Phép nhân là gì? Cách tính và các dạng bài tập về phép nhân

Phép nhân là một phép toán quan trọng trong toán học, cho phép tính tích của hai hoặc nhiều số. Nó không chỉ đơn giản là việc nhân các số với nhau, mà còn mang trong mình nhiều tính chất và quy tắc đặc biệt. Bài viết này sẽ giúp các em học sinh nắm vững quy tắc và kỹ thuật tính phép nhân, cùng với những dạng bài tập phổ biến liên quan đến phép nhân.

1. Phép nhân là gì? Cách tính phép nhân

Khi thực hiện phép nhân hai số, ta nhân theo thứ tự từ phải sang trái.

Thực hiện phép nhân hai số tự nhiên bất kì cho ta một số tự nhiên duy nhất gọi là tích của chúng.

Ví dụ: 12 x 4 = 48

Trong đó: 12 là thừa số thứ nhất, 4 là thừa số thứ hai, 48 là tích của phép nhân hai thừa số, 12 x 4 cũng được gọi là một tích.

2. Các tính chất của phép nhân

a × b =  b × a

Khi đổi chỗ các thừa số trong một tích thì tích không thay đổi.

(a × b) × c = a × (b × c)

Khi nhân một tích hai số với một số thứ ba, ta có thể nhân số thứ nhất với tích của số thứ hai và thứ ba.

(a + b) × c = a × c + b × c

Khi nhân một số với một tổng, ta có thể nhân số đó với từng số hạng của tổng, rồi cộng các kết quả với nhau.

(a − b) × c = a × c − b × c

Khi nhân một số với một tổng, ta có thể nhân số đó với số bị trừ và số trừ, rồi trừ hai kết quả cho nhau.

a × 1 = a

a × 0 = 0

3. Các dạng bài tập về phép nhân

3.1. Dạng 1: Nhân với các số đặc biệt

Nhân với 10, 100, 1000, …

Khi nhân số tự nhiên với 10, 100, 1000, … ta chỉ cần viết thêm một, hai, ba chữ số 0 vào bên phải số đó.

Ví dụ:

35 x 10 = 350

23 x 100 = 2300

19 x 1000 = 19000

Nhân nhẩm số có hai chữ số với 11

Trường hợp tổng 2 số của thừa số thứ nhất <10

• Ta tính tổng 2 số của thừa số thứ nhất
• Viết tổng vào giữa 2 số của thừa số thứ nhất
• Từ đó ta có kết quả phép nhân nhẩm số có hai chữ số với 11

Ví dụ: 72 x 11 = ?

Hai tích riêng đều bằng 72. Khi cộng hai tích riêng, ta chỉ cần cộng hai chữ số của số 72

7 + 2 = 9 rồi viết 9 vào giữa hai chữ số của 72

Trường hợp tổng của 2 số của thừa số thứ nhất 10

• Ta tính tổng hai số của thừa số thứ nhất
• Viết chữ số hàng đơn vị của tổng vào giữa 2 số của thừa số thứ nhất
• Cộng 1 vào chữ số hàng chục của thừa số thứ nhất

Ví dụ: 67 x 11 = ?

Hai tích riêng đều bằng 67. Khi cộng hai tích riêng chỉ cần cộng hai chữ số của 67.

(6 + 7 = 13) viết 3 vào giữa hai chữ số của 67. Nhớ 1 vào chữ số 6 đứng trước.

a) 149 x 9 = ?

9 nhân 9 bằng 81, viết 1 nhớ 8

9 nhân 4 bằng 36 thêm 8 bằng 44, viết 4 nhớ 4

9 nhân 1 bằng 9 thêm 4 bằng 13, viết 13

b) 285 x 18 = ?

8 nhân 5 bằng 40, viết 0 nhớ 4

8 nhân 8 bằng 64 thêm 4 bằng 68, viết 8 nhớ 6

8 nhân 2 bằng 16 thêm 6 bằng 22, viết 22

1 nhân 5 bằng 5, viết 5

1 nhân 8 bằng 8, viết 8

1 nhân 2 bằng 2, viết 2

Hạ 0

8 cộng 5 bằng 13, viết 3 nhớ 1

2 cộng 8 bằng 10 thêm 1 bằng 11, viết 1 nhớ 1

2 cộng 2 bằng 4 thêm 1 bằng 5, viết 5

a) 2 × 39 × 5 = ?

b) 302 × 16 + 302 × 4 = ?

c) 769 × 85 - 769 × 75 = ?

Giải:

Ví dụ: Lan mua 5 quyển vở, mỗi quyển 14 nghìn đồng. 7 chiếc bút mỗi chiếc 5 nhìn đồng. Hỏi số tiền Lan phải trả là bao nhiêu?

Giải:

Số tiền Lan phải trả khi mua vở là: 

5 × 14000 = 70000 (đồng)

Số tiền Lan phải trả khi mua bút là:

7 × 5000 = 35000 (đồng)

Tổng số tiền Lan phải trả là:

70000 + 35000 = 105000 (đồng)

Đáp số: 105 000 đồng

4. Bài tập về phép nhân lớp 6

Bài 1: Đặt tính rồi tính

a) 849 × 248 = ?

b) 63924 × 23 = ?

Bài 2: Thực hiện phép tính

a) 12 × 20 + 13 × 30 + 14 × 40 + 15 × 50 = ?

b) 238 + 852 - 83 × 10 = ?

c) 8593 × 2 + 593 - 983 = ?

Bài 3: Một ngày đàn gà ăn hết 75kg thóc. Hỏi sau 1 tuần gà ăn hết bao nhiêu kilogram thóc?

Bài 4: Một nhà vườn có 40 hàng cây, mỗi hàng có 455 cây giống. Nhà vườn đã bán 8 hàng. Hỏi số cây giống còn lại là bao nhiêu?

Hy vọng qua bài viết VOH Giáo dục chia sẻ về phép nhân sẽ giúp các em học sinh hiểu và áp dụng phép nhân, thực hiện các phép tính và giải quyết các bài toán số học một cách chính xác và hiệu quả.