Thanh thiếu niên bị tự kỷ lúc dậy thì phải làm sao?

(VOH) - Tuổi dậy thì thường là tuổi gây nhiều bâng khuân, lo lắng cho phụ huynh, nhất là khi trẻ mắc chứng tự kỷ.

Mọi đứa trẻ đều trải qua tuổi dậy thì dù mức độ phát triển của một đứa trẻ không cân xứng so với tuổi thật thì não bộ của chúng cũng không “ra lệnh” cho cơ thể đứa trẻ ngừng phát triển.

Do đó, trẻ em tự kỷ vẫn trải qua giai đoạn phát triển sinh lý hệt như những em không bị tự kỷ.

Trẻ tự kỷ dậy thì gặp nhiều khó khăn

Tuy nhiên, phải nhìn nhận rằng, trẻ tự kỷ sẽ gặp nhiều trở ngại hơn so với trẻ bình thường khác bởi rất khó cho phụ huynh chuẩn bị trước để đối phó với những thay đổi sinh lý của trẻ, nhất là với các em tự kỷ thuộc dạng thấp (low-functioning), không đủ khả năng ngôn ngữ để diễn đạt hay hiểu được lời giải thích của phụ huynh.

Mọi đứa trẻ đều trải qua tuổi dậy thì dù chỉ số IQ hay các kỹ năng xã hội của chúng như thế nào? Ảnh minh họa: Internet.

Theo thống kê, khoảng 25% trẻ tự kỷ tuổi dậy thì sinh chứng động kinh (seizures) và chừng 10% - 20% có thể phát triển những hành vi tiêu cực vì sự phát triển sinh lý như dễ bực mình, cáu tiết, giảm thiểu sự chú ý, năng động hoặc thụ động hơn trước,...

Ngoài ra, một số thanh thiếu niên tự kỷ có sự háo hức tình dục mạnh mẽ và thủ dâm rất công khai. Riêng các em tự kỷ thuộc dạng cao (high-functioning) thì lại muốn có người tình - bạn trai hay bạn gái.

Do đó, việc dạy con tự kỷ trong tuổi dậy thì về tình dục là việc làm hết sức khó khăn cho các bậc phụ huynh. Mục đích là giúp trẻ tự kỷ nhận thức và có cái nhìn tốt đẹp về bản thân, nhất là học những kinh nghiệm lành mạnh.

>>> Những điều bạn phải biết về bệnh tự kỷ ở trẻ em và người lớn

Phải kiên nhẫn với trẻ tự kỷ dậy thì

Tùy vào mức độ nhận thức của trẻ, sự hướng dẫn về tình dục có thể bắt đầu bằng sự giải thích của phụ huynh về những bộ phận khác nhau trên cơ thể qua hình ảnh hoặc bằng những phương tiện khác, chẳng hạn dùng búp bê, tài liệu, sách vở hay những câu chuyện có liên quan đến sự khác biệt về thân thể giữa nam và nữ.

Điều quan trọng là phải sử dụng đúng từ ngữ.

Vì vậy, dạy trẻ tự kỷ biết về các tên gọi và nhận dạng đúng những bộ phận trên cơ thể cũng là cách hay nhất để bảo vệ trẻ.

Nếu là gái, hãy dạy con phải làm gì khi có kinh nguyệt lần đầu, ví dụ, nên dạy con biết vào phòng y tế của nhà trường để nhờ giúp đỡ hoặc biết cách mở hộp vệ sinh cá nhân để tự sử dụng cho mình.

Những người mẹ, người chị trong gia đình thường là những cá nhân thích hợp nhất để dạy con gái những điều này trước khi sự việc sẽ xảy ra.

Việc dạy con tự kỷ trong tuổi dậy thì về tình dục là việc làm hết sức khó khăn cho các bậc phụ huynh. Ảnh minh họa: Internet

Nếu là trai, những người cha, người anh trong gia đình hãy dạy con không nên lo lắng nếu xảy ra chuyện mộng tinh đầu đời. Hãy nói đó là chuyện thường tình, chỉ cần trẻ thay quần mới và đem quần ướt quăng vào máy giặt là xong.

Về chuyện bảo vệ các phần kín trên cơ thể của các em hoặc chuyện ngăn ngừa cơ thể mùi hôi trên cơ thể hay chuyện cạo râu cho con trai và cạo lông chân, lông nách cho con gái tuổi dậy thì,... đòi hỏi cha mẹ phải kiên nhẫn, tìm cách hướng dẫn trẻ làm quen, cách xử lý và giải thích cho các trẻ hiểu đó là những việc bình thường, không gây hại.

>>>  Dấu hiệu bệnh tự kỷ là gì? Cần nhận biết các biểu hiện sớm

Dạy trẻ tuổi dậy thì bị bệnh thế nào là cách đụng chạm tốt và xấu bằng cách dạy trẻ hiểu được rằng nếu bất cứ ai hôn, đụng chạm ngực, mông, phần kín thân thể của người khác mà không có sự đồng ý, hoặc người khác nói “không” nhưng vẫn tiếp tục sờ mó thì đó là sự đụng chạm xấu.

Có nhiều cách dạy con tự kỷ về sự đụng chạm tốt và xấu ra sao qua hình ảnh, phim ảnh,...

Các chuyên gia khuyên rằng, khi dạy trẻ về tuổi dậy thì, các bậc phụ huynh nên áp dụng cùng một phương pháp giống như khi dạy chúng các kỹ năng khác để trẻ tránh bị sốc và khó tiếp thu. Đồng thời, nói cho trẻ biết về những điều có thể sẽ xảy ra trong thời kỳ dậy thì.

Cho trẻ tham gia vào các hoạt động thường ngày để giúp trẻ hòa nhập tốt vào cuộc sống. Ảnh minh họa: internet

Và quan trọng nhất, cha mẹ cần dành thời gian đồng hành với trẻ tự kỷ vào giai đoạn này để giúp trẻ nhận thức, đồng thời cho trẻ tham gia vào các hoạt động như: thể dục thể thao, chăm sóc vật nuôi cây trồng, tham gia các hoạt động cộng đồng,... để trẻ bớt lo lắng và hòa nhập tốt vào cuộc sống.

Phác đồ và tiến trình chuẩn nhất để chữa bệnh tự kỷ cho trẻ: (VOH) - Tự kỷ là một căn bệnh đặc biệt. Thuốc không phải là “cứu cánh” tuyệt đối. Bệnh cần phác đồ điều trị và tiến trình trị liệu bền bỉ mà các bậc cha mẹ chính là “bác sĩ” của con.
Điều trị bệnh tự kỷ càng sớm khả năng phục hồi càng cao: (VOH) - Tự kỷ là một dạng khuyết tật thường xuất hiện vào khoảng 3 năm đầu đời nhưng tồn tại lâu dài và có thể gây hậu quả nghiêm trọng. Việc điều trị sớm là hết sức quan trọng.