Sáng 9/12, trong ngày làm việc thứ ba, kỳ họp 23 HĐND TPHCM khoá IX, Nghị quyết về chủ trương việc thu phí hạ tầng cảng biển đã được các đại biểu biểu quyết thông qua.
Đề án thu phí hạ tầng cảng biển trên địa bàn có hiệu lực từ ngày 1/7/2021. Việc thu phí không dùng tiền mặt mà qua hệ thống điện tử; sử dụng nhân lực sẵn có tại các cảng, không phát sinh bộ máy nhân sự.
Đối tượng thu phí là tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa nhập khẩu, xuất khẩu; hàng hóa tạm nhập - tái xuất, hàng chuyển khẩu, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh sử dụng công trình kết cấu hạ tầng khu vực cửa khẩu cảng biển TPHCM.
Cụ thể, đối với hàng tạm nhập tái xuất, hàng gửi kho ngoại quan, hàng quá cảnh, hàng chuyển khẩu, áp dụng mức thu 50.000 đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container; 4,4 triệu đồng/cont với container 40 feet và 2,2 triệu đồng với container 20 feet.
Đối với hàng hóa nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu mở tờ khai ngoài TPHCM, áp dụng mức thu 500.000 đồng/cont đối với container 20 feet; 1 triệu đồng/cont đối với container 40 feet và 30.000 đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container.
Đối với hàng hóa nhập khẩu, hàng hóa xuất khẩu mở tờ khai tại TPHCM, áp dụng mức thu là 250.000 đồng/cont đối với container 20 feet; 500.000 đồng/cont với container 40 feet và 15.000 đồng/tấn đối với hàng lỏng, hàng rời không đóng trong container.
Riêng các hàng hóa nhập khẩu phục vụ trực tiếp cho an ninh, quốc phòng, hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu để đảm bảo an sinh xã hội, khắc phục thiên tai, thảm họa, dịch bệnh sẽ được miễn phí.
Số tiền thu được sau khi trích tối đa 1,5% cho đơn vị thu phí sẽ nộp ngân sách để đầu tư hạ tầng giao thông khu vực gần cảng. TPHCM kỳ vọng mỗi năm thu hơn 3.000 tỷ đồng đầu tư hệ thống đường quanh các cảng.
TPHCM dự kiến thu phí ở cảng Cát Lái dự kiến từ tháng 7/2021, tháng 8 sẽ thu phí ở tất cả cảng còn lại tại thành phố.
Theo Sở Giao thông Vận tải TPHCM, lượng hàng hóa thông qua cảng biển tại TPHCM năm 2019 đạt khoảng 170 triệu tấn, chiếm hơn 1/4 trong tổng 600 triệu tấn cả nước xuất qua cảng. Hệ thống cảng ở thành phố có nhiều lợi thế về khai thác, gần các khu công nghiệp, chế xuất. Các tuyến sông Đồng Nai, Sài Gòn, Soài Rạp... có mạng lưới hàng hải quốc tế dày đặc, đáp ứng các loại tàu thuyền ra vào.
Tuy nhiên, các cảng ở thành phố đang bị "khống chế" năng lực khai thác do hạ tầng giao thông chưa hoàn chỉnh. Chẳng hạn như cảng Cát Lái, quận 2, đáp ứng 85 chuyến tàu cập bến mỗi tuần, song chỉ cho tiếp nhận 81 chuyến. Cảng Cát Lái mỗi năm đang khai thác khoảng 5,6 triệu teus (1 teu tương đương container 20 feet), trong khi thực tế đáp ứng được 6,4 triệu teus và nếu cao hơn cảng vẫn đáp ứng tốt.
Theo Sở Giao thông Vận tải, khi giao thông xung quanh cảng tốt lên, thời gian vận chuyển hàng được rút ngắn, các đơn vị vận tải và doanh nghiệp xuất nhập khẩu hưởng lợi. Các cảng sẽ phát triển đúng năng lực và ngân sách thành phố nhờ vậy tăng thêm nguồn thu từ thuế xuất nhập khẩu, thuế doanh nghiệp, VAT...
