Table of Contents
Hệ thần kinh có chức năng quan trọng tiếp nhận kích thích, xử lí thông tin và điều khiển sự hoạt động của các cơ quan trả lời kích thích của môi trường nên cần xây dựng kế hoạch học tập, nghỉ ngơi hợp lí để bảo vệ sức khỏe, bảo vệ hệ thống thần kinh.
I. Lý thuyết về vệ sinh hệ thần kinh
Nội dung 1. Ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe
Ý nghĩa của giấc ngủ đối với sức khỏe | Biện pháp để có giấc ngủ tốt |
- Ngủ là quá trình ức chế của bộ não đảm bảo sự phục hồi khả năng làm việc của hệ thần kinh và các hệ cơ quan khác. | - Tinh thần thoải mái. - Chỗ ngủ thuận tiện, yên tĩnh. - Tránh các chất kích thích như: trà, cà phê… - Tránh mọi tác nhân kích thích làm hưng phấn vỏ não. |
Nhóm chất gây khó ngủ nếu sử dụng trước khi đI ngủ
Nội dung 2. Lao động và nghỉ ngơi hợp lí
Các biện pháp lao động, nghỉ ngơi hợp lí |
- Lao động và nghỉ ngơi hợp lí để giữ gìn và bảo vệ hệ thần kinh. - Biện pháp: + Phải bảo đảm giấc ngủ hằng ngày. + Làm việc và nghỉ ngơi hợp lí. + Tâm hồn thanh thản. + Xây dựng kế hoạch làm việc nghỉ ngơi hợp lý. |
Nội dung 3. Tránh lạm dụng các chất kích thích và ức chế đối vớI hệ thần kinh
Tên các chất |
Tác hại | Nhóm chất | ||
Chất kích thích | Chất gây nghiện | Chất làm suy giảm chức năng hệ thần kinh | ||
Nước trà, cà phê | Kích thích hệ thần kinh gây khó ngủ. |
+ |
|
|
Rượu | - Kích thích hệ thần kinh gây khó ngủ. - Hoạt động của não bị rối loạn. |
+ |
|
|
Thuốc lá
| Làm cơ thể suy yếu, dễ mắc các bệnh về đường hô hấp, ung thư… |
|
+ |
|
Ma túy | Suy yếu nòi giống, cạn kiệt kinh tế, lây nhiễm HIV, mất nhân cách, ảnh hưởng hệ thống thần kinh… |
|
+ |
|
Thuốc gây mê, gây tê, thuốc ngủ | Ức chế khả năng làm việc của hệ thần kinh, dùng nhiều có thể gây tử vong. |
|
|
+ |
II. Bài tập luyện tập về vệ sinh hệ thần kinh của trường Nguyễn Khuyến
Phần 1: Câu hỏi tự luận
Câu 1: Nêu tác dụng của hoạt động tập thể dục thể thao đối với hệ thần kinh.
Câu 2: Hãy giải thích như thế nào là một giấc ngủ ngon?
Câu 3: Em hãy cho ý kiến về vấn đề dồn bài, để bài tới gần kiểm tra hoặc thi mới học dồn dập của 1 số học sinh. Việc làm này có ảnh hưởng gì tới hệ thần kinh hay không? Tại sao?
ĐÁP ÁN
Câu 1: Hướng dẫn trả lời:
Thường xuyên tập thể dục thể thao giúp nâng cao năng lực làm việc của các tế bào thần kinh ở đại não, nâng cao tính linh hoạt và hưng phấn của hệ thống thần kinh, phản ứng nhanh, tăng thêm tốc độ linh hoạt và sự chuẩn xác nhịp nhàng của các hoạt động sống. Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao còn giúp phòng ngừa các bệnh suy nhược thần kinh. Ngoài ra, hoạt động thể dục thể thao kích thích các chất khác nhau trong não khiến ta cảm thấy hạnh phúc, thư giãn và ít lo lắng hơn, giấc ngủ ngon hơn.
Câu 2: Hướng dẫn trả lời:
Trung bình người trưởng thành cần ngủ từ 7 - 9 tiếng mỗi đêm. Một giấc ngủ ngon là phải đảm bảo số giờ ngủ và chất lượng, có nghĩa là phải ngủ đủ giấc và ngủ sâu. Dấu hiệu nhận biết thông qua cảm nhận khi thức dậy. Nếu thức dậy với tinh thần thoải mái chứng tỏ đã có giấc ngủ tốt, còn nếu thức dậy mà vẫn buồn ngủ và khó chịu, không tập trung làm việc, có thể đã bị rối loạn giấc ngủ.
Câu 3: Hướng dẫn trả lời:
Dồn bài, để bài tới gần kiểm tra hoặc thi mới học chính là lao động, học tập và nghỉ ngơi không hợp lí. Học ban ngày không kịp, phải thức khuya để học, thậm chí phải dùng chất kích thích như trà, cà phê để thức học. Do đó, việc làm này là gây hại cho hệ thống thần kinh, khiến hệ thần kinh và cả thể lực, sức khỏe của học sinh bị suy giảm, mệt mỏi. Ngoài ra, có thể có hậu quả thêm là sáng hôm sau thi với trạng thái tinh thần không minh mẫn, bài làm năng suất thấp. Vì vậy, học sinh không nên xây dựng thói quen học tập này.
Phần 2: Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1. Điều kiện để có giấc ngủ tốt là
- ngủ đủ giờ, tinh thần thoải mái.
- không cần điều kiện cụ thể nào cả.
- sử dụng nước trà, cà phê trước khi ngủ.
- ăn thật no trước khi đi ngủ.
Câu 2. Chất kích thích là
- thuốc ngủ.
- rượu.
- thuốc gây mê.
- thuốc gây tê.
Câu 3. Chất gây nghiện là
- rượu.
- nước trà.
- cà phê.
- ma túy.
Câu 4. Chất gây suy nhược chức năng của hệ thần kinh là
- rượu.
- sữa.
- cà phê.
- thuốc ngủ.
Câu 5. Nhận định nào dưới đây là sai?
- Cần xây dựng kế hoạch học tập và lao động nghỉ ngơi hợp lí.
- Nên dùng các chất kích thích như cà phê trước khi đi ngủ để tạo giấc ngủ ngon.
- Không sử dụng các chất gây nghiện như ma túy, thuốc lá.
- Thường xuyên luyện tập thể dục thể thao để bảo vệ sức khỏe và các hệ cơ quan như hệ thần kinh.
ĐÁP ÁN
Câu 1. Đáp án: A
Hướng dẫn trả lời:
Trung bình một ngày người trưởng thành cần ngủ đủ từ 7 - 9 tiếng, tinh thần thoải mái, tránh suy nghĩ lo âu.
Đáp án B, C, D sai.
Câu 2. Đáp án: B
Hướng dẫn trả lời:
Rượu là chất kích thích gây khó ngủ, ảnh hưởng hệ thần kinh.
Đáp án A, C, D sai.
Câu 3. Đáp án: D
Hướng dẫn trả lời:
Ma túy là chất gây nghiện ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thần kinh và gây suy yếu nòi giống, cạn kiệt kinh tế, lây nhiễm HIV, mất nhân cách…
Đáp án A, B, C sai vì đều là các chất kích thích.
Câu 4. Đáp án: D
Hướng dẫn trả lời:
Thuốc ngủ gây ức chế khả năng làm việc của hệ thần kinh, dùng nhiều có thể gây tử vong.
Đáp án A, B, C sai.
Câu 5. Đáp án: B
Hướng dẫn trả lời:
Không nên sử dụng các chất kích thích như cà phê trước khi đi ngủ vì sẽ gây khó ngủ.
Đáp án A, C, D sai vì đều là các nhận định đúng.
GIÁO VIÊN BIÊN SOẠN: ĐỖ THU HIỀN
ĐƠN VỊ: TRƯỜNG THCS – THPT NGUYỄN KHUYẾN BÌNH DƯƠNG