Tại phiên họp chuyên đề lĩnh vực: Tín dụng trong Hợp tác xã, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Trần Thanh Nam khẳng định: “Bản chất của Hợp tác xã không vì lợi nhuận, mà chủ yếu trên cơ sở tính cộng đồng; Có nghĩa là: Mục đích chính không phải lợi nhuận mà Hợp tác xã thu được, vấn đề cốt lõi là lợi ích Hợp tác xã mang lại cho các thành viên của mình.”
Thông tin từ Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển Nông thôn: Đến hết năm 2018, cả nước có gần 14.000 Hợp tác xã và 39 liên hiệp Hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp (tăng gần 2.000 Hợp tác xã và 09 liên hiệp Hợp tác xã so với năm 2017). Đồng thời cũng đã giải thể được 381 Hợp tác xã /700 Hợp tác xã cần giải thể.
Tín dụng nội bộ trong Hợp tác xã nông nghiệp đã hình thành và phát triển nhanh trong những năm vừa qua. Hiện cả nước có khoảng gần 1.200 Hợp tác xã nông nghiệp thực hiện tín dụng nội bộ bằng từ 10% tổng số Hợp tác xã nông nghiệp cả nước. Tín dụng nội bộ tuy là hoạt động phụ trợ trong hợp tác xã nhưng lại có vai trò rất lớn trong hỗ trợ phát triển Hợp tác xã nông nghiệp. Tuy nhiên, một số Hợp tác xã thực hiện hoạt động tín dụng nội bộ nhưng chưa đăng ký hoặc chưa được cấp giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh có hoạt động tín dụng nội bộ.
Bà Bùi Thị Thơm – Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam nêu ý kiến hoạt động tín dụng nội bộ trong Hợp tác xã rất cần thiết. Nhưng đi cùng với đó thì các Hợp tác xã cũng tích cực phối hợp với các đơn vị cung ứng vật tư nông nghiệp để trả chậm cho thành viên của mình. Đầu năm vào sản xuất thì được mua, và đến khi thu hoạch xong thì sẽ trả, với sự bảo lãnh của Hợp tác xã chắc chắn sẽ làm được vấn đề này.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn phát biểu tại phiên họp chuyên đề lĩnh vực : "Tín dụng trong Hợp tác xã"
Việc quy định tổng lượng vốn cho vay tối đa cho hoạt động tín dụng nội bộ không quá 20% và mỗi khoảng vay không lớn hơn 5% tổng vốn điều lệ bằng tiền mặt Hợp tác xã dành cho hoat động tín dụng được xem là không phù hợp và chưa thỏa đáng khi đồng thời quy định cho phép Hợp tác xã huy động thêm vốn nhàn rỗi của thành viên. Thông thường vốn điều lệ, nhất là vốn điều lệ bằng tiền mặt của các Hợp tác xã nông nghiệp rất nhỏ. Vì vậy hầu như Hợp tác xã nào triển khai hoạt động này đều vi phạm.
Ông Tiết Văn Thành – Tổng Giám đốc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam cho hay hiện có dư nợ cho vay khoảng 712 ngàn tỷ đồng cho nông nghiệp nông thôn; Trong đó, Kinh tế hợp tác và Hợp tác xã đã cho vay gần 1.500 tỷ. Lý giải về việc vì sao dư nợ cho vay của Kinh tế hợp tác không được nhiều, ông Tiết Văn Thành cho rằng "vướng" ở cơ chế. Hợp tác xã quản lý ở những khâu gì? Ví dụ trong quan hệ sản xuất thì vai trò của các thành viên, những người lãnh đạo của Hợp tác xã trong quan hệ sản xuất rất rõ, nhưng lực lượng sản xuất thì có phù hợp hay không? Vì toàn bộ các lực lượng sản xuất này là do từng xã viên nắm giữ, còn việc xác nhận tài sản, vốn của Hợp tác xã thì ai là người xác nhận và chứng nhận rõ ràng? Chưa rõ vấn đề này, do đó chúng ta còn sẽ vướng rất nhiều - Ông Tiết Văn Thành nói.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Trần Thanh Nam khẳng định: Bản chất của Hợp tác xã không vì lợi nhuận, mà chủ yếu trên cơ sở tính cộng đồng; Có nghĩa là: Mục đích chính không phải lợi nhuận mà Hợp tác xã thu được, vấn đề cốt lõi là lợi ích Hợp tác xã mang lại cho các thành viên của mình.Tín dụng nội bộ phải ở phạm vi hoạt động, tầm phải khác với các tổ chức tín dụng khác, chứ không phải là tổ chức hoạt động kinh doanh tiền tệ, nhưng vẫn có thể cần thiết cho hoạt động của Hợp tác xã. Ví dụ ở mức độ nhỏ, tín dụng nội bộ có thể hỗ trợ cho kế hoạch sản xuất, kinh doanh của Hợp tác xã theo kế hoạch hàng năm mà Hợp tác xã duyệt, vì tín dụng nội bộ chưa tới tầm phải vay ở ngân hàng, nhưng khi cần thì chỉ huy động trong nội bộ để làm những hoạt động dịch vụ.
Để phát huy tín dụng nội bộ trong Hợp tác xã, thời gian tới, cần tăng cường hỗ trợ đào tạo nghiệp vụ cho các đối tượng liên quan trong Hợp tác xã như kế toán, chủ tịch Hội đồng quản trị và Giám đốc Hợp tác xã, cán bộ quản lý nhà nước cơ sở các cấp. Đối với các Hợp tác xã nông nghiệp đang và sẽ thực hiện hoạt động tín dụng nội bộ Hợp tác xã cần nâng cao hiệu quả và thực hiện quản lý minh bạch, chuyên nghiệp, hiệu quả hoạt động tín dụng nội bộ Hợp tác xã trong đơn vị mình./.
