Để sân khấu hấp dẫn, cần lắng nghe khán giả

(VOH) - Trong thời điểm này, hoạt động biểu diễn sân khấu đang gặp không ít khó khăn bởi nhiều nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan.

Hội sân khấu cùng các văn nghệ sĩ luôn song hành cùng nhau thông qua nhiều dự án, hội thảo để tìm ra những phương thức tốt nhất cho sàn diễn. Và một trong những điều mà hầu hết các nghệ sĩ hiện nay đang cố gắng để hoạt động sàn diễn thêm hiệu quả là lắng nghe khán giả của mình, tăng thêm tính giải trí bên cạnh giá trị nghệ thuật.

VOH phỏng vấn Đạo diễn, NSND Trần Ngọc Giàu – Chủ tịch Hội sân khấu thành phố Hồ Chí Minh.

* VOH: Xin chào NSND Trần Ngọc Giàu, ông có những đánh giá như thế nào về tính hiệu quả của các sân khấu hiện nay và ông nghĩ các sân khấu cũng như phía Hội cần có sự phối hợp như thế nào để tìm được lối ra tốt hơn?

NSND Trần Ngọc Giàu: Hiện nay trên cả nước chỉ có thành phố Hồ Chí Minh của chúng ta là có hoạt động sân khấu, nó sáng đèn, nó có đời sống thật sự, còn lại ở các tỉnh hầu như là hoạt động trong điều kiện cầm chừng. Còn Hà Nội thì khá hơn vì có sự đầu tư của Nhà nước và họ tìm hợp đồng để họ diễn, chứ còn bán vé như chúng ta ở thành phố này thì thật sự là điều khó khăn của các anh chị nghệ sĩ ngoài kia. Như vậy với những đề án, chúng ta định hướng lại xem vì sao chúng ta không có tác phẩm tìm đến khán giả?  Vì sao khán giả không đến với sân khấu? Tiếng nói cộng hưởng chung hiện nay là như thế nào? Sự biến đổi công chúng, khán giả của chúng ta hiện nay ra sao? Rõ ràng hiện nay câu trả lời này chúng ta còn bỏ ngỏ. Ngoài những đề án này, sắp tới chúng ta có những vấn đề cụ thể, có một vở diễn mới, sẽ có chuyện để chúng ta ngồi tọa đàm với nhau,  vì mỗi sân khấu hiện nay hình thành một dạng công chúng riêng cho mình, vậy thì công chúng đó họ tiếp nhận điều đó như thế nào, kịch bản đáp ứng được yêu cầu của họ không, đội ngũ diễn viên của sân khấu họ ra sao? Trên cơ sở đó chúng ta sẽ có những tiếng nó phù hợp.

Ảnh minh họa: SGGPO

* VOH: Một yếu tố quan trọng khác góp phần vào sự thành công của các sân khấu, của từng nghệ sĩ đó là các hoạt động báo chí. Tôi nhận thấy rõ trong nhiều nhiệm kỳ liên tiếp Hội thường xuyên tổ chức tập huấn về mảng này, nhất là những phóng viên viết về mảng phê bình sân khấu. Vậy trong tương lai gần, sẽ làm sao để nâng chất hơn ạ?

NSND Trần Ngọc Giàu: Tôi thấy vai trò lý luận phê bình thời kỳ những năm tám mấy, chín mươi, có nhiều bài báo rất giá trị. Thậm chí, các bạn sinh viên, đạo diễn, diễn viên học nghề, làm nghề, tu chỉnh nghề trên những bài viết đó. Và khán giả họ có thêm kiến thức để xem vở diễn trên những bài viết đó. Còn hiện nay, trong tình hình sân khấu này, chúng ta cũng viết cũng có khen, chê nhưng nó cũng chỉ mang tính chất giới thiệu vở diễn hơn là đi sâu hơn vào vấn đề thường thức của sân khấu. Ở đây, chúng ta không có tham vọng dùng những bài báo đó để gọi là mở mang kiến thức công chúng. Nhưng mà đại khái về nghề thì tôi nghĩ rằng chúng ta nên mở ra thêm về mảng này. Để làm sao mỗi một vở diễn ra đời, người ta muốn tìm hiểu xem sân khấu hiện nay có gì, đang diễn gì, ý kiến từng phóng viên đôi khi có những đối lập với nhau dù chỉ một chút nhưng nó vẫn mang tính chất gợi mở cho người ta thêm về nghề, vì vậy tôi nghĩ chúng ta nên đi thêm về những vấn đề thiết thực đó.

* VOH:  Một thành công của Hội sân khấu thành phố trong nhiều nhiệm kỳ vừa qua chính là các cuộc hội thảo theo từng chuyên đề khác nhau. Chính nhờ những cuộc hội thảo như thế này nên có rất nhiều ý kiến hay, rất nhiều những hiến kế và chúng ta cũng đã làm trong nhiều năm qua để góp phần làm sôi động thêm cho các hoạt động sân khấu. Ông có cẩm thấy như vậy? và đúng vậy thì sẽ có những kế hoạch tiếp theo để nối tiếp thành công từ các hội thảo này như thế nào thưa ông?

NSND Trần Ngọc Giàu: Về Hội thảo của sân khấu cải lương thì năm ngoái và năm trước nữa chúng ta làm rất nhiều cuộc hội thảo, nhưng nó chỉ đi vào những vấn đề mang tính chất lịch sử. Sân khấu cải lương xuất hiện lúc nào, hình thành và phát triển ra sao? Nhưng người ta không đánh giá cụ thể từng giai đoạn để rút ra bài học. Vấn đề tiếp theo là sân khấu cải lương cho khán giả hôm nay thì nó có khá nhiều vấn đê thiết thực. Tôi đề nghị sẽ tập hợp những bạn đang làm nghề, đang làm đạo diễn cải lương, chứ hiện tại khi tham gia hội thảo chỉ toàn là các tiến sĩ, những nhà nghiên cứu, họ chỉ nói theo lý luận mà thiếu đi tính thực tế. Ví dụ như hiện nay cải lương đang đặt ra vấn đề gì, các đạo diễn đó mỗi người họ đang nắm lấy một sân khấu họ sẽ thử nghiệm điều đó trên cơ sở sân khấu của họ, khán giả họ tiếp nhận như thế nào, các bạn sẽ ngồi lại rút ra điều gì đó? để định hướng. Khi chúng ta có từng chuyên đề như vậy nó sẽ đi thiết thực vào đời sống, thậm chí sẽ có những nghiên cứu, đánh giá, điều tra về sở thích của khán giả, để xem là họ thích hay không thích khi xem những điều mà chúng ta dàn dựng.

* VOH: Năm nay Hội có đề xuất một kế hoạch gì để thúc đẩy thêm sự phát triển của các tài năng, tạo thêm một sân chơi, một cơ hội cho nghệ sĩ, khán giả có thể gặp gỡ, hiểu nhau hơn, thúc đẩy thêm quá trình làm nghề của mỗi nghệ sĩ không thưa ông?

NSND Trần Ngọc Giàu: Sắp tới chũng tôi đề nghị chúng ta có thể có một liên hoan kịch café, đây thật sự là một đặc trưng của riêng Sài Gòn chúng ta. Thế thì kịch café, lấy một vở diễn đưa vào sân khấu café, tức là chúng ta chỉ thay đổi về không gian biểu diễn thôi, chứ còn về phương thức dựng vở, phương thức biểu diễn nó là như nhau. Chỉ là khi vào không gian hẹp thì họ tự động điều chỉnh cho phù hợp.  Chúng ta tự biến đổi, chúng ta rút ra được điều gì. Vậy chúng ta thử làm một liên hoan như vậy. Hoặc chúng ta nhắm đến một số loại hình khác như hát với nhau của cải lương chẳng hạn, chúng ta thử nghĩ ra một mô hình nào đó để xem có định hướng gì được không. Để định hình lại thì ít nhất trong mỗi chương trình hát với nhau như vậy thì ít nhất cũng phải có một hoặc hai trích đoạn cải lương để người ta hiểu thế nào là cải lương. Chúng ta làm như thế để tuyên truyền, gìn giữ cải lương ở những nơi mà tưởng chừng chỉ là giải trí như thế. Đây chỉ là một số gợi mở để làm sao chúng ta có được hoạt động để đời sống sân khấu thành phố chúng ta tốt hơn.

* VOH:  Cảm ơn NSND Trần Ngọc Giàu!

Ngọc Thu

Tin tức điện ảnh tuần 3 tháng 8: Ekip 'Trạng Tí' mâu thuẫn, 'Băng Vũ Hỏa' của Vương Nhất Bác tung poster hoành tráng: Cùng điểm lại xem tuần 3 tháng 8 (15 - 21/8) vừa qua làng điện ảnh châu Á có gì chấn động nhé!

 

Bảo vệ, phát huy giá trị của di sản Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh: Thủ tướng Chính phủ yêu cầu UBND tỉnh Nghệ An và UBND tỉnh Hà Tĩnh thực hiện việc bảo vệ, phát huy giá trị của di sản Dân ca Ví, Giặm Nghệ Tĩnh