Chiến dịch Xuân Lộc là trận đột phá đầu tiên của Quân giải phóng vào tuyến phòng thủ trực tiếp của quân địch trên hướng Đông Sài Gòn, từ Biên Hòa - Xuân Lộc đến Bà Rịa - Vũng Tàu. Do tầm quan trọng đặc biệt của “cánh cửa thép” này, quân đội ngụy quyền Sài Gòn bố trí tại đây một lực lượng hỏa lực lớn với hệ thống công sự kiên cố và quyết tâm “tử thủ bằng mọi giá”.
Sau 3 ngày chiến đấu, lực lượng tiến công dù chiếm được một số mục tiêu nhưng chưa diệt gọn từng tiểu đoàn địch và giải phóng được thị xã Xuân Lộc. Trong khi đó, Quân giải phóng bị tổn thất khá nặng về người và trang bị vũ khí kỹ thuật.
Tiếp quản Tiểu khu Long Khánh. (Ảnh tư liệu: QĐND)
Ngày 13/4/1975, Thượng tướng Trần Văn Trà - Tư lệnh Quân giải phóng Miền đến Sở Chỉ huy chiến dịch để chỉ đạo trực tiếp. Sau khi đánh giá tình hình, Bộ Chỉ huy chiến dịch quyết định thay đổi cách đánh: Không tập trung lực lượng tiến công vào nội ô thị xã mà chuyển sang bao vây, cô lập, cắt rời Xuân Lộc ra khỏi các hành lang giao thông nối vào Biên Hòa, ra Bình Thuận, lên Đà Lạt và xuống Bà Rịa - Vũng Tàu.
Theo đó, Quân giải phóng chỉ giữ lại một bộ phận kìm chế quân địch trong thị xã, điều chỉnh lực lượng, tổ chức tiến công đánh chiếm ngã ba Dầu Giây, cắt đường số 1, chặn quân địch từ Trảng Bom lên, từ Gia Kiệm về, làm chủ chi khu Tân Phong, cắt đường số 2 đi Bà Rịa.
Quyết định thay đổi cách đánh đã mở ra hướng phát triển mới ở mặt trận Xuân Lộc, phản ánh sự nhạy bén, bám sát thực tiễn và quyết đoán của Bộ Chỉ huy trong quá trình điều hành chiến dịch.
Ngày 12/4/1975: Ráo riết chuẩn bị cho Chiến dịch giải phóng Sài Gòn – Gia Định - Ngày này cách đây 45 năm, 12/4/1975, Thường vụ Thành ủy Sài Gòn - Gia Định ra Nghị quyết chuẩn bị ráo riết cho Chiến dịch giải phóng Sài Gòn - Gia Định.
Ngày 11/4/1975: Trận Xuân Lộc vẫn diễn ra quyết liệt - Ngày này cách đây 45 năm trước, tại mặt trận phía Đông Sài Gòn, trận Xuân Lộc diễn ra quyết liệt.
