Nốt ruồi là điểm da tổn thương màu nâu sẫm hoặc đen có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể, có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc thành đám nhỏ, mịn hay sần. Trong đó, có một số loại nằm sâu trong da, hoặc cũng có thể hơi lồi lên, có thể có lông mọc kèm hoặc không.
Nốt ruồi có thể đơn giản chỉ là nốt ruồi nhưng đôi khi nó nguy hiểm hơn bạn nghĩ (Ảnh: Healthygyan)
Tại sao có nốt ruồi trên da?
Nốt ruồi là do các sắc tố đen melanin (một loại tế bào da mang sắc tố da) tập trung thành cụm, chứ không phải được phân bố đều khắp da. Đó là lý do tại sao chúng thường đậm màu hơn so với khu vực xung quanh. Chúng thường xuất hiện do những thay đổi nội tiết tố chẳng hạn như:
- Tuổi dậy thì: Khi một người đến tuổi dậy thì có rất nhiều thay đổi về hóc môn. Tỷ lệ mụn ruồi xuất hiện nhiều nhất trong thời gian tuổi vị thành niên.
- Mang thai: Mang thai gây ra rất nhiều thay đổi trong cơ thể người phụ nữ. Mặc dù mang thai thường không dẫn đến việc tạo ra nhiều nốt ruồi, nhưng nốt ruồi hiện có có xu hướng trở nên sẫm màu.
- Ánh sáng mặt trời: tiếp xúc nhiều với ánh sáng mặt trời có thể gây ra sự hình thành của nốt ruồi. Nốt ruồi được tiếp xúc ánh sáng mặt trời có nhiều khả năng để biến thành khối u ác tính, hoặc ung thư da.
- Tuổi trung niên (40 tuổi trở đi) số nốt ruồi trên cơ thể có xu hướng giảm. Các nhà khoa học tin rằng có yếu tố di truyền đằng sau việc tạo ra các nốt ruồi. Nếu gia đình bạn có một thành viên có nốt ruồi thì sau đó có khả năng con, cháu sẽ có nốt ruồi tương tự.
Các loại nốt ruồi
Một số loại nốt ruồi phổ biến là:
- Màu xanh đậm: Họ là màu xanh đậm màu, nâu hay đen.
- Có quầng xanh: Trong trường hợp này các nốt ruồi có một vòng tròn màu nhạt (hoặc quầng) bao quanh nó. Vì một số lý do da mất sắc tố xung quanh các cạnh của các nốt ruồi.
- Nốt ruồi không điển hình: Những nốt ruồi lớn và có vẻ hơi phồng và có thể xuất hiện trong sắc thái khác nhau, có mọc lông hoặc không.
“Xử lý” nốt ruồi
Khi bạn gặp các bác sĩ, bạn sẽ biết được mình liệu có nhất thiết phải loại bỏ nốt ruồi hay không. Tuy nhiên, nếu bạn chủ động muốn xử lý các nốt ruồi thì dưới đây là một số phương pháp đang được dùng để loại bỏ nốt ruồi trên da.
Có nhiều cách để loại bỏ nốt ruồi nhưng chọn cách nào thì nên theo lời khuyên của bác sĩ (Ảnh: Skin Clinic Fremantle)
- Phẫu thuật cạo: Điều này thường được thực hiện đối với nốt ruồi lành tính. Nếu thực hiện đúng cách, sẽ không thấy sẹo.
- Phẫu thuật cắt bỏ: Toàn bộ nốt ruồi được lấy ra, ngay cả những phần dưới da. Điều này sẽ được thực hiện đặc biệt nếu bác sĩ nghi ngờ rằng nốt ruồi của bạn là một triệu chứng của bệnh ung thư da. Nốt ruồi có thể được gửi đến phòng thí nghiệm để làm sinh thiết. Phẫu thuật này có thể sẽ để lại sẹo.
- Đóng băng: Một số bác sĩ da liễu có thể chọn để đóng băng nốt ruồi của bạn với nitơ lỏng. Sau đó, các nốt ruồi sẽ bị vỡ ra và ít chảy máu. Da lành trong thời gian ngắn và thường không có bất kỳ vết sẹo nào.
- Đốt: Nếu bác sĩ da liễu của bạn khuyên dùng phương pháp điều trị này, thử tìm kiếm lời khuyên khác vì trong cách điều trị này, các lớp riêng biệt của nốt ruồi bị đốt cháy bằng cách đốt nóng - rất đau, đặc biệt sau khi hết thuốc tê. Tuy nhiên, nhiệt độ cao làm vết thương khó nhiễm trùng và ít chảy máu.
- Điều trị laser: Laser là cách loại bỏ nốt ruồi hiệu quả nhưng không thể sử dụng đối với những nốt ruồi lớn hoặc lồi ra trên da. Nó thường được khuyến khích cho các nốt ruồi phẳng nhỏ, màu màu đen hoặc nâu. Để loại bỏ hoàn toàn các mô nốt ruồi bằng tia laser cần điều trị 3 lần.
Mặc dù một số thẩm mỹ viện cũng điều trị bằng phương pháp này nhưng tốt hơn là đến các bác sĩ da liễu để loại bỏ các nốt ruồi một cách an toàn vì thẩm mỹ viện không đủ điều kiện để xác định xem bạn đang có các triệu chứng của bệnh ung thư da hay không. Ngoài ra, nếu điều trị không khéo, có thể để lại sẹo tồi tệ hơn so với những vết sẹo do phẫu thuật cắt bỏ.
Nốt ruồi và nguy cơ ung thư
Trong hầu hết các trường hợp, nốt ruồi chỉ là nốt ruồi. Tuy nhiên, một số nốt ruồi có thể dần phát triển thành khối u ác tính. Xin lưu ý rằng, ngay cả trong trường hợp hiếm hơn, khối u ác tính có thể phát triển trong da và trông hoàn toàn bình thường.
Nếu không được chẩn đoán và điều trị, nó có thể di căn sang các bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như não, xương, phổi hoặc gan, sau đó có thể gây tử vong cho người bệnh. Nếu khối u ác tính được phát hiện và xử lý sớm, người bệnh sẽ có hội sống sót cao hơn.
Khối u ác tính từ nốt ruồi thường phổ biến hơn ở những người có làn da sáng, chứ không phải là những người có nước da sẫm. Ở phụ nữ, những tế bào ung thư thường được tìm thấy trên lưng hoặc trên chân. Ở nam giới, dấu hiệu thường nằm trên đầu, cổ hoặc lưng.
Mặc dù khối u ác tính tương đối hiếm ở những người có làn da sẫm màu hơn, nhưng nốt ruồi - dấu hiệu của ung thư da thường xuất hiện trên lòng bàn tay, chân hay dưới móng tay và móng chân.
Sinh thiết là cách để xác định xem bạn bị u ác tính hay không. Chỉ một chuyên gia y tế có trình độ mới đánh giá được liệu bạn có thực sự cần được điều trị hay không. Theo cancer.gov, các triệu chứng của u ác tính thường theo các quy tắc sau:
- Không cân xứng: Một bên của nốt ruồi khác với vị trí đối xứng ở bên kia của cơ thể.
- Viền nốt ruồi không liên tục: không có viền đánh dấu và có vẻ như các nốt ruồi đang lây lan từ các khu vực bị ảnh hưởng đến các vùng da xung quanh.
- Nốt ruồi không đều màu: các sắc thái màu khác thường (màu đen, nâu đen hoặc nâu) và đôi khi trong các nốt ruồi có màu xanh, xám, hồng, đỏ hoặc màu trắng.
- Đường kính: Đã có trường hợp các nốt ruồi nhỏ thực sự phát triển thành khối u ác tính, tuy nhiên phổ biến hơn là các nốt ruồi có đường kính trên 6 mm phát triển thành ung thư. Một dấu hiệu khác là đường kính của nốt ruồi ung thư có xu hướng tăng theo thời gian.
- Phát triển: Các nốt ruồi, đặc biệt là màu sắc của nốt ruồi thay đổi trong quá trình vài tuần hoặc vài tháng.
Xin lưu ý rằng, không phải tất cả các trường hợp u ác tính sẽ “hiển thị” như tất cả những triệu chứng trên. Đã có nhiều trường hợp các khối u ác tính chỉ xuất hiện một hoặc hai trong số những triệu chứng này. Bạn nhớ đi khám bác sĩ chuyên khoa ngay khi thấy có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào đó nhé!
