Thông tin trên được tờ Asahi đăng tải hôm nay 16/11.
Thủ tướng Abe đang cố gắng giải quyết tranh chấp liên quan đến 4 hòn đảo trên Thái Bình Dương để hướng tới thắt chặt hơn nữa mối quan hệ ngoại giao với Nga, củng cố sức mạnh để có thể chống cự với một Trung Quốc đang ngày một lớn mạnh. 4 hòn đảo này trước đây do quân đội Xô viết chiếm đóng cho đến khi Thế Chiến II kết thúc.
Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Ảnh: Reuters
Bất kỳ chấp thuận nào liên quan đến việc chuyển giao chủ quyền về cho Nhật Bản đều phải giải quyết vấn đề có áp dụng hay không hiệp ước an ninh giữa Mỹ và Nhật Bản, mà trong đó bao gồm việc Mỹ có hay không quyền triển khai căn cứ quân sự trên đảo.
Hai nhà lãnh đạo vừa cùng đồng ý trong một buổi hội đàm tại Singapore hôm 14/11 sẽ đẩy nhanh tiến trình đàm phán dựa trên một tuyên bố chung vào năm 1956 trong đó có nêu rằng Liên Xô cũ đồng ý sẽ bàn giao hai hòn đảo sau khi hiệp ước hòa bình kết thúc chiến tranh chính thức ký kết.
Tờ Asahi cũng cho biết ông Abe đã tuyên bố với Tổng thống Putin rằng sẽ không có căn cứ quân sự của Mỹ hiện diện trên hai hòn đảo nếu được bàn giao dù trước đó cố vấn cấp cao của ông Abe có xác nhận rằng việc Mỹ có thể đặt căn cứ quân sự.
Tổng thư ký Nội các Yoshihide Suga từ chối bình luận về thông tin trên.
Nhật Bản từ lâu đã kiên trì khẳng định chủ quyền của mình đối với 4 hòn đảo.
Những năm gần đây, Nhật Bản có vẻ như đang xem xét lại lập trường của mình khi hướng đến công thức tập trung vào việc đạt thỏa thuận nhận lại hai hòn đảo nhỏ hơn và đề xuất một dạng miễn thị thực cho hai hòn đảo lớn hơn cho các dự án kinh tế chung tại đây.
Thủ tướng Abe kiên quyết muốn kết thúc sự tranh chấp này trước khi kết thúc nhiệm kỳ vào năm 2021.
Trong khi đó, Tổng thống Nga tỏ ý không mấy quan tâm đến tuyên bố của ông Abe khi hãng Tass dẫn lời ông cho biết các cuộc đàm phán dựa trên tuyên bố năm 1956 cần được tách rời, có sự bổ sung và phân tích chuyên sâu bởi không phải mọi điều trong tuyên bố đều rõ ràng.
Japan PM tells Putin no US bases on disputed isles if handed over: Asahi
(Reuters) - Japanese Prime Minister Shinzo Abe, eager to resolve a row that has haunted ties with Moscow since World War Two, has told Russian President Vladimir Putin the United States would not put troops on disputed islands if they are handed over to Japan, a newspaper reported on Friday.
Seeking to cement his diplomatic legacy and improve ties with Russia to counter a rising China, Abe has pledged to settle the dispute over four isles in the Western Pacific that were occupied by Soviet troops toward the end of the war.
They are known as the Northern Territories in Japan and the Southern Kuriles in Russia.
Any agreement involving transfer of sovereignty to Japan would have to address whether the U.S.-Japan security treaty, the core of Japan’s diplomacy, would apply, including whether Washington would have the right to put military bases on the islands.
The isles have strategic value for Russia, ensuring naval access to the western Pacific.
The two leaders agreed in talks in Singapore on Wednesday to speed up talks based on a 1956 joint declaration in which the Soviet Union agreed it would hand over two smaller islands after a peace treaty formally ending the war had been concluded.
The Asahi newspaper said Abe told Putin the United States would not put military bases on the two smaller islands thereafter, the Asahi newspaper said, adding Abe's top security adviser had previously said bases were possible.
Chief Cabinet Secretary Yoshihide Suga declined to comment on the report.
Japan has long insisted its sovereignty over all four islands be confirmed before a peace treaty is signed.
In recent years, however, there have been signs Tokyo was rethinking its stance, perhaps with "two-plus-alpha" formula that would focus on the handover of the two smaller isles and some sort of visa-free access to the larger islands plus joint economic projects.
A breakthrough has been elusive. But Abe, who is expected to meet Putin again at a Group of 20 summit in Buenos Aires from Nov. 30 and in Russia early next year, has said he's determined to settle the dispute before leaving office in 2021.
Putin may be less keen. Russian news agency Tass quoted him as saying after meeting Abe in Singapore that talks based on the 1956 statement "certainly demands separate, additional and in depth analysis, given that not everything is clear in that Declaration".
