‘Tạm biệt’ mẩn ngứa, dị ứng ngoài da nhờ tác dụng của cây đơn đỏ

(VOH) – Cây đơn đỏ là thảo dược được dùng phổ biến trong y học cổ truyền. Tác dụng của cây đơn đỏ không chỉ giúp chữa mụn nhọt, mẫn ngứa mà còn nhiều tác dụng khác như giảm đau, kiết lỵ...

1. Cây đơn đỏ (đơn lá đỏ) là cây gì?

Cây đơn đỏ (hay còn gọi là đơn mặt trời, đơn tía) có tên khoa học là Excoecaria cochinchinensis Lour. – Euphorbiaceae. Là loại cây thường thấy nhiều tại Trung Quốc, ở Việt Nam cây đơn lá đỏ thường được trồng làm cây cảnh và làm thuốc trong các vườn gia đình.

Đơn lá đỏ là một loại thảo dược cây nhỏ, cao khoảng 1m. Lá mọc đối, hình bầu dục ngược thuôn, mặt trên của lá có màu lục bóng, mặt dưới có màu tía, mép có răng cưa. Hoa mọc ở nách lá hay ở ngọn. Quả nang 3 mảnh. Hạt có hình cầu, màu nâu nhạt. Cây thường ra hoa vào mùa hè.

tam-biet-man-ngua-di-ung-ngoai-da-nho-tac-dung-cua-cay-don-do-voh

Cây đơn lá đỏ (Nguồn: Internet)

Bộ phận dùng làm thuốc của cây đơn đỏ chín là lá cây. Lá cây đơn đỏ sau khi thu hái sẽ được phơi hoặc sấy khô. Sao vàng trước khi dùng. Một số trường hợp có thể dùng lá tươi.

2. Cây đơn đỏ có tác dụng gì?

Theo y học cổ truyền, cây đơn đỏ có vị đắng ngọt, tính mát. Tác dụng của cây đơn lá đỏ giúp thanh nhiệt giải độc, khu phong, trừ thấp, lợi niệu, giảm đau.

Cây đơn đỏ có thể dùng riêng để trị các bệnh mụn nhọt, mẩn ngứa, dị ứng, đại tiểu tiện ra máu, lỵ, tiêu chảy lâu ngày bằng cách dùng dưới dạng thuốc sắt hoặc hãm chè.

Một số bài thuốc trị bệnh từ cây đơn lá đỏ:

  • Trị mụn nhọt, mẩn ngứa, dị ứng

Dùng đơn lá đỏ 8-12g (lá khô) dưới dạng nước sắc, ngày dùng một thang, uống 2 - 3 lần, sau bữa ăn. Có thể uống nhiều ngày đến khi hết các triệu chứng thì ngưng.

  • Trị nhọt ở vú, vú sưng tấy, đỏ đau

tam-biet-man-ngua-di-ung-ngoai-da-nho-tac-dung-cua-cay-don-do-1-voh

Đơn lá đỏ thường dùng để chữa các bệnh mẩn ngứa, dị ứng ngoài da (Nguồn: Internet)

Lá cây đơn đỏ 15-20g, sắc uống mỗi ngày một thang, uống từ 2-3 lần/ngày cho đến khi các triệu chứng thuyên giảm. Ngoài ra có thể dùng lá đơn đỏ khô, đem vò vụn, sao nóng, bọc vải mỏng chườm nhẹ vào nơi sưng đau cũng có tác dụng tương tự.

  • Trị zona và mẩn ngứa

Đơn đỏ 40g, sao vàng sắc uống ngày một thang, chia 2-3 lần/ngày. Uống nhiều ngày đến khi các triệu chứng thuyên giảm.

  • Trị tiêu chảy lâu ngày

Đơn đỏ 15g sao vàng, gừng nướng 4g. Hai vị thuốc kết hợp sắc uống ngày một thang, chia 3 lần/ngày, uống sau bữa ăn khoảng 1 tiếng rưỡi.

  • Trị đại tiện ra máu, kiết lỵ ở trẻ em

Dùng lá đơn đỏ 12g, sắc uống, ngày một thang.

3. Phân biệt đơn lá đỏ với các loại cây tên “đơn” khác

Ngoài cây đơn lá đỏ thì còn có rất nhiều các loại cây khác cũng mang tên "đơn", và mỗi cây mang tên "đơn" đều có những tính vị và công dụng riêng. Chẳng hạn như:

  • Đơn rau má: Đây là loại cây mọc nằm, bò. Lá mọc so le, mép lượn như tai bèo, có răng, nôm như vảy ốc hay lá rau má, cuốn và mặt dưới lá có lông. Hoa màu hồng, trắng mọc ở nách. Quả mọng màu đen. Loại cây này có tác dụng cố tinh, tiêu tích, tán ứ, hoạt huyết, tiêu sưng, giải nhiệt và hạ sốt. Ngoài ra giúp trị vết thương mềm, áp-xe vú, đinh nhọt, viêm da có mủ.
  • Đơn tướng quân: Đây là loại cây cao, thân gỗ xốp, ít phân nhánh. Lá mọc ở đầu ngọn hay các nhánh bên, mặt trên màu lục sẫm, mặt dưới màu tím đỏ, có gân hình mạng lưới, mép lá có răng cưa. Hoa mọc thành chùm, màu trắng. Quả mọng, chín có màu đỏ. Tác dụng của cây đơn tướng quân là giúp giải độc, tiêu viêm, chữa dị ứng, mẩn ngứa, mề đay, viêm họng, thấp khớp, sưng đau.
  • Đơn lưỡi hổ: Là loại cây nhỏ, thân tròn nhiều đốt. Lá hình mác, mặt trên có vằn ngang màu trắng xám (giống lưỡi con hổ). Hoa có màu đỏ mọc tụ trên thân cây. Cây lưỡi hổ có tác dụng nhuận phế chống ho. Hoa cây đơn lưỡi hổ có thể giúp cầm máu.

Như vậy, cây đơn đỏ không phải là dược liệu quá khó tìm tại Việt Nam, bạn có thể dùng nó để chữa các vấn đề về da đơn giản. Tuy nhiên, trước khi sử dụng vị thuốc đơn đỏ bạn cũng nên tham khảo ý kiến thầy thuốc để có được những chỉ định tốt nhất.