Tìm hiểu các tính chất và các dạng bài tập liên quan đến phép trừ

1. Phép trừ hai số tự nhiên

Với a, b $\in$ (N), nếu có x $\in$ N để b + x = a thì ta có phép trừ a - b = x.

Khi đó: a là số bị trừ; b là số trừ; x là hiệu.

Điều kiện để thực hiện được phép trừ là số bị trừ phải lớn hơn hay bằng số trừ. Khi thực hiện phép trừ hai số tự nhiên, ta trừ theo thứ tự từ phải sang trái.

Muốn thử lại phép trừ ta có thể lấy hiệu cộng với số trừ, nếu được kết quả là số bị trừ thì phép tính làm đúng.

2. Các tính chất của phép trừ

a - a = 0

a - 0 = a

Hiệu của phép trừ cho 0 bằng chính số đó.

3. Các dạng bài tập phép trừ hai số tự nhiên

3.1. Các dạng bài tập

Phép trừ không nhớ: 865279 – 450237 = ?

$-\begin{array}{cccccc}8& 6& 5& 2& 7& 9\\ 4& 5& 0& 2& 3& 7\\ \mathbf{4}& \mathbf{1}& \mathbf{5}& \mathbf{0}& \mathbf{4}& \mathbf{2}\end{array}$

9 trừ 7 bằng 2, viết 2

7 trừ 3 bằng 4, viết 4

2 trừ 2 bằng 0, viết 0

5 trừ 0 bằng 5, viết 5

6 trừ 5 bằng 1, viết 1

8 trừ 4 bằng 4, viết 4

Phép trừ có nhớ: 647253 - 285749 = ?

$-\begin{array}{cccccc}6& 4& 7& 2& 5& 3\\ 2& 8& 5& 7& 4& 9\\ \mathbf{3}& \mathbf{6}& \mathbf{1}& \mathbf{5}& \mathbf{0}& \mathbf{4}\end{array}$

13 trừ 9 bằng 4, viết 4 nhớ 1

4 thêm 1 bằng 5; 5 trừ 5 bằng 0, viết 0

12 trừ 7 bằng 5, viết 5 nhớ 1

5 thêm 1 bằng 6, 7 trừ 6 bằng 1, viết 1

14 trừ 8 bằng 6, viết 6 nhớ 1

2 thêm 1 bằng 3, 6 trừ 3 bằng 3, viết 3

Phương pháp giải:

• Xác định vai trò của x
• Muốn tìm số hạng chưa biết ta lấy tổng trừ đi số hạng đã biết
• Muốn tìm số trừ ta lấy số bị trừ trừ đi số trừ

Ví dụ 1: X – 10 = 36

X = 36 +10

X = 46

Ví dụ 2: 18 – X = 5

X = 18 – 5

X = 13

Hai ngày cừa hàng bán được 791 kg gạo, ngày thứ nhất bán được 312 kg gạo. Hỏi ngày thứ hai bán được bao nhiêu kg gạo?

Giải

Ngày thứ hai bán được số kg gạo là:

791 – 312 = 479 (kg/gạo)

Đáp số: 479 kg/gạo

3.2. Một số bài tập phép trừ tham khảo

Bài 1: Đặt tính rồi tính

7363 – 4052 = ?
$-\begin{array}{cccc}7& 3& 6& 3\\ 4& 0& 5& 2\\ \mathbf{3}& \mathbf{3}& \mathbf{1}& \mathbf{1}\end{array}$

3 trừ 2 bằng 1, viết 1

6 trừ 5 bằng 1, viết 1

3 trừ 0 bằng 3, viết 3

7 trừ 4 bằng 3, viết 3

Vậy 7363 – 4052 = 3311

93582 – 58924 = ?
$-\begin{array}{ccccc}9& 3& 5& 8& 2\\ 5& 8& 9& 2& 4\\ \mathbf{3}& \mathbf{4}& \mathbf{6}& \mathbf{5}& \mathbf{8}\end{array}$

12 trừ 4 bằng 8, viết 8 nhớ 1

2 thêm 1 bằng 3, 8 trừ 3 bằng 5, viết 5

15 trừ 9 bằng 6, viết 6 nhớ 1

8 thêm 1 bằng 9, 13 trừ 9 bằng 4, viết 4 nhớ 1

5 thêm 1 bằng 6, 9 trừ 6 bằng 3, viết 3

Vậy 93582 – 58924 = 34658

Bài 2: Tìm X

X – 363 = 975

X            = 975 + 363

X            = 1338

207 + X = 815

           X = 815 – 207

           X = 608

X + 262 = 4848

X            = 4848 – 262

X            = 4586

Bài 3: Giải bài toán

Có 3 xe nước với thể tích nước như sau: xe thứ 1 chở được 728 lít nước, xe thứ 2 chở được 912 lít nước, biết xe thứ 3 chở ít hơn tổng lượng nước của xe thứ 1 và thứ 2 là 210 lít nước. Hỏi xe thứ 3 chở được bao nhiêu lít nước?

Giải

Xe thứ nhất và xe thứ 2 chở được số lít nước là:

728 + 912 = 1640 (lít)

Xe thứ 3 chở được số lít nước là:

1640 – 210 = 1430 (lít)

Đáp số: 1430 lít nước

----------------------------

Hy vọng bài viết sẽ giúp ích cho các em học sinh trong quá trình tự học và ôn tập tại nhà. 

Xem thêm:

• Những công thức tổ hợp xác suất cơ bản
• Tìm hiểu các tính chất và các dạng bài tập liên quan đến phép cộng