Một thế kỷ đã qua kể từ khi Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 thắng lợi. Trong lịch sử nhân loại, chắc chắn đây là một cuộc cách mạng được nhắc đến nhiều nhất ngay từ khi nó mới thành công.
100 năm qua lịch sử nhân loại đã trải qua nhiều biến cố, thăng trầm và trong tất cả các sự kiện đã và đang diễn ra không thể không có những tác động ít nhiều của cuộc cách mạng này. Lịch sử loài người đang bước sang những trang mới nhưng giá trị to lớn của Cách mạng Tháng Mười Nga sẽ mãi in dấu ấn không phai mờ khi mở ra thời đại mới cho nhân loại – thời đại quá độ từ chế độ có người bóc lột người tiến lên xã hội xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa.
VOH giới thiệu bài viết ”Cuộc biến đổi long trời lở đất” của Tiến sĩ Nguyễn Việt Hùng, Trưởng khoa Xây dựng Đảng và Tư tưởng Hồ Chí Minh, Học viện Cán bộ TPHCM viết cho Đài Tiếng nói Nhân dân TP Hồ Chí Minh về sự kiện này.
1. Năm 1903, V.I Lênin đã sáng lập ra Đảng Bôn-sê-vich Nga. Ngay lập tức, đảng kiểu mới của Lênin đã bắt tay vào cuộc đấu tranh chống chế độ Nga hoàng để giành chính quyền về tay giai cấp công nhân.
Tháng 2-1917 (theo lịch Nga), một cuộc cách mạng dân chủ tư sản bùng nổ ở Nga, mở đầu là cuộc biểu tình của nữ công nhân ở thủ đô Pê-tơ-rô-grat. Phong trào nhanh chóng lan rộng toàn thành phố và chuyển sang khởi nghĩa vũ trang. Quân khởi nghĩa chiếm các công sở, bắt giam các bộ trưởng và tướng tá của Nga hoàng. Chế độ quân chủ chuyên chế sụp đổ.
Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai thắng lợi. Tuy nhiên một tình hình chính trị phức tạp chưa từng có đã diễn ra ở nước Nga. Đó là tình trạng hai chính quyền song song tồn tại: Chính phủ tư sản lâm thời và xô viết đại biếu công nhân, nông dân và binh lính. Hai chính quyền này đại diện cho lợi ích khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài. Trước tình hình đó Lênin và Đảng Bôn-sê-vích đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách mạng, lật đổ chính phủ tư sản lâm thời.
Tháng 4-1917, Lênin có bản báo cáo quan trọng trước Trung ương Đảng Bôn-sê-vích, chỉ ra mục tiêu và đường lối chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa.
Cuộc khởi nghĩa bắt đầu đêm 24-10(6-11), các đội Cận vệ đỏ đã nhanh chóng chiếm được những vị trí then chốt ở thủ đô. Đêm 25-10(7-11), quân khởi nghĩa chiếm cung điện Mùa Đông. Toàn bộ chính phủ tư sản lâm thời (trừ Thủ tướng Kê-ren-xki) bị bắt. Ngày 25-10(7-11) trở thành ngày thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Mười.
2. Cách mạng Tháng Mười là kết quả, là sản phẩm của những điều kiện lịch sử cụ thể khách quan, là sự kết thúc chế độ người bóc lột người, khích lệ phong trào giải phóng dân tộc giành độc lập, tự do và quyền tự quyết. Cách mạng Tháng Mười lần đầu tiên trong lịch sử cho ra đời chính quyền của giai cấp vô sản và của những người lao động. Nó thức tỉnh hàng triệu quần chúng nhân dân lao động tự khẳng định mình, tự mình sáng tạo xây dựng một xã hội giàu có, công bằng, dân chủ và văn minh. Cách mạng Tháng Mười ngay từ đầu đã phản đối các cuộc chiến tranh giữa các dân tộc, ủng hộ việc thiết lập hòa bình trên trái đất. Vì vậy, đấy là một cuộc cách mạng có giá trị nhân văn cao cả.
Cách mạng Tháng Mười Nga là một tất yếu hợp quy luật khách quan. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhận xét Cách mạng Tháng Mười là “một cuộc biến đổi long trời lở đất”(1). Lịch sử thế giới đã xác nhận Cách mạng Tháng Mười Nga năm 1917 là một sự kiện giữ vị trí trung tâm, trọng đại trong suốt thế kỷ XX, có ảnh hưởng to lớn đến quá trình phát triển của xã hội loài người. Vị thế này cho thấy, những giá trị của Cách mạng Tháng Mười Nga là luôn trường tồn trong suốt lịch sử nhân loại, trong thế kỷ XX và các thế kỷ tiếp theo.
3. Bài học hàng đầu đưa đến thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga là phải xây dựng được một đảng cộng sản kiểu mới, mang bản chất giai cấp công nhân một cách vững chắc, xuyên suốt kể từ khi đảng mới được thành lập cho đến suốt quá trình tồn tại, vận động, lãnh đạo cách mạng của đảng. Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng Cộng sản kiểu mới là sự phân biệt về bản chất Đảng Bôn-sê-vích Nga.
Chính yếu tố bản chất giai cấp là điều kiện hàng đầu mang tính quyết định để Đảng trở thành đội tiền phong của giai cấp công nhân. Bản chất giai cấp công nhân của đảng kiểu mới còn giúp phân biệt giữa người cộng sản chân chính và những phần tử cơ hội, vụ lợi về chính trị. Mục tiêu, lý tưởng của giai cấp công nhân được Đảng thể hiện đậm nét trong Cương lĩnh chính trị của Đảng, là ngọn cờ để dẫn dắt sự nghiệp cách mạng đi đến thắng lợi.
Bài học kinh nghiệm tiếp theo là phải xây dựng Đảng Cộng sản kiểu mới tuân theo các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ. Chỉ có trên nền tảng dân chủ thực sự trong Đảng thì mới có tập trung đúng đắn, sáng suốt. Các nguyên tắc khác như phê bình và tự phê bình, đoàn kết thống nhất trong Đảng, gắn bó máu thịt với nhân dân… là những điều kiện để giúp cho Đảng luôn trong sạch vững mạnh, xứng đáng ngang tầm với vai trò lịch sử đã giao cho đảng kiểu mới của giai cấp công nhân.
Một bài học kinh nghiệm không thể không nhắc đến rút ra từ thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga là phải xây dựng được đội ngũ cán bộ của Đảng tuyệt đối trung thành, có ý thức tổ chức kỷ luật cao, có tinh thần đấu tranh quyết liệt trước kẻ thù để giành thắng lợi cho cách mạng.
Một bài học kinh nghiệm rực sáng của Cách mạng Tháng Mười Nga gắn với tên tuổi, sự nghiệp của Lênin là phải đào luyện ra đội ngũ những nhà lãnh đạo kiệt xuất của giai cấp công nhân. Nếu Lênin là mặt trời chói lọi thì những đồng chí của Lênin trong Đảng Bôn-sê-vich Nga là một dải ngân hà với những ngôi sao rực sáng, với đức độ, tài năng, sáng kiến, sáng tạo, đồng thời hoàn thành trọng trách của người đứng đầu trong việc kịp thời đưa ra những quyết định đúng đắn ở những thời khác sinh tử của cuộc đấu tranh giai cấp quyết liệt nhằm giành lấy chính quyền về tay giai cấp công nhân.
4. Ngày 31/12/1991, Liên bang Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết tan rã. Đây là sự kết thúc của mô hình chủ nghĩa xã hội hiện thực đã có nhiều công lao đóng góp cho cách mạng thế giới, cho nhân loại tiến bộ nhưng trong nhiều năm của thập kỷ 70, 80 thế kỷ trước đã không khắc phục được những yếu kém nội tại bên trong và lại phải chịu sự công kích quyết liệt của chủ nghĩa đế quốc, các thế lực thù địch. Một trong những nguyên nhân đưa tới sự sụp đổ của Liên Xô là Đảng Cộng sản Liên Xô trong nhiều thập kỷ đã không chăm lo đến công tác xây dựng đảng.
Đảng Cộng sản Liên Xô cũng xem nhẹ công tác chính trị, tư tưởng khi chỉ nặng về tụng ca, khen ngợi, có lúc rơi vào sùng bái cá nhân; nhiều phần tử cơ hội chính trị không được phát hiện và họ nhanh chóng trượt dài vào sự tha hóa biến chất. Và như thế, Liên Xô tự sụp đổ là chính mà gốc rễ là sự đầu hàng, phản bội của những người cộng sản cầm quyền
100 năm Cách mạng Tháng Mười Nga thành công. Đảng Cộng sản Việt Nam, nhân dân Việt Nam đời đời ghi nhớ công lao của Cách mạng Tháng Mười Nga đã mở ra con đường vận động phát triển đúng quy luật khách quan của cách mạng Việt Nam. Dưới ánh sáng của Cách mạng Tháng Mười Nga, Đảng Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo nhân dân Việt Nam vượt qua muôn vàn khó khăn thử thách, chiến thắng những kẻ thù hung bạo, lập nên những kỳ tích như thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, thắng lợi của cuộc chiến tranh cách mạng kéo dài 30 năm, chiến thắng thực dân Pháp với Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”; chiến thắng đề quốc Mỹ và chính quyền Sài Gòn với đỉnh cao là Đại thắng mùa xuân năm 1975, kết thúc bằng chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử; đặc biệt là thắng lợi của sự nghiệp Đổi mới chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam từ năm 1986 đến nay.
Từ một nước nhược tiểu, là thuộc địa của chủ nghĩa thực dân, không còn tên trên bản đồ thế giới, Việt Nam ngày nay đã trở thành một quốc gia độc lập tự chủ, thống nhất và đang vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội; là bạn, đối tác tin cậy, thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Nhân dân Việt Nam từ nô lệ lầm than trở thành chủ nhân của đất nước và hôm nay đang lao động sáng tạo để phấn đấu cho mục tiêu xây dựng một nước Việt Nam dân giàu nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
Những đổi thay mang ý nghĩa lịch sử đó ở Việt Nam đều có sự đóng góp của Cách mạng Tháng Mười Nga. Nhân loại tiến bộ kỷ niệm 100 năm ngày Cách mạng Tháng Mười Nga thành công và sẽ có nhiều lần kỷ niệm hàng trăm năm Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi vì cuộc cách mạng này đã để lại những giá trị cao quý, trường tồn cho sự phát triển của nhân loại tiến bộ.
(1) Hồ Chí Minh toàn tập, tập 8, NXB Sự Thật, Hà Nội 1989, trang 201
