Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn Gia Định trao đổi sau giờ huấn luyện. Ảnh: Quỳnh Anh
Ra đời trong phong trào Đồng khởi của nhân dân miền Nam, Trung đoàn có tiền thân là tiểu đội bảo vệ Y4 Khu ủy Sài Gòn – Gia Định, sau đó phát triển thành C13 vào ngày 30/5/1959. Ngày đầu thành lập, đơn vị chỉ có 10 đồng chí và 3 khẩu súng. Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ ngày càng cao, Khu 7 và Khu ủy Sài Gòn – Gia Định quyết định phát triển C13 lên K17, Đoàn Quyết Thắng, Tiểu đoàn Quyết Thắng và Trung đoàn Gia Định ngày nay. Đây là đơn vị chủ lực tập trung đầu tiên của Sài Gòn trong cuộc kháng chiến chống Mỹ.
Những chiến công rực rỡ của Trung đoàn tập trung vào giai đoạn thử thách lớn nhất: đánh Mỹ và thắng Mỹ với những trận đánh vang dội đã đi vào lịch sử như: Bàu Lách, An Nhơn Tây, Phú Hòa Đông, Ba Sòng, Gò Nổi… Đặc biệt trong Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, Đại thắng mùa Xuân 1975, Trung đoàn là mũi tiến công sắc bén dũng mãnh ở phía Tây và Tây Bắc thành phố. Sau khi đất nước thống nhất, đơn vị tiếp tục hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc, làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia và bảo vệ thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu. Với bề dày truyền thống 55 năm chiến đấu và trưởng thành đó, Trung đoàn Gia Định đã 2 lần vinh dự được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.
Mấy hôm nay, đông đảo cán bộ - chiến sĩ của Trung đoàn đang chuẩn bị cho ngày lễ trọng đại. Cảnh quan doanh trại dưới bàn tay chăm sóc của các chiến sĩ đã đẹp lên từng ngày. Khuôn viên đơn vị rộng rãi, thoáng mát, những hàng cây kiểng, bon sai đẹp mắt, hệ thống vườn rau thanh niên, ao cá tăng gia luôn gọn gàng, sạch sẽ là những công trình thanh niên được cán bộ - chiến sĩ Trung đoàn thực hiện nhân kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân. Đi đến đâu chúng tôi cũng cảm nhận được không khí thi đua sôi nổi lập thành tích chào mừng ngày lễ trọng đại của quân đội.
Là đơn vị tiếp nhận chiến sĩ mới và huấn luyện nâng cao, Trung đoàn Gia Định xác định yêu cầu đẩy mạnh chất lượng giáo dục, huấn luyện sẵn sàng chiến đấu là một trong những nhiệm vụ trọng tâm. Tại một buổi lên lớp huấn luyện kỹ thuật ném lựu đạn của Thượng úy Hồ Anh Vũ – Chính trị viên Đại đội 5, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn Gia Định, chúng tôi nhận thấy sự nhiệt tình, tinh thần trách nhiệm cao độ của người cán bộ trẻ. Về công tác tại Trung đoàn Gia Định được 3 năm, anh vừa lãnh đạo đơn vị, vừa đảm nhiệm chức năng của một người thầy, giáo dục chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức và bản lĩnh chính trị cho chiến sĩ. Thượng úy Hồ Anh Vũ cho biết: "Trên cương vị là Bí thư Chi bộ, chính trị viên Đại đội, tôi đã cùng cấp ủy chi bộ đưa nội dung giáo dục chính trị, nắm chắc tư tưởng của bộ đội vào Nghị quyết hàng tháng. Đồng thời chỉ đạo cho Ban chấp hành chi đoàn thường xuyên xây dựng kế hoạch hoạt động đoàn và phong trào thanh niên để nâng cao khí thế, tinh thần anh em chiến sĩ trong đơn vị. Từ đó chiến sĩ mới an tâm xác định tốt tư tưởng, nhiệm vụ, làm cho chiến sĩ gắn bó với đơn vị hơn và xác định đơn vị là ngôi nhà thứ hai".
Từng có một thời, thanh niên, nhất là các bạn trẻ ở TP.HCM nghĩ rằng chiến tranh qua rồi nên chỉ cần cố lo học tập là đủ. Nhưng quan điểm đó bắt đầu thay đổi khi ngày càng có nhiều thanh niên tình nguyện đi bộ đội để bồi đắp lý tưởng sống và trui rèn bản lĩnh. Ở Trung đoàn Gia Định anh hùng, chúng tôi đã gặp nhiều chiến sĩ như thế. Hầu hết chiến sĩ trẻ ở đây đều nói rằng từ ngày được khoác lên mình màu áo xanh bộ đội Cụ Hồ, ai cũng thấy mình trưởng thành hơn, sống có trách nhiệm, kỷ luật hơn. Chiến sĩ Đỗ Quốc Trung – Đại đội 5, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn Gia Định, tự hào: "Tôi cảm thấy rất tự hào và vinh dự khi được học tập ở Trung đoàn. Vì đây là một môi trường rất tốt, giúp mình trưởng thành hơn, học hỏi được rất nhiều qua những giờ học tập, công tác hoặc tham gia dân vận. Nếu được phục vụ lâu dài, tôi sẽ cố gắng phấn đấu hết mình, cống hiến sức trẻ cho Tổ quốc".
Là đơn vị sẵn sàng chiến đấu 2 cấp Quân khu và thành phố, Trung đoàn Gia Định luôn tập trung rèn luyện chiến đấu bảo vệ đơn vị, báo động di chuyển, đảm bảo cơ động trong mọi tình huống. Qua các đợt kiểm tra, diễn tập của thành phố và Quân khu 7, Trung đoàn luôn được đánh giá là đơn vị lá cờ đầu, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó, công tác chính trị cũng thường xuyên được kiện toàn. Hiện nay Đảng bộ Trung đoàn có hơn 400 Đảng viên với 100% Chi bộ đạt trong sạch vững mạnh. Hằng năm, từ nguồn cán bộ hạ sĩ quan và chiến sĩ mới, đơn vị luôn kết nạp Đảng viên đạt và vượt chỉ tiêu được giao. Ngoài ra, cứ hàng tháng, Đảng ủy Trung đoàn lại có buổi gặp gỡ, trao đổi với Đảng viên, cán bộ chiến sĩ để nắm bắt tâm tư tình cảm, kịp thời chấn chỉnh những khuyết điểm, sai phạm. Năm 2014, Trung đoàn không để xảy ra trường hợp sai phạm nghiêm trọng nào. Thượng tá Đặng Văn Lược – Chính ủy Trung đoàn Gia Định nhấn mạnh: "Trong những đợt cao điểm lễ tết, Đảng ủy Trung đoàn cũng ra Nghị quyết chuyên đề lãnh đạo để nâng cao chất lượng huấn luyện sẵn sàng chiến đấu, sẵn sàng cơ động 2 cấp, đặc biệt là chú trọng công tác huấn luyện cán bộ, chiến sĩ thuần thục phương án chiến đấu bảo vệ đơn vị, làm nhiệm vụ cơ động bảo vệ thành phố khi có tình huống xảy ra. Chính vì vậy, công tác sẵn sàng chiến đấu của Trung đoàn trong năm 2014 được cấp trên đánh giá cao, được xếp là đơn vị hoàn thành tốt nhiệm vụ".
55 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển tuy không phải là thời gian dài đối với một đơn vị quân đội, thế nhưng những thành tích và dấu ấn mà Trung đoàn Gia Định anh hùng đã để lại trên mảnh đất miền Đông là rất đáng tự hào. Trong thành tích chung đó, có đóng góp không nhỏ từ những giọt mồ hôi trên thao trường của lớp lớp chiến sĩ, từ những trăn trở, tâm huyết của đội ngũ cán bộ, chỉ huy đơn vị. Trong ánh nắng giữa tháng 12, chúng tôi như thấy sáng lên trong đôi mắt những người lính dạn dày sương gió này là một sự quyết tâm cao độ, niềm tự hào khó có thể diễn tả bằng lời khi được sống, chiến đấu và rèn luyện ở một đơn vị anh hùng. Tin rằng mai đây, các anh sẽ là thế hệ tiếp nối truyền thống vẻ vang của Trung đoàn Gia Định: “Trung thành vô hạn. Đoàn kết một lòng. Kỷ luật nghiêm minh. Vững mạnh toàn diện. Quyết chiến quyết thắng!”.
