Table of Contents
I. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn
1. Bóng đèn chưa được mắc vào mạch điện
Thí nghiệm 1: Nối vôn kế với hai đầu bóng đèn như hình bên
Nhận xét: Số chỉ vôn kế bằng không. Khi chưa mắc vào mạch hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn bằng không.
2. Bóng đèn được mắc vào mạch điện
Thí nghiệm 2: Sử dụng ampe kế và vôn kế có giới hạn đo phù hợp sau đó mắc vào mạch điện như sơ đồ hình bên
Đọc và ghi các số chỉ của ampe kế và vôn kế ứng với hai trường hợp mạch kín và mạch hở lần lượt với nguồn gồm 1 pin và 2 pin.
Nhận xét:
+ Trong mạch điện kín, hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn tạo ra dòng điện chạy qua bóng đèn đó.
+ Đối với một bóng đèn nhất định, hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn càng lớn thì dòng điện chạy qua bóng đèn có cường độ càng lớn.
Số vôn ghi trên mỗi dụng cụ điện là giá trị hiệu điện thế định mức để dụng cụ đó hoạt động bình thường.
II. Sự tương tự giữa hiệu điện thế và sự chênh lệch mức nước
Có một sự tương tự giữa hiệu điện thế và sự chênh lệch mức nước được mô tả như hình bên.
+ Máy bơm tương tự như nguồn điện.
+ Ống nước tương tự như dây dẫn.
+ Dòng nước tương tự như dòng điện.
+ Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn tương tự như sự chênh lệch mực nước giữa hai điểm A và B.
III. Bài tập luyện tập Hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ điện của trường Nguyễn Khuyến
Câu 1. Trong trường hợp nào dưới đây có hiệu điện thế bằng không?
A. Giữa hai cực của một pin còn mới khi chưa mắc vào mạch.
B. Giữa hai đầu bóng đèn khi chưa mắc vào mạch.
C. Giữa hai cực của một pin là nguồn điện trong mạch kín.
D. Giữa hai đầu bóng đèn phát sáng.
Câu 2. Phát biểu nào dưới đây cho biết ý nghĩa số vôn ghi trên một bóng đèn?
A. Nếu mắc vôn kế vào hai đầu bóng đèn thì trong mọi trường hợp số chỉ của vôn kế luôn bằng số vôn đó.
B. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn có giá trị nhỏ hơn số vôn đó thì đèn sáng bình thường.
C. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn có giá trị lớn hơn số vôn đó thì đèn sáng bình thường.
D. Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn có giá trị bằng số vôn đó thì đèn sáng bình thường.
Câu 3. Số vôn ghi trên mỗi bóng đèn hoặc trên mỗi dụng cụ điện có ý nghĩa gì?
A. Là giá trị của hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ đó khi có dòng điện chạy qua chúng.
B. Là giá trị của hiệu điện thế nhỏ nhất được phép đặt vào hai đầu dụng cụ đó.
D. Là giá trị của hiện điện thế định mức cần phải đặt vào hai đầu dụng cụ đó để nó hoạt động bình thường.
C. Là giá trị của hiệu điện thế cao nhất không được phép đặt vào hai đầu dụng cụ đó.
Câu 4. Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn của đèn pin đang sáng có trị số như thế nào?
A. Luôn bằng hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện dùng cho đèn pin này khi mạch hở.
B. Luôn nhỏ hơn hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện dùng cho đèn pin này khi mạch hở.
C. Luôn lớn hơn hiệu điện thế định mức ghi trên bóng đèn pin đó.
D. Luôn bằng hiệu điện thế định mức ghi trên bóng đèn pin đó.
Câu 5. Trong trường hợp nào dưới đây không có hiệu điện thế (hay hiệu điện thế bằng 0)?
A. Giữa hai đầu một chuông điện đang reo.
B. Giữa hai đầu đèn ống đang sáng.
C. Giữa hai đầu bóng đèn có ghi 6V đang để trong quầy bán đồ điện.
D. Giữa hai cực của một pin còn mới chưa mắc vào mạch.
Câu 6. Đối với một bóng đèn nhất định, nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn này mà giảm dần thì xảy ra điều nào dưới đây?
A. Cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn giảm dần.
B. Cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn tăng dần.
C. Cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn lúc đầu tăng, sau đó giảm dần.
D. Cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn không thay đổi.
Câu 7. Trên một bóng đèn có ghi 6 V. Khi đặt vào hai đầu bóng đèn này hiệu điện thế giữa U1 = 4 V thì dòng điện chạy qua đèn có cường độ I1, khi đặt hiệu điện thế U2 = 5 V thì dòng điện chạy qua đèn có cường độ I2. Kết luận nào sau đây đúng khi so sánh giá trị của I1 và I2?
A. I1 > I2.
B. I1 < I2.
C. I1 = I2.
D. I1 ≥ I2
Câu 8. Trên một bóng đèn có ghi 3 V. Để đèn sáng bình thường ta cần đặt vào giữa hai đầu bóng đèn một hiệu điện thế có giá trị
A. lớn hơn 3 V.
B. nhỏ hơn 3 V.
C. bằng 3 V.
D. bất kì.
Câu 9. Hình nào sau đây có số chỉ của vôn kế khác không khi mắc đúng?
A. Hình 1.
B. Hình 2.
C. Hình 3.
D. Hình 4.
Câu 10. Có hai bóng đèn, đèn 1 có ghi 3 V, đèn 2 có ghi 6 V. Khi đặt một hiệu điện thế có giá trị 3 V vào hai đầu mỗi đèn. Nhận xét nào sau đây là đúng?
A. Đèn 1 sáng không bình thường.
B. Đèn 2 sáng bình thường.
C. Đèn 1 sáng bình thường.
D. Đèn 2 bị hỏng.
IV. Hướng dẫn giải bài tập luyện tập Hiệu điện thế giữa hai đầu dụng cụ điện
ĐÁP ÁN
Câu 1: Chọn B.
+ Giữa hai đầu bóng đèn chua mắc vào mạch có hiệu điện thế bằng không.
Câu 2: Chọn D.
+ Nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn có giá trị bằng số vôn đó thì đèn sáng bình thường.
Câu 3: Chọn C.
+ Số vôn ghi trên mỗi bóng đèn hoặc trên mỗi dụng cụ điện là giá trị của hiện điện thế định mức cần phải đặt vào hai đầu dụng cụ đó để nó hoạt động bình thường.
Câu 4: Chọn D.
+ Hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn của đèn pin đang sáng có trị số bằng hiệu điện thế định mức ghi trên bóng đèn pin đó
Câu 5: Chọn C.
+ Giữa hai đầu bóng đèn có ghi 6V đang để trong quầy bán đồ điện có hiệu điện thế bằng 0.
Câu 6: Chọn A.
+ Đối với một bóng đèn nhất định, nếu hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn này mà giảm dần thì cường độ dòng điện chạy qua bóng đèn giảm dần.
Câu 7: Chọn B.
+ Với cùng một bóng đèn, nếu U1 < U2 thì I1 < I2.
Câu 8: Chọn C.
+ Đề đèn sáng bình thường thì hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn bằng hiệu điện thế định mức ghi trên bóng đèn.
Câu 9: Chọn A.
+ Hình 1 có cách mắc đúng.
Câu 10: Chọn C.
+ Hiệu điện thế đặt vào hai đầu bóng đèn có gí trị bằng hiệu điện thế định mức ghi trên đèn 1 nên đèn 1 sáng bình thường.
Giáo viên biên soạn : Trần Thị Nguyên
Đơn vị: Trường THCS - THPT Nguyễn Khuyến