Những tính toán khéo léo của Nga

(VOH) - Trong bối cảnh Mỹ đang có những thay đổi chiến lược ở Trung Đông, sự hiện diện ngày càng mạnh mẽ của Nga ở Trung Đông cho thấy tầm ảnh hưởng của Nga ngày càng gia tăng.

Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 14/10 đã tới thăm Saudi Arabia nhằm tăng cường hợp tác song phương và thảo luận về nhiều vấn đề trong khu vực. Đây là lần thứ hai Tổng thống Nga Putin đến đây kể từ sau chuyến thăm đầu tiên vào năm 2007.

Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saud và Tổng thống Vladimir Putin.

Quốc vương Salman bin Abdulaziz Al Saud và Tổng thống Vladimir Putin. Ảnh: Reuters

Theo ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov, quan hệ giữa hai nước đang phát triển ổn định trong tất cả các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, kỹ thuật quân sự và cả trong lĩnh vực điều phối chính sách đối ngoại và phối hợp hành động. Phát biểu tại cuộc hội đàm với Tổng thống Nga Putin, Quốc vương Saudi Arabia Salman bin Abdulaziz Al Saud khẳng định, Saudi Arabia luôn cố gắng hợp tác với Nga trên tất cả các vấn đề, như an ninh, ổn định, đấu tranh chống khủng bố, chủ nghĩa cực đoan và hợp tác tăng trưởng kinh tế.

Về phần mình, Tổng thống Nga Putin đánh giá cao vai trò của Saudi Arabia trên nhiều mặt. Nhà lãnh đạo Nga khẳng định, chuyến thăm đầu tiên trong lịch sử của Quốc vương đến Nga vào tháng 10/2017 đã đạt nhiều thành công. Năm ngoái,  kim ngạch thương mại hai chiều tăng hơn 15%, vượt quá một tỷ đô la Mỹ, còn trong 7 tháng của năm nay đã tăng thêm 38%. Đặc biệt là việc Nga - Saudi Arabia đã đồng ý kéo dài thỏa thuận theo định dạng OPEC + để ổn định thị trường dầu mỏ toàn cầu.

Giới phân tích nhận định chuyến thăm của Tổng thống Nga Putin đến Saudi Arabia và tiếp theo là Các tiểu vương quốc Ả- rập Thống nhất chứng tỏ vai trò và vị thế ngày càng lớn mạnh của Nga ở khu vực Trung Đông. Đặc biệt trong bối cảnh tình hình khu vực diễn biến phức tạp sau sự kiện Thổ Nhĩ Kỳ triển khai quân tấn công lực lượng người Kurd ở Đông Bắc Syria. Vai trò và tầm ảnh hưởng đáng kể của LB Nga tại Trung Đông trong vài năm trở lại đây, đặc biệt là việc hỗ trợ chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad “trụ vững” để dần bình ổn tình hình đất nước cũng như thúc đẩy giải pháp chính trị cho cuộc khủng hoảng Syria, đang khiến dư luận hướng tới như Nga-với tư cách một quốc gia có khả năng tháo gỡ nút thắt cho những vấn đề còn tồn tại trong khu vực.

Có thể nói Nga đã và đang ngày càng thể hiện vai trò của một đối tác quan trọng ở Trung Đông thông qua chiến lược chủ động, can dự tích cực vào các vấn đề khu vực trong nhiều năm qua. Nếu thời điểm Nga triển khai lực lượng quân sự tại Syria vào tháng 9/2015 để hỗ trợ Damascus chống khủng bố theo yêu cầu chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad, các chuyên gia thận trọng khi đưa ra những đánh giá lạc quan về “bước chuyển” trong chính sách đối ngoại của Nga, thì hiệu quả của chiến dịch không kích chống khủng bố này đã rõ ràng giúp Nga củng cố vị thế vững chắc ở Trung Đông. Với các bước đi ngoại giao uyển chuyển, sự hậu thuẫn của Nga đã giúp Chính phủ Syria dần dần chiếm ưu thế trên thực địa, nắm lại quyền kiểm soát những vùng lãnh thổ lớn, lần lượt giành lại các thành phố trọng yếu, đánh đuổi lực lượng khủng bố IS, góp phần đưa đất nước Syria đi vào ổn định.

Cùng với tuyên bố đánh bại IS tại Syria vào tháng 12/2017, Tổng thống Nga Vladimir Putin cũng chỉ thị bắt đầu rút lực lượng chiến đấu khỏi Syria, một bước đi vừa tránh được nguy cơ Nga bị “sa lầy” trong vấn đề Syria, vừa giúp Nga có điều kiện thể hiện vai trò “trung gian hòa bình”.

Trên thực tế, Nga đã trở thành một đối tác trung gian tích cực thúc đẩy giải pháp chính trị cho cuộc xung đột Syria thông qua cơ chế đàm phán Astana với sự tham gia của Iran và Thổ Nhĩ Kỳ, cơ chế đã phát huy hiệu quả rõ rệt. Nếu như phương Tây trước đây khăng khăng đòi Tổng thống Bashar al-Assad phải từ chức mới xúc tiến các cuộc đàm phán hòa giải ở Syria, thì nay yêu sách đó ít được nhắc tới hơn, cộng đồng quốc tế thiên về giải pháp sửa đổi hiến pháp và tiến hành một cuộc bầu cử tự do, công bằng ở Syria theo quan điểm của chính quyền nước này cũng như Nga.

Thực tế cho thấy, chiến lược can dự và cách tiếp cận khá cân bằng và khéo léo của Nga đối với tình hình Syria không chỉ làm thay đổi cán cân lực lượng và cục diện địa chiến lược ở Trung Đông và còn đưa Nga trở thành một đối tác chủ chốt đáng tin cậy tại khu vực. Với tiếng nói có trọng lượng, Nga hiện đang nắm giữ những cơ hội lớn để dàn xếp và giải quyết các vấn đề trong khu vực, và chuyến công du của Tổng thống Putin tới hai quốc gia chủ chốt tại Trung Đông lần này sẽ giúp Nga càng khẳng định vị thế.

Do đó, chuyến thăm của Tổng thống Nga V. Putin từ ngày 14/10 không chỉ nhằm tăng cường hợp tác với hai quốc gia chủ chốt ở Trung Đông là Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất trong vấn đề điều tiết thị trường dầu mỏ, mà còn khẳng định uy tín và vị thế của Nga như một đối tác quan trọng không thể thiếu ở Trung Đông.

Có thể thấy chuyến thăm của nhà lãnh đạo Nga tới Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất lần này là một cơ hội nữa để Nga tiếp tục mở rộng vai trò của mình ở khu vực này, đặc biệt là trong các hồ sơ quốc tế nóng.

Đạt được thỏa thuận ngừng bắn tại Bắc Syria - Ngày 17/10, Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence tuyên bố đã đạt được với Thổ Nhĩ Kỳ về một lệnh ngừng bắn tại miền Bắc Syria.