Trong một bộ phim, hai vai chính diện và phản diện luôn song hành. Nếu như các diễn viên thủ vai chính diện được yêu mến bao nhiêu thì các diễn viên đóng phản diện lại bị ghét bấy nhiêu, không chỉ trong phim mà họ còn bị ghét lây ra cả ngoài đời. Thậm chí, diễn viên đóng phản diện còn là những người dễ bị thương nhất trong các cảnh quay, do phải chịu “đánh đấm”, “quả báo”, “trả thù”…bởi những tội ác gây ra.
Một trong những diễn viên có sự nghiệp gắn liền với vai phản diện trên truyền hình Việt Nam 16 năm qua là nam diễn viên Phương Bằng.
Nam diễn viên Phương Bằng sinh năm 1974 tại huyện Gò Quao tỉnh Kiên Giang. Với khán giả phim truyền hình Việt Nam, anh là một gương mặt quen thuộc khi gắn liền với những vai phản diện từ cổ trang đến hiện đại. Hầu như kịch bản nào có vai đầu gấu, giang hồ, hội đồng, địa chủ… thì các đạo diễn lại nhấc máy gọi ngay cho anh. Trải qua năm tháng, anh trở thành “gương mặt thương hiệu” chuyên trị tuyến phản diện, đến nỗi khán giả mới nhìn đã thấy “căm ghét”, thậm chí ghét luôn ra ngoài đời thực.
Với ngoại hình “bụi bặm”, mái tóc dài, lại hay diện mốt rách rưới…Phương Bằng khiến nhiều người phải e dè khi bắt gặp hoặc tiếp xúc thế nhưng ít ai biết rằng, anh là một người “hiền khô”, điềm đạm và đam mê nhiếp ảnh, viết lách.
Chia sẻ về sự nghiệp 16 năm gắn liền với các vai phản diện, Phương Bằng cho biết anh tâm đắc nhất là các vai phản diện trong các bộ phim chuyển thể từ tác phẩm của nhà văn Hồ Biểu Chánh. Đây cũng là những vai phản diện mang đến thành công cho anh trên màn ảnh, khiến anh bị khán giả ghét ra cả đời thực. Có thể kể đến hàng loạt vai phản diện trong các tác phẩm của Hồ Biểu Chánh đã được Phương Bằng thể hiện như: Ba Thân trong “Khóc Thầm” của đạo diễn Võ Việt Hùng; Đỗ Cẩm trong "Ngọn Cỏ Gió Đùa" của đạo diễn NSUT Hồ Ngọc Xum; Út Thôi trong Con "Nhà Giàu"…và nhiều vai ăn chơi "trác táng" khác.
Phương Bằng tâm sự: “Các nhân vật chính diện trong tác phẩm của Hồ Biểu Chánh thường có lối sống bế tắc, cùng khổ, thậm chí không lối thoát bởi thế thái nhân tình lúc bấy giờ. Người lãnh vai phản diện cần phải khắc hoạ một cách mạnh mẽ thì mới đẩy nhân vật chánh diện bi thương hơn, tác phẩm sẽ chiều sâu hơn. Sự thâm độc của nhân vật phản diện trong tác phẩm Hồ Biểu Chánh thường ít thể hiện bằng sức lực mà đa phần là sự gian xảo, hèn hạ và tôi thường ngẫm nó rất nhiều, sau đó quyết định hoá thân nhân vật đó thật sâu vào đôi mắt".
Những ai yêu mến tiểu thuyết Hồ Biểu Chánh thì cũng biết, tiểu thuyết Hồ Biểu Chánh luôn phản ánh nhiều mảng hiện thực khác nhau trong xã hội Nam Bộ ở những năm đầu thế kỉ XX. Hiện thực cuộc sống được đưa vào trong tác phẩm của ông rất chân thật, cụ thể. Hồ Biểu Chánh đã đề cập đến tầng lớp thống trị ở nông thôn, đó là những tên địa chủ độc ác, tham lam, tìm mọi cách ức hiếp bóc lột dân lành, làm giàu trên xương máu người nghèo (Khóc thầm, Con nhà nghèo).
Ngoài ra, ở nông thôn Nam Bộ thời đó còn có một lực lượng không nhỏ bao gồm hương chức, hội tề, những kẻ có quyền thế ở nông thôn chuyên cấu kết nhau ức hiếp dân lành vô tội, là những kẻ tham lam, hách dịch, dùng tiền che giấu mọi tội lỗi, tạo ra nhiều oan trái cho người khác.
Diễn viên Phương Bằng tâm sự, anh nhận vai phản diện trong tác phẩm Hồ Biểu Chánh đầu tiên là phim Cay Đắng Mùi Đời (đạo diễn NSUT Hồ Ngọc Xum) năm 2006. Để vào được vai này, anh phải cố tập đảo, trừng và liếc mắt một mình hàng ngày, rồi đến cách chỉ tay, cách uống trà và cách hút thuốc của thời đó sao cho ăn khớp với lời thoại.
Chia sẻ về việc bị khán giả ghét ra cả đời thực, anh cho biết cảm thấy hứng thú và hạnh phúc vì điều này..là diễn viên mà, trách nhiệm duy nhứt là phải hoá thân và làm bật dậy nhân vật của mình thể hiện. Không khắc hoạ được là đồng nghĩa với thất bại nghề nghiệp!
Tới thời kì phim "Xã Hội Đen" lên ngôi, Phương Bằng lại tiếp tục được “nhắm” vào những vai nặng kí trong thế giới giang hồ, một kiểu phản diện khác xa so với các tác phẩm Hồ Biểu Chánh, hiện đại hơn, đánh đấm nhiều hơn, sự gian xảo của nhân vật xã hội đen hiện đại cũng biến hoá hơn, một số vai ấn tượng của anh: Bình Thẹo trong Hoa Xương Rồng, Tài Bún trong Vật Chứng Mong Manh…
Ngoài ra, diễn viên Phương Bằng còn là một tác giả, nhà văn, khi anh đã có nhiều tiểu thuyết bán chạy trong nhiều năm qua. Các tác phẩm của anh có nội dung về thiền định, về miền Tây sông nước, những con người, vùng đất, số phận, hoàn cảnh…mà anh đã từng chứng kiến, cảm nhận.
Một số tiểu thuyết của anh có thể kể đến như: Miền Hạ Sương Giăng, Linh Miêu Ba Sắc hay Gã Khờ Bắt Mây…Phương Bằng chia sẻ thêm: hiện anh dành nhiều tâm huyết cho việc viết lách để tạo nguồn cảm hứng cho sự nghiệp và tìm sự bình yên.