5 năm, nợ công tăng gấp 3 tốc độ tăng trưởng

(VOH) - Cân đối Ngân sách nhà nước luôn khó khăn. Thu ngân sách không đủ chi thường xuyên và trả nợ.

Hình minh hoạ. Nguồn: internet

Chiều 6/1, tại Hà Nội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã dự Hội nghị đánh giá công tác thực hiện nhiệm vụ tài chính ngân sách năm 2016 và triển khai nhiệm vụ 2017 của Bộ Tài chính. Cùng dự có Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ.

Điểm lại thành tựu và kết quả đạt được năm 2016, Thủ tướng cho rằng, trong một năm khó khăn chồng chất, nhưng ngành tài chính đã đạt thắng lợi toàn diện trên các lĩnh vực. Tính đến ngày cuối cùng của năm 2016, thu ngân sách Trung ương đã vượt 7,8% so với dự toán, dù trước đó dự kiến hụt thu ít nhất từ 8.000-12.000 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, tiềm lực dự trữ quốc gia đã được nâng lên đáng kể. Đến năm 2016, tổng mức dự trữ quốc gia đã tăng gấp đôi so với năm 2006.

Bên cạnh kết quả đạt được, Thủ tướng chỉ ra một số mặt mà ngành tài chính cần khắc phục. Đó là tỉ lệ nợ công tăng nhanh, 5 năm qua, tăng trung bình 18,4%, nhanh gấp 3 lần tốc độ tăng trưởng kinh tế. Dư địa chính sách tài khóa rất hạn hẹp. Cân đối Ngân sách nhà nước (NSNN) luôn khó khăn. Thu ngân sách không đủ chi thường xuyên và trả nợ. Hệ quả là để có đầu tư phát triển, để có tăng trưởng, Chính phủ buộc phải đi vay. Điều này tác động đến nợ công và thâm hụt ngân sách. Chi thường xuyên tăng rất nhanh trong những năm gần đây là nguyên nhân chính làm NSNN luôn căng thẳng. “Có chuyên gia cảnh báo, nếu không chấm dứt tình trạng này, sự sụp đổ của nền tài khóa quốc gia là không thể tránh khỏi”, Thủ tướng nói.

Thất thu ngân sách còn lớn, nhất là thuế khoá, mua bán hóa đơn, gian lận kê khai thuế, hoàn thuế. Tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển giá ngày càng phức tạp, tinh vi, khó kiểm soát. Hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công còn thấp. Lãng phí, thất thoát trong xã hội, trong đầu tư, nhất là sử dụng tài sản công, xe công, NSNN trong đầu tư xây dựng cơ bản… vẫn còn lớn.

Mặc dù tăng 9 bậc, nhưng Chỉ số môi trường kinh doanh của Việt Nam còn thấp, xếp thứ 82/190 nước và vùng lãnh thổ, trong đó nhiều tiêu chí xếp hạng của chúng ta rất thấp, trong đó chỉ số nộp thuế đứng thứ 167.

Thủ tướng lưu ý phải rút ra bài học từ các quốc gia mất an toàn về tài chính, khủng hoảng tài chính với nguyên nhân là kỷ luật tài khóa lỏng lẻo và phương thức quản lý không rõ, không công khai, minh bạch, yếu kém về trách nhiệm giải trình.

Cần phải tiến tới bỏ tư duy kinh tế kiểu cào bằng, bình quân chủ nghĩa trong phân bổ nguồn lực tài chính công và quy trách nhiệm cụ thể cho người đứng đầu mỗi bộ, ngành, địa phương để xóa bỏ bao cấp, tạo ra động lực phát triển cân đối và toàn diện thời gian tới.

Về chi NSNN, cần quản lý chặt, quán triệt tinh thần triệt để tiết kiệm, chống xa hoa, lãng phí, phô trương hình thức, cắt giảm chi hội nghị, hội thảo, đoàn ra, chi mua sắm tài sản đắt tiền. Thủ tướng gợi ý Bộ Tài chính đề xuất với Chính phủ tổ chức phiên họp chuyên đề để bàn về việc cắt giảm, tiết kiệm chi thường xuyên, đặc biệt là chống lãng phí, xa hoa trong chi tiêu ngân sách.

Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh cổ phần hóa, thoái vốn đầu tư ngoài ngành theo kế hoạch đã được phê duyệt; giảm và bán toàn bộ vốn Nhà nước ở các doanh nghiệp Nhà nước không cần nắm giữ cổ phần chi phối theo nguyên tắc thị trường, tinh thần là “khu vực doanh nghiệp Nhà nước phải nhỏ đi, từng doanh nghiệp Nhà nước phải mạnh lên”.