Picture of the author
Picture of the author
SGK Hóa Học 12»Polime Và Vật Liệu Polime»Vinylaxetilen là gì? Phương trình hóa họ...

Vinylaxetilen là gì? Phương trình hóa học và bài tập về vinylaxetilen

Vinylaxetilen là nguyên liệu chính để sản xuất cao su tổng hợp. Cùng tìm hiểu về công thức vinylaxetilen, phản ứng của vinylaxetilen với các hợp chất khác.

Xem thêm

Vinylaxetilen là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học C4H4. Nó có tính chất không bão hòa và dễ dàng phản ứng. Vinylaxetilen có ứng dụng trong việc tổng hợp các hợp chất hữu cơ phức tạp và là một nguyên liệu quan trọng trong công nghiệp hóa chất. Tuy nhiên, do tính chất dễ phản ứng của nó, vinylaxetilen cần được xử lý cẩn thận và an toàn để tránh tai nạn và nguy hiểm.Chúng ta cùng nhau tìm hiểu chi tiết về vinylaxetilen, các tính chất vật lý, tính chất hóa học trong bài viết sau đây nhé: 

Nguồn gốc vinylaxetilen

Ankin là những hợp chất hidrocacbon mạch hở trong phân tử có một liên kết ba C≡C. Trong các  các hợp chất chứa liên kết ba, axetilen có công thức  H-C≡C-H là ankin đơn giản nhất. 

Khi ta cho hai phân tử axetilen cộng hợp với nhau bằng phản ứng Đime hóa với chất xúc tác là NH2Cl, CuCl ở nhiệt độ cao tạo thành một chất mới tên gọi vinylaxetilen: CH2=CH-C-C≡H (C4H4)(trong đó gốc CH2=CH- gọi là 1-ethenyl , hoặc vinyl) còn axetilen là các gọi tên của nhóm hidrocacbon chứa liên kết 3.

Các phương trình hóa học của vinylaxetilen

Phản ứng cháy

Giống như các hidrocacbon khác thì vinylaxetilen cũng bị oxi hóa hoàn toàn thành CO2 và H2O

Các phương trình hóa học của vinylaxetilen với H2 ,Br2, AgNO3 , KMnO4 , HCl.

Ta thấy trong công thức phân tử axetilen có liên kết ba và cả liên kết đôi, với cấu tạo như vậy nó sẽ thể hiện tính chất như những phân tử có liên kết bội khác như phản ứng cộng với H2, HCl hay phản ứng với AgNO3, KMnO4,..

Phản ứng với Br2

Phản ứng cộng H2

CH2CHCCH + H2 → CH2CHCHCH2

Ngoài ra còn có thể cộng tiếp vào nối đôi còn lại hoặc có thể cộng hoàn toàn

CH2CHCCH + 3H2 →CH3CH2CH2CH3 (butan)

Phản ứng cộng HCl

CH≡C-CH=CH2 + 2HCl →CH2=CCl-CHCl-CH3

Phản ứng này viết theo tỉ lệ mol 1:2

Ngoài ra còn có thể cộng tiếp vào nối đôi còn lại, tuân theo quy tắc MacCopnhiCop: phần dương của tác nhân tấn công vào C mang nối đôi chứa nhiều Hidro hơn.

CH2=CCl-CHCl-CH3 +Br2→CH3-CCl2-CHCl-CH3

Phản ứng oxi hóa không hoàn toàn

Vinylaxetilen làm mất màu dung dịch thuốc tím KmnO4

3CH2CHCCH + 2KMNO4 + 4H2O →6CH2CHO + 2MnO2 + 2KOH

Phản ứng thế bằng ion kim loại bạc

9CH2CHCCH + 12AgNO3 + 16NH3 → 12AgCCHCH2 + 12NH4NO3

Phản ứng điều chế vinylaxetilen

Khi cho axtilen tham gia phản ứng đime ta được vinylaxetilen :


Bài tập về vinylaxetilen

Câu 1: Nung nóng hỗn hợp X gồm 0,2 mol vinylaxetilen và 0,2 mol H2 với xúc tác Ni thu được hỗn hợp Y có tỉ khối hơi so với H2 là 21,6. Hỗn hợp Y làm mất màu tối đa m gam brom trong CCl4, Giá trị của m là:

ĐÁP ÁN





Bảo toàn liên kết pi:

Câu 2 : Hỗn hợp khí X gồm 0,3mol H2 và 0,1 mol vinylaxetilen. Nung X một thời gian với xúc tác Ni thu được hỗn hợp khí Y có tỉ khối so với không khí là 1. Nếu cho toàn bộ Y sục từ từ vào dung dịch brom (dư) thì có m gam brom tham gia phản ứng.

ĐÁP ÁN

Tương tự câu trên, ta có

Bảo toàn liên kết pi:

Vinylaxetilen là hidrocacbon có công thức đặc biệt khi vừa chứa liên kết đôi vừa chứa liên kết ba trong phân tử, vì thế nó thể hiện tính chất gần giống với ankin, lại gần giống anken, phản ứng với . Hi vọng qua bài viết các em học sinh có thể hiểu thêm tính chất của vinylaxetilen và giúp ích được trong việc giải bài tập hữu cơ.

Tác giả: VOH

Polime là gì? Định nghĩa, cách gọi tên và tính chất của chúng