Bệnh whitmore – gây ra bởi ‘vi khuẩn ăn thịt người’ đã xuất hiện trở lại ở Việt Nam

(VOH) - Bệnh whitmore được gây ra bởi một loại vi khuẩn mà nhiều người cho rằng đó là loại 'vi khuẩn ăn thịt người'. Cứ tưởng bị lãng quên, nhưng gần đây số ca mắc phải căn bệnh này lại tăng cao.

Thực tế về bệnh whitmore hiện nay

Mới đây, các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai vừa cảnh báo một căn bệnh nguy hiểm, không có triệu chứng rõ ràng và dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh khác, nhưng bệnh này có thể gây tử vong nhanh chóng, đó là bệnh Whitmore. Tính từ đầu năm đến nay, Trung tâm Bệnh viện Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận tới 20 ca mắc bệnh này, trong đó có 4 ca đã tử vong.

Ngày 10/09 vừa qua, bác sĩ Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh viện nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, có một bệnh nhân nữ vào nhập viện hồi tháng 8 vừa qua. Trước khi đến bệnh viện này, bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm trùng huyết do tụ cầu nhưng cấy máu và mủ vết thương tại Trung tâm Bệnh viện nhiệt đới cho kết quả dương tính với vi khuẩn whitmore.

Khi nữ bệnh nhân đến bệnh viện, bệnh đang ở giai đoạn tấn công, vi khuẩn đã ăn phần da và tổ chức ở cánh mũi, chưa tổn thương đến xương.

benh-whitmore-gay-ra-boi-vi-khuan-an-thit-nguoi-da-xuat-hien-tro-lai-o-viet-nam-voh

Nữ bệnh nhân bị vi khuẩn ăn mất phần mũi (Nguồn: tuoitre.vn)

Các bác sĩ đã điều trị bằng phác đồ đặc biệt với kháng sinh phối hợp. Sau khi tình trạng toàn thân ổn định, bệnh nhân được tiếp tục điều trị kháng sinh kéo dài kết hợp với các liệu pháp điều trị của chuyên khoa tai mũi họng như rửa vết thương, xử lý và kiểm soát các tổn thương tại mũi – họng.

Hiện vết thương của nữ bệnh nhân đã hết mủ và đang lên da non. Tuy nhiên, bác sĩ Cường cho biết bệnh nhân cần tiếp tục được điều trị trong 3 tháng nữa và được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa nếu không bệnh có khả năng tái phát và nguy cơ tử vong cao.

Theo bác sĩ Cường, khoảng 5 - 10 năm trước đây mới có 20 ca mắc Whitmore, nhưng từ đầu năm 2019 đến nay, tại Trung tâm Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, đã ghi nhận tới 20 ca, chủ yếu từ các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ. Bệnh cảnh lâm sàng đa dạng phức tạp, thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu...

Whitmore là bệnh gì?

Whitmore (hay còn gọi là bệnh Melioidosis) là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do một loại vi khuẩn gram âm có tên là Burkholderia pseudomallei gây nên. Bệnh whitmore được phát hiện ở Việt Nam từ những năm 50 của thế kỷ trước và xuất hiện lẻ tẻ tại một số tỉnh phía Nam, nó được xếp vào bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có nguy cơ bị lãng quên.

Whitmore là một bệnh truyền nhiễm do một loài vi khuẩn gram âm gây ra (Nguồn: Internet)

Bệnh nhân mắc bệnh whitmore có tỷ lệ tử vong lên đến 40%. Bệnh đang có nguy cơ tái bùng phát ở Việt Nam sau nhiều năm “vắng bóng”. Những người bệnh tiểu đường, phổi và thận mạn tính có nguy cơ dễ mắc bệnh whitmore với các biểu hiện lâm sàng đa dạng như sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách, viêm phổi,…

Các con đường lây nhiễm bệnh whitmore

Bệnh whitmore có thể lây truyền qua các con đường sau đây:

benh-whitmore-gay-ra-boi-vi-khuan-an-thit-nguoi-da-xuat-hien-tro-lai-o-viet-nam-voh

Vi khuẩn gây bệnh whitmore thường có mặt trong đất (Nguồn: Internet)

  • Tiếp xúc trực tiếp với các vết xước trầy da với đất hoặc nước nhiễm khuẩn.
  • Hít phải các hạt bụi có chứa vi khuẩn.
  • Lây nhiễm qua đường ăn uống khi thức ăn nhiễm khuẩn.
  • Vi khuẩn có thể truyền từ mẹ sang con qua tuyến sữa khi người mẹ bị áp xe tuyến vú do vi khuẩn B. pseudomallei.
  • Tiếp xúc vết trầy xước qua da với động vật chết có nhiễm bệnh whitmore như chó, mèo, bò, dê,…

Bệnh thường xảy ra vào mùa mưa, tập trung vào tháng 7 – 11. Những người làm việc tiếp xúc nhiều với môi trường đất và nước phải có phương tiện bảo hộ lao động, nếu có trầy xước ngoài da cần theo dõi triệu chứng và thăm khám sớm nhất.

Bệnh whitmore điều trị có dễ không?

Điều trị bệnh Whitmore hết sức khó khăn, phải dùng kháng sinh nhóm ceftazidime hoặc carbapenem, cotrimoxazole tấn công liều cao liên tục trong ít nhất khoảng 2 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì 3 đến 6 tháng nữa.

Nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe bệnh nhân suy kiệt dần và có thể tử vong. Quá trình theo dõi điều trị bệnh kéo dài, lại tốn kém nên nhiều bệnh nhân đã bỏ cuộc. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến thất bại trong điều trị và tỷ lệ tử vong cao.

Phòng ngừa bệnh whitmore bằng cách nào?

Theo khuyến cáo của các bác sĩ, để phòng bệnh whitmore mọi người cần:

benh-whitmore-gay-ra-boi-vi-khuan-an-thit-nguoi-da-xuat-hien-tro-lai-o-viet-nam-voh

Hãy đeo găng tay khi làm việc tiếp xúc trực tiếp với môi trường đất (Nguồn: Internet)

  • Nếu làm việc tiếp xúc nhiều với môi trường đất và nước thì phải có phương tiện bảo hộ lao động phù hợp.
  • Đảm bảo vệ sinh thân thể sạch sẽ, đặc biệt là bàn tay, bàn chân luôn sạch sẽ. Nếu tay chân dính bùn đất cần phải rửa sạch bằng xà phòng kháng khuẩn và lau khô trước khi muốn làm việc gì tiếp theo.

Hiện nay, bệnh whitmore chưa có vắc xin tiêm phòng cũng như chưa có khuyến cáo nào về kháng sinh dự phòng. Do đó, mọi người không nên chủ quan với các biện pháp phòng tránh.

Tài liệu tham khảo:

  1. Trang vnexpress.net
  2. Trang tuoitre.vn
  3. Trang vtv.vn
Phát hiện các virus có thể tiêu diệt vi khuẩn trong giẻ rửa bát: Nghiên cứu mới về các loại virus trong giẻ rửa bát có thể ăn vi khuẩn có thể hữu ích trong cuộc chiến chống vi khuẩn, vốn không thể tiêu diệt chỉ bằng thuốc kháng sinh. 
Hiểu đúng về vi khuẩn E.coli: Hiểu đúng và đầy đủ về vi khuẩn E.coli là cách để bạn phòng tránh các bệnh lây nhiễm từ loại vi khuẩn này. Dưới đây là những kiến thức cần biết về vi khuẩn E.coli.