Thai ngừng phát triển là gì?
Theo TS, BS Nguyễn Thị Thanh Hà (Giảng viên trường ĐH Y Dược TPHCM), thai ngừng phát triển có nghĩa là quá trình mang thai không thành công, thường sẽ dẫn đến thai chết lưu. Trong 100 trường hợp thụ thai thì tỷ lệ em bé sinh ra và sống bình thường chỉ chiếm 30%, 70% sẽ bị đào thải, sẽ bị hư, sẽ bị ngưng tiến triển, sẽ bị thai lưu…
Như vậy, thai ngừng phát triển là một hiện tượng rất thường gặp nhưng đa phần thai phụ sẽ không nhận biết được, bởi vì trong sản khoa ghi nhận có 1 giai đoạn gọi là giai đoạn trước khi trễ kinh nếu xảy thai ở giai đoạn này người ta gọi sảy thai sinh học. Tiếp theo, có đến 30% trường hợp thai ngừng phát triển diễn ra trong giai đoạn từ trễ kinh đến thai 12 tuần tuổi và khoảng 10% trường hợp thai ngừng phát triển từ giai đoạn từ 12 tuần tuổi đến hết thai kỳ.
Tại sao thai ngừng phát triển?
Theo tổng kết của y khoa có đến 30% thai bị hư trong giai đoạn trước khi bắt đầu trễ kinh. Hư thai trong giai đoạn này thường do những nguyên nhân như:
- Trứng không tốt.
- Tinh trùng không tốt.
- Tinh trùng với trứng không thể kết hợp được với nhau.
Có nhiều nguyên nhân khiến thai ngừng phát triển (Nguồn: Internet)
Tiếp theo, từ lúc bắt đầu trễ kinh đến 12 tuần đầu tiên mang thai cũng có khoảng 30% trường hợp thai ngừng phát triển. Nguyên nhân hư thai trong giai đoạn này là do:
- Tinh trùng với trứng kết hợp lại thành hợp tử nhưng lại bị khiếm khuyết một phần nào đó, bị đột biến gen....
- Bất thường về nuôi dưỡng, ví dụ niêm mạc tử cung mỏng quá không đủ máu nuôi và chất dinh dưỡng không đủ do mẹ bầu lớn tuổi, mẹ bầu bị u xơ tử cung, viêm nội mạc tử cung….
- Do nang hoàng thể thai kỳ không cung cấp đủ nội tiết tố.
Khi thai qua được 12 tuần đầu tiên thì có khoảng 10% thai bị hư. Nguyên nhân thường gặp khiến thai ngừng phát triển giai đoạn này là:
- Do bánh nhau bất thường.
- Dây rốn bị xoắn hoặc thắt nút, dây rốn quấn cổ đấy khiến em bé không nhận đủ máu nuôi.
- Do thiếu nước ối. Lượng nước ối càng giảm thì em bé càng nguy hiểm.
Ngoài ra, nguyên nhân thai ngừng phát triển còn do các bệnh lý của người mẹ. Nếu mẹ bầu có bệnh lý tiểu đường, bệnh tuyến giáp, bệnh lý thận… đặc biệt là các bệnh về hệ nội tiết hoặc hệ miễn dịch thì nguy cơ em bé bị ảnh hưởng hoặc bị nguy hiểm sẽ rất cao.
Nhận biết các dấu hiệu thai ngừng phát triển
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Hà, có rất nhiều dấu hiệu để mẹ bầu nhận biết tình trạng thai ngừng phát triển, thông thường bạn có thể nhận biết dấu hiệu thai ngừng phát triển 3 tháng đầu như:
- Ngưng thai nghén một cách đột ngột.
- Ra huyết âm đạo ít, hoặc đen, hoặc sậm, hoặc có màu hồng nhạt.
- Đau bụng lâm râm. Trường hợp thai lớn hơn có thể đau quặn từng cơn.
Ngoài ra, khi siêu âm thai sẽ thấy túi thai to hơn nhưng lại không thấy phôi thai, chỉ thấy túi noãn hoàng giãn rộng và không có tim thai.
Ở giai đoạn sau 12 tuần trở về sau, dấu hiệu thai ngừng phát triển các mẹ bầu cần lưu ý chính là vấn đề dây rốn và nước ối. Đây là 2 vấn đề đặc biệt quan trọng vì nó có thể dẫn đến chết lưu thai. Vì thế, việc theo dõi thai kỳ, đặc biệt là trong 3 tháng cuối sẽ giúp hạn chế được những nguy hiểm đối với thai nhi và người mẹ.
Thai ngừng phát triển xử trí như thế nào?
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Thanh Hà, những trường hợp thai ngừng phát triển sẽ được xử lý dựa vào nguyên nhân.
- Nếu hư thai xuất hiện trước khi bị trễ kinh thì được gọi là sảy thai sớm. Những trường hợp này cơ thể sẽ tự đào thải ra ngoài, thai phụ không cần thực hiện can thiệp nào. Tuy nhiên cũng có trường hợp bác sĩ sẽ hỗ trợ thêm các thuốc co bóp tử cung để đẩy các phần máu cục ra ngoài nhanh hơn, giúp làm sạch lòng tử cung nhằm hạn chế nhiễm trùng.
Thai ngừng phát triển cần được chấm dứt thai kỳ càng sớm càng tốt (Nguồn: Internet)
- Nếu hư thai ở thời điểm trễ kinh đến lúc 12 tuần thì phải có các hình thức chấm dứt thai kỳ. Hiện có 2 phương án để lựa chọn là dùng thuốc phá thai và phương pháp ngoại khoa (hút thai).
- Nếu hư thai ở những trường hợp thai đã lớn thì bác sĩ có thể cho thai phụ ngậm thuốc nhưng với liều thấp hơn rất nhiều so với các liều thuốc dùng cho thai <12 tuần. Ngoài ra, một số trường hợp bác sĩ sẽ dùng hỗ trợ thêm các thuốc giục sinh để tử cung co bóp nhanh nhằm đẩy thai xuống và quá trình chuyển dạ cũng sẽ diễn ra giống như 1 cuộc sinh bình thường.
Lưu ý: Những trường hợp phát hiện thai ngừng phát triển thai phụ cần được xử trí càng sớm càng tốt, vì thai lưu càng lâu nguy cơ băng huyết càng nhiều, có thể gây rối loạn đông máu rất nguy hiểm.
Sau khi tình trạng thai ngừng phát triển đã được xử trí, thai phụ và người bạn đời cần đi khám để bác sĩ truy tìm các nguyên nhân gây ra hiện tượng trên để có thể can thiệp kịp thời, đảm bảo quá trình mang thai tiếp theo diễn ra thuận lợi.
Yếu tố nguy cơ làm tăng tình trạng thai ngừng phát triển
Một số phụ nữ khi đi khám sẽ được liệt vào danh sách thai phụ có nguy cơ cao và cần được theo dõi kỹ hơn. Những yếu tố nguy cơ thường làm tăng tình trạng thai ngưng phát triển là:
- Phụ nữ lớn tuổi trên 35 tuổi mang thai. Phụ nữ trong giai đoạn này khả năng thụ thai đã giảm và tỷ lệ dị tật bẩm sinh cũng tăng lên đến 25 lần .
- Phụ nữ có bất thường về tử cung, chẳng hạn như u xơ tử cung, niêm mạc tử cung quá mỏng hoặc quá dày,...
- Các bệnh lý nội khoa của người mẹ ví dụ như: huyết áp cao, tiểu đường, bệnh lý thận, bệnh cường giáp, bệnh nhược giáp….
Nhìn chung, thai ngừng phát triển là một tình trạng đáng buồn, vì thế các mẹ cần phải biết chăm sóc sức khỏe thai kỳ thật tốt để hạn chế tối đa những nguy cơ thể xảy ra.
Bạn có thể nghe lại phần tư vấn của bác sĩ từ audio bên dưới:
