệm vụ của khu phố, ấp phải nặng hơn. Lúc ấy hoạt động của khu phố, ấp sẽ góp phần xóa bỏ tình trạng hành chính hóa, bảo đảm nguyên tắc tổ chức và hoạt động của khu phố - ấp đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn; bảo đảm tính tự quản của cộng đồng dân cư, chấp hành sự quản lý nhà nước trực tiếp của chính quyền cấp phường xã và sự lãnh đạo của cấp ủy đảng. Tuân thủ pháp luật, thực hiện theo quy ước; đảm bảo dân chủ, công khai, minh bạch”.
Anh em có mặt trong quán cà phê ai cũng cho là bất cứ tổ chức nào cũng phải xem hiệu quả là trên hết. Bộ máy tổ dân phố, tổ nhân dân của TP mình hiện nay là quá đông, cồng kềnh, có nơi có lúc là chưa hiệu quả. Nếu chuẩn bị tốt quy chế hoạt động của khu phố-ấp thì giải thể tổ dân phố, tổ nhân dân là đúng đắn.
