Khi muốn kiểm tra xem trẻ có đang bị sốt hay không, hầu hết các mẹ đều nghĩ ngay đến việc đo nhiệt độ cơ thể trẻ và nách là vị trí đo nhiệt độ thông thường nhất. Tuy nhiên, trên thực tế tùy theo độ tuổi của trẻ mà nơi đo nhiệt độ cũng như cách đo nhiệt độ sẽ khác nhau.
Đo nhiệt độ cho trẻ sơ sinh dựa vào vị trí cơ thể
Thân nhiệt trẻ sơ sinh bình thường thấp hơn so với người lớn khoảng 1 – 1.5 độ C. Vào mỗi buổi sáng và chiều khi đo nhiệt độ ở các điểm khác nhau trên cơ thể, mẹ sẽ nhận thấy sự thay đổi rõ rệt. Hơn nữa, tại những vị trí khác nhau, nhiệt độ cơ thể cũng sẽ không giống nhau.
| Vị trí đo | Nhiệt độ cơ thể bình thường |
| Hậu môn | 36.6 – 38 độ C |
| Tai | 35.8 – 38 độ C |
| Miệng | 35.5 – 37.5 độ C |
| Nách | 34.7 – 37.3 độ C |
Trong đó:
- Nhiệt độ ở hậu môn (trực tràng) chính là nơi phản ánh chính xác nhất nhiệt độ cơ thể bé. Theo sách Để con được ốm ( BS. Nguyễn Trí Đoàn), đo nhiệt độ ở trực tràng khá khó chịu đối với các bé, nhưng lại hoàn toàn đáng tin cậy đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh đến 3 tháng tuổi.
Đo nhiệt độ ở hậu môn sẽ cho kết quả chính xác nhất (Nguồn: Internet)
- Nếu không thể đo được ở hậu môn, mẹ có thể đo nhiệt độ ở nách bé. Vị trí này cũng đưa ra nhiệt độ chính xác. Tuy nhiên, nhiệt độ ở nách có thể chênh lệch từ 1 – 2 độ C so với chỉ số nhiệt độ mẹ đo được ở hậu môn, nhất là với những trẻ dưới 3 tháng tuổi.
- Đo nhiệt độ ở tai bé dễ thực hiện hơn và cũng không gây khó chịu cho trẻ, nhưng lại có độ chính xác không cao bằng những vị trí khác. Hơn nữa, ống tai của trẻ dưới 3 tháng tuổi còn hẹp nên các bác sĩ cũng không khuyến khích mẹ đo ở vị trí này.
- Trường hợp đo nhiệt độ ở miệng thì chỉ được dùng cho những bé từ 4 – 5 tuổi, bởi lúc này bé đã đủ lớn để giữ nhiệt kế trong miệng đúng cách cũng như đủ thời gian cần thiết.
Cách đo nhiệt độ ở trẻ sơ sinh
- Đo nhiệt độ ở hậu môn
- Mẹ mua nhiệt kế nên chọn loại có một đầu nhọn linh hoạt và tay cầm rộng. Không nên chọn những loại có đầu nhọn dài và tay cầm hẹp vì có thể dễ dàng đi sâu vào hậu môn khi bé quấy khóc, rất nguy hiểm.
- Trước khi sử dụng, nên rửa sạch đầu nhọn của nhiệt kế bằng nước ấm và chất tẩy rửa chuyên dụng. Sau đó tráng sơ lại bằng nước mát.
- Đưa đầu nhọn vào hậu môn của trẻ, khoảng 1.3 – 2.5cm. Giữ nhiệt kế trong khoảng 3 phút. Sau đó đọc kết quả.
- Đo nhiệt độ ở nách
- Khi cặp nhiệt độ ở nách, mẹ phải đảm bé ép sát cánh tay có nhiệt kế dọc theo chiều dài cơ thể.
- Đảm bảo vùng da ở nách khô ráo để nhiệt kế không bị trượt.
- Giữ nhiệt kế trong khoảng 5 phút để có kết quả chính xác. Lưu ý, so với buổi sáng, nhiệt độ cơ thể trẻ vào buổi chiều thường cao hơn hẳn.
Đo nhiệt độ ở tai chỉ sau 1 phút mẹ có thể đọc kết quả (Nguồn: Internet)
- Đo nhiệt độ ở tai
- Cách này chỉ cần dùng dụng cụ có dây hồng ngoại để thăm dò nhiệt độ cơ thể ở tai. Sau 1 phút, mẹ có thể đọc kết quả.
Cách tính nhiệt độ theo từng vị trí
- Nhiệt độ ở hậu môn (nhiệt độ cận mạch máu) là vị trí phản ánh nhiệt độ trung tâm cơ thể đáng tin cậy nhất.
- Nhiệt độ đo ở nách được coi là nhiệt độ đo gián tiếp nên cần phải cộng thêm khoảng 0.4 – 0.5 độ C để dự đoán nhiệt độ trung tâm cơ thể.
- Đo nhiệt độ ở miệng được khuyến cáo không dùng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Với những trẻ lớn, bác sĩ cũng không khuyến khích áp dụng vì nhiệt độ ở vị trí này có thể bị tác động bởi nhiều yếu tố: trước đó trẻ có ăn hay uống đồ nóng/lạnh hay không, nước bọt cũng có thể làm ảnh hưởng đến độ chính xác,...
Các loại nhiệt kế thường dùng cho trẻ
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại nhiệt kế khác mà mẹ có thể mua và sử dụng để đo nhiệt độ cho trẻ. Thông thường, mỗi loại nhiệt kế sẽ có những ưu điểm, khuyết điểm cũng như phù hợp với từng độ tuổi riêng. Dưới đây là một số loại nhiệt kế mẹ có thể dùng để đo nhiệt độ cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ:
Nhiệt kế thủy ngân
Đây là loại nhiệt kế thông dụng nhất hiện nay và có thể dùng cho trẻ ở mọi độ tuổi. Tuy nhiên, khi sử dụng nhiệt kế thủy ngân, mẹ cần hết sức cẩn thận, bởi khi vỡ trẻ sẽ có nguy cơ bị nhiễm độc thủy ngân.
Nhiệt kế điện tử đa dụng
Sử dụng chíp cảm ứng ở phần đầu nhiệt kế để đo nhiệt độ cơ thể trẻ. Nhiệt kế điện tử có thể dùng để đo ở nhiều vị trí khác nhau và với trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi thì mẹ có thể dùng để đo ở hậu môn.
Nhiệt kế điện tử có thể dùng để đo ở nhiều vị trí khác nhau (Nguồn: Internet)
Tuy nhiên, khi sử dụng nhiệt kế điện tử mẹ cần lưu ý:
- Không dùng cùng 1 nhiệt kế cho 2 vị trí cùng lúc.
- Đo ở nách dễ thực hiện nhưng cho số liệu kém chính xác nhất.
- Khi nhiệt độ đo ở hậu môn là 38.5 độ C là bé có dấu hiệu sốt nhẹ.
Nhiệt kế đo ở tai
Đo nhiệt độ bằng cách đọc các sóng nhiệt từ chuyển động của màng nhĩ. Tuy nhiên, kết quả đo được sẽ kém chính xác với những bé dưới 6 tháng tuổi. Ngoài ra, những bé có nhiều ráy tai thì độ chính xác cũng sẽ bị ảnh hưởng.
Nhiệt kế đo ở trán
Đo tần số của các mạch trên thái dương, từ đó chuyển thành nhiệt độ cơ thể. Tuy nhiên, nhiệt độ đo được ở trán thường không cho kết quả bằng những loại khác.
Mẹ nên nhớ, trẻ sơ sinh luôn cần phải được chăm sóc đặc biệt, nhiệt độ cơ thể trẻ sơ sinh cũng có sự khác biệt so với người trưởng thành. Mẹ cần phải lưu ý điều này để có sự chăm sóc tốt nhất.
Tài liệu tham khảo
- Trang marrybaby.vn
- Sách Để con được ốm – Bác sĩ Nguyễn Trí Đoàn
Trẻ sốt chân tay lạnh như thế nào là nguy hiểm và cách xử lý : Thay vì cơ thể nóng ran khi bị sốt, nhiều bé lại gặp phải tình trạng chân tay lạnh ngắt. Vậy với những trường hợp trẻ sốt chân tay lạnh cha mẹ phải làm sao?
Có nên dùng miếng dán hạ sốt cho trẻ em? : Vì tính tiện dụng và được bán rộng rãi nên rất nhiều gia đình thường sử dụng miếng dán hạ sốt mỗi khi bé bị sốt. Tuy nhiên, việc dùng miếng dán hạ sốt có thật sự an toàn và hiệu quả không?
