Phù hợp?
Diện tích bình quân trên đầu người phải đạt 20m2/người là dự thảo “Nghị quyết quy định diện tích ở bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại TPHCM” của Sở Xây dựng TPHCM soạn thảo đưa ra lấy ý kiến phản biện xã hội do Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TPHCM tổ chức vào sáng 13/11.
Ông Trần Trọng Tuấn, Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM, khẳng định, diện tích nhà ở bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại TP được tính chung là 20m2 sàn/người là phù hợp với thực trạng kinh tế, xã hội của TP.
Người dân muốn đăng ký hộ khẩu thường trú vào TPHCM phải đáp ứng được tiêu chuẩn về chỗ ở trên. Quy định này cũng không ảnh hưởng đến quyền sở hữu nhà ở hợp pháp của người dân, cũng không áp dụng với người tạm trú có thời hạn hay ở trọ.
"Quy định này áp dụng đối với trường hợp muốn đăng ký hộ khẩu thường trú vào TPHCM thì phải đáp ứng diện tích nhà ở của họ ở TP là bao nhiêu? Để tránh trường hợp 1 căn nhà 5m2 mà ai cũng cho ở nhờ, ai cũng cho mượn, ai cũng nói là thuê và lập giấy tờ một cách hình thức để nhập hộ khẩu. Như vậy, việc đăng ký diện tích nhà ở bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở nhờ, mượn, cho thuê là cần thiết, là bắt buộc", ông Tuấn nói.
Giám đốc Sở Xây dựng TP Trần Trọng Tuấn phát biểu tại hội nghị
Diện tích sàn bình quân 20m2 sàn/người thì quá cao
Tại hội nghị, Dự thảo này nhận được 2 luồng ý kiến trái chiều. Theo Luật sư Trương Thị Hòa – Hiến pháp và Luật cư trú không bắt buộc người dân phải có quyền sở hữu nhà mới được quyền đăng ký thường trú. Vì vậy, TP phải chú ý đến đối tượng bị tác động bởi họ có hoàn cảnh khó khăn, làm sao để họ ổn định cuộc sống, có nơi ở hợp pháp.
"Khi ra chính sách thì phải quan tâm đến sự hài hòa giữa quản lý nhà nước và quyền của người công dân chứ không phải chỉ nhìn về một phía. Cho nên chuyện sau này chúng ta quản lý như thế nào để giảm áp lực cho TP là rất quan trọng, góp phần bảo đảm an toàn trật tự xã hội nói chung trong diện cư trú mà vẫn đảm bảo quyền của người dân. Như vậy diện tích này là bao nhiêu? Nếu chúng ta đưa ra diện tích cao như vậy có phù hợp hay không? Tôi đề nghị một cái diện tích thấp hơn", Luật sư Hòa ý kiến.
Trao đổi với Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TPHCM, ông cho rằng dự thảo quy định diện tích bình quân 20m2 sàn/người có tác động trực tiếp đối với thuê, mượn, ở nhờ là quá cao, không phù hợp với thực tế. Vì họ chỉ đăng ký hộ khẩu thường trú vì mục đích khác như để con đi học thuận tiện hơn. Việc các cơ quan quản lý tăng điều kiện để được đăng ký hộ khẩu vào TP không những không ngăn được nhập cư mà còn làm cho người nhập cư muốn có hộ khẩu TP phải lách luật. Người dân có thể thuê nhà rộng để đủ thời gian đăng ký hộ khẩu, rồi sau đó lại thuê nhà nhỏ hơn. Hơn nữa, quy định mới còn khiến bộ máy nhà nước phát sinh thêm việc không cần thiết và dễ phát sinh tiêu cực vì phải kiểm tra nhà ở trước khi cấp hộ khẩu.
"Người dân nhập cư ở đây vì muốn tìm được việc làm, tìm cơ hội khởi nghiệp. Đất lành thì chim đậu. Nếu chúng ta quy định những cái hạn chế này thì dân số cơ học không giảm đi mà còn tăng lên. Chúng ta quy định như hiện tại là 5m2/người từ 10 năm nay. Nếu chúng ta tăng lên gấp 4 lần thì tôi cho rằng đối tượng bị tác động rất là thiệt thòi", Luật sư Hậu nói.
Theo Công an TPHCM, từ khi Luật cư trú có hiệu lực (năm 2006) đến nay có hơn 94.000 hộ đăng ký hộ khẩu vào nhà mượn, thuê, ở nhờ trong tổng số 1,5 triệu hộ dân thường trú trên địa bàn TPHCM.
Phải hài hòa giữa sự phát triển chung với chỉ tiêu phấn đấu của TP
Đặt vấn đề của dự thảo này, ông Nguyễn Thành Đô, Trưởng Ban Chính sách Pháp luật – Liên đoàn Lao động TPHCM, cho biết diện tích 20m2 còn cao so với sự phát triển chung. Chúng ta có thể hài hòa giữa sự phát triển chung với chỉ tiêu phấn đấu của TP đến năm 2020 là 16m2. Để người có điều kiện nhập hộ khẩu vào TP để họ an tâm lao động, sản xuất, đóng góp nhiều hơn cho TPHCM trong thời gian tới. Ngoài ra, dự thảo cũng cần đánh giá thêm tác động mang lại cho xã hội về tiêu cực như thế nào để có cái nhìn toàn diện cũng như sự đồng thuận trong xã hội khi chúng ta ban hành nội dung này.
Sau khi lắng nghe ý kiến của các đại biểu, ông Nguyễn Thanh Hải – Trưởng phòng Quản lý Nhà và công sở - Sở Xây dựng TP khẳng định mọi công dân VN đều có nơi cư trú hợp pháp. Một là sở hữu nhà. Không phải thì cũng phải được người khác cho ở nhờ, ở mượn, ở thuê thì anh mới ở được. Chứ không phải nói là tôi có quyền cư trú thì tôi muốn ở đâu thì ở. Và nhập hộ khẩu thường trú cũng phải được Hội đồng Nhân dân TP quy định diện tích đó. Lần này thống nhất chung cả TP là 20m2. Sau khi cơ quan soạn thảo thống nhất và thấy nếu ở trọ với diện tích nhỏ như vậy thì không thể ở được. Nhưng trong thực tế thì có rất nhiều cách. Mà công nhân hiên nay ở nhà trọ, nhà thuê rất nhiều và quan trọng nhất không phải là diện tích lớn hay nhỏ mà quan trọng là chủ nhà trọ có cho nhập hộ khẩu hay không mới quan trọng.
Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Vũ Thanh Lưu phát biểu tại hội nghị.
Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TPHCM Vũ Thanh Lưu ghi nhận và tổng hợp tất cả ý kiến của các đại biểu gửi đến cơ quan ban soạn thảo. Dự kiến, UBND TPHCM sẽ trình HĐND TP thông qua nội dung này vào kỳ họp HĐND tháng 12 tới.
