Đắk Lắk công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai

```html

• Đắk Lắk chịu bão số 13, mưa lớn (15-20/11) gây lũ lịch sử, ngập lụt nghiêm trọng, chia cắt.

• Thiên tai gây người chết/mất tích, vạn nhà ngập/hư hại/cô lập, triệu gia súc chết; điện, giao thông, thông tin gián đoạn.

• Chủ tịch tỉnh yêu cầu huy động cứu hộ tối đa, ưu tiên bảo vệ tính mạng, sức khỏe nhân dân.

• Khẩn trương khôi phục hạ tầng thiết yếu (giao thông, điện, nước, thông tin) giúp ổn định đời sống, sản xuất.

• Tổ chức nơi ở tạm, hỗ trợ dân mất nhà; cảnh báo, giám sát rủi ro sau lũ.

```

• Dự án "Ông Gánh Bà Nâng" hướng đến giới trẻ bằng trải nghiệm thờ cúng tổ tiên qua thực hành, trưng bày.
• Sự kiện có không gian trưng bày bàn thờ miền Nam, trò chơi trực tuyến và chuỗi chia sẻ từ các nhà nghiên cứu văn hóa.
• Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Duy Linh chia sẻ về ý nghĩa thờ cúng, sự kết nối giữa các thế hệ và lịch sử tranh kiếng.
• Người tham gia có cơ hội trải nghiệm ba loại hình truyền thống: tranh kiếng, vàng mã, hoa Thanh Tiên.
• Dự án do nhóm bạn trẻ thực hiện, mong muốn mang đến góc nhìn mới, gần gũi về tín ngưỡng thờ cúng cho giới trẻ.

• Jaipur lắp đặt trụ lọc không khí công nghệ PAMARES ở khu vực giao thông lớn do AQI vượt 190.
• Trụ lọc có mục tiêu giảm bụi, khói và hạt siêu mịn, hỗ trợ sức khỏe cộng đồng.
• Dư luận trái chiều, nghi ngờ hiệu quả trong khi chuyên gia đánh giá cao vai trò hỗ trợ cục bộ.
• Chính quyền kết hợp vận hành trụ lọc với các biện pháp giảm thiểu khí thải và theo dõi chất lượng không khí.
• Đây là bước thử nghiệm trong chiến lược dài hạn kiểm soát ô nhiễm, đối phó với tình trạng ô nhiễm không khí tại Ấn Độ.

• Phát hiện loài dực long mới, Bakiribu waridza, từ hóa thạch bãi nôn ở Brazil.
• Loài này thuộc phân họ Pterodaustrini, sống vào đầu kỷ Phấn Trắng, cách đây 113 triệu năm.
• Đặc điểm nổi bật là hàm dài với răng dày, dùng để lọc thức ăn trong nước.
• Bakiribu waridza có nhiều điểm chung với loài ở Nam Mỹ và châu Âu, cho thấy sự lan truyền và biến đổi của dòng dực long.
• Phát hiện này cung cấp hiểu biết về tương tác giữa các loài trong hệ sinh thái cổ đại.

• Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng trình dự án Luật Trí tuệ nhân tạo (AI), 8 chương 36 điều, nhằm tạo hành lang pháp lý, thúc đẩy đổi mới, quản lý rủi ro.

• Luật đặt con người làm trung tâm, yêu cầu AI phục vụ con người, minh bạch, trách nhiệm, an toàn.

• Dự thảo quản lý AI theo rủi ro (phân loại, gắn nhãn). Đề xuất Quỹ Phát triển AI, hỗ trợ nhân lực và doanh nghiệp.

• Luật có chương đạo đức, trách nhiệm AI, quy định xử lý vi phạm với phạt tối đa 2 tỷ đồng.

• Cơ quan thẩm tra nhất trí nhưng kiến nghị rà soát tính thống nhất với luật hiện hành, đơn giản hóa quản lý AI rủi ro cao.

• Ba tỉnh Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa là tâm điểm ngập lụt, 114 xã/phường chìm trong nước, hàng chục ngàn hộ dân bị cô lập.

• Gần 68.000 nhà dân bị ngập (Khánh Hòa 50, Gia Lai 30, Đắk Lắk 34 xã/phường), 168 căn nhà bị hư hỏng.

• Nông nghiệp thiệt hại lớn: hơn 15.000ha cây trồng, hơn 30.000 gia súc/gia cầm bị cuốn trôi, chết.

• Hạ tầng giao thông, đường sắt, hàng không đình trệ; hàng trăm ngàn hộ mất điện. Ước tính thiệt hại hơn 3.000 tỉ đồng.

• Mưa lớn và lũ vẫn tiếp diễn đến 23/11 (sông Krông Ana trên BĐ3); nguy cơ ngập lụt, sạt lở vẫn ở mức cao.

• Arsenal gặp Tottenham tại Emirates ở vòng 12 Ngoại hạng Anh.
• Arsenal thiếu vắng 3 trụ cột vì chấn thương, gồm Calafiori, Magalhaes, và Gyokeres.
• Tottenham có cơ hội cải thiện kết quả sau 3 trận thua liên tiếp trước Arsenal.
• Trận đấu diễn ra lúc 23h30 ngày 23/11/2025 tại sân Emirates.
• Dự đoán tỷ số hòa 2-2, được phát sóng trực tiếp trên K+.

• Thủ môn Filip Jorgensen muốn rời Chelsea để được thi đấu thường xuyên hơn.
• Chelsea đã chi 24.5 triệu euro cho Jorgensen nhưng không trọng dụng.
• Jorgensen muốn ra đi dù là bán đứt hoặc cho mượn.
• Jorgensen muốn có phong độ tốt để cạnh tranh vị trí ở ĐTQG Đan Mạch.
• Trung vệ Manuel Akanji muốn Inter Milan mua đứt anh.

• Chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng quan trọng cho mẹ bầu và thai nhi.
• Sữa và các sản phẩm từ sữa cung cấp protein và canxi.
• Trứng giàu vitamin, protein và choline tốt cho não bộ và hệ thần kinh thai nhi.
• Các loại đậu cung cấp chất xơ, protein, folate, canxi và sắt.
• Rau xanh, chuối, cam, khoai lang và cá hồi cung cấp nhiều dưỡng chất quan trọng.

• Estevao Willian gây ấn tượng khi ghi bàn ở cả hai trận giao hữu của Brazil.
• HLV Tunisia ca ngợi Estevao là "thiên tài bóng đá mới nổi".
• Real Madrid tiếc nuối khi bỏ lỡ cơ hội chiêu mộ Estevao.
• Chelsea hài lòng với sự trưởng thành của Estevao.
• Chelsea dự đoán Estevao có thể vào Top 10 cầu thủ xuất sắc nhất thế giới trước năm 2029.

• Vòng loại World Cup 2026 khu vực châu Âu xác định 16 đội vào vòng play-off.
• Ý nằm ở nhánh A, gặp Bắc Ireland, Xứ Wales và Bosnia & Herzegovina.
• Nhánh A được đánh giá dễ thở cho Ý với lợi thế đối đầu.
• Các đội mạnh khác ở play-off gồm Thụy Điển, Ba Lan, Thổ Nhĩ Kỳ và Đan Mạch.
• Vòng play-off liên lục địa cũng đã có kết quả bốc thăm cho 2 suất cuối.

• Giá vàng giao ngay thế giới giảm 32 USD/ounce xuống 4.078 USD, vàng giao tháng 12 mất 15 USD.

• Kinh tế Mỹ tạo nhiều việc làm hơn dự kiến làm dấy lên lo ngại FED thận trọng hơn trong việc hạ lãi suất, khiến USD mạnh lên.

• Thị trường giảm kỳ vọng FED cắt giảm lãi suất do thiếu dữ liệu, cùng với chứng khoán tăng mạnh và lợi suất trái phiếu cao hút dòng vốn khỏi vàng.

• Vàng miếng SJC trong nước sáng 21/11 đồng loạt giảm 700.000 đồng/lượng tại các hệ thống kinh doanh lớn.

• Giá vàng nhẫn cũng giảm từ 300.000 đến 500.000 đồng/lượng, chịu tác động trực tiếp từ xu hướng thị trường thế giới.

• Đêm 20, rạng sáng 21/11, phía đông Quảng Ngãi đến bắc Khánh Hòa có mưa lớn; dự kiến mưa tiếp diễn đến 23/11 (phổ biến 30-80mm, có nơi trên 150mm).

• Sáng 21/11, lũ các sông từ Thừa Thiên Huế đến Khánh Hòa giảm. Riêng Krông Ana (Đắk Lắk) tiếp tục lên trên BĐ3; sông Dinh Ninh Hòa (Khánh Hòa) vẫn trên BĐ3, gần mức lịch sử.

• Cảnh báo nguy cơ rất cao ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất kéo dài từ Thừa Thiên Huế đến Khánh Hòa.

• Khuyến cáo người dân chủ động sơ tán khi có dấu hiệu bất thường, tránh xa vùng nguy hiểm.

• Từ chiều tối 20/11 đến hết 21/11, phía đông Đà Nẵng đến Đắk Lắk và bắc Khánh Hòa có mưa vừa, mưa to 70-150mm, có nơi trên 250mm, cảnh báo mưa cường suất lớn.

• Tây Nguyên và Nam Bộ đêm 21/11, ngày 22/11 có mưa rào, dông rải rác, cục bộ mưa to 10-30mm (có nơi trên 50mm) vào chiều tối.

• Các vùng biển từ Bắc Biển Đông đến Cà Mau có gió đông bắc mạnh cấp 5-8, giật 7-10, gây biển động mạnh, sóng cao 2-6m.

• Ngày 21/11, miền Bắc và Bắc Trung Bộ ngày nắng, đêm và sáng rét (vùng núi rét đậm, sương muối). Duyên hải Nam Trung Bộ mưa vừa, mưa to.

• Nghiên cứu MIT phát hiện gây tê võng mạc tạm thời giúp điều trị nhược thị.
• Ở bệnh nhân nhược thị, não bỏ qua tín hiệu từ một mắt, ảnh hưởng đến thị lực.
• Gây tê võng mạc ở chuột bị bệnh giúp "khởi động lại" mắt, cải thiện tín hiệu lên não.
• Phương pháp này có thể hiệu quả ngay cả ở cá thể trưởng thành, khác với các phương pháp hiện tại.
• Nghiên cứu kỳ vọng phương pháp này có thể áp dụng cho các loài động vật khác và con người.

• Khu vực phía đông Đắk Lắk hứng mưa rất lớn (200-500+ mm), gây lũ lịch sử các sông Ba, Kỳ Lộ, Bàn Thạch, ngập sâu diện rộng.

• Mưa lũ làm 8 nhà sập, hơn 33.600 nhà ngập, 11.578 hộ bị cô lập; hơn 11.200 hộ dân đã được di dời khẩn cấp.

• Hàng chục nghìn cán bộ, chiến sĩ từ các lực lượng vũ trang cùng nhiều phương tiện đang tích cực ứng cứu, tiếp cận dân bị chia cắt.

• Hiện nhiều xã/phường vẫn ngập sâu. Tỉnh ủy Đắk Lắk khẩn cấp chỉ đạo huy động mọi nguồn lực ứng phó, di dời dân.

• Yêu cầu công bố đường dây nóng, đảm bảo thông tin, chuẩn bị lương thực, nhu yếu phẩm, không để dân đói, khát, thiếu nơi trú ẩn.

• Thực phẩm giảm cân quan trọng, giúp kiểm soát calo và cung cấp dưỡng chất.
• Protein nạc và thực vật giúp no lâu, duy trì cơ bắp và giàu chất xơ.
• Hạt chia giàu chất xơ và omega-3, giảm thèm ăn, tăng trao đổi chất.
• Rau lá xanh, yến mạch, chuối xanh chứa chất xơ, tinh bột kháng, hỗ trợ giảm mỡ.
• Quả mọng và dưa hấu giàu chất xơ, nước, chất chống oxy hóa, hỗ trợ trao đổi chất và lợi tiểu.

• Gabriel Magalhaes của Arsenal dính chấn thương trong trận giao hữu Brazil - Senegal.
• Chấn thương có thể khiến anh vắng mặt 2 tháng, gây ảnh hưởng lớn đến đội.
• Arsenal chỉ thắng 40% số trận Ngoại hạng Anh khi Magalhaes vắng mặt từ 9/2020.
• Anh có thể bỏ lỡ 11 trận, bao gồm các trận quan trọng.
• HLV Arteta có thể dùng Hincapie hoặc Mosquera thay thế trung vệ này.

• Cấm xe tải >3,5 tấn qua đèo Tà Nung (ĐT.725, Km0-Km8) từ 14h ngày 20/11 đến 24h ngày 23/11/2025.

• Lý do là mưa bão kéo dài đến 23/11, nguy cơ sạt trượt cao, nhằm đảm bảo an toàn giao thông.

• Từ 16-19/11, đèo Prenn, Mimosa, D’Ran vào Đà Lạt đã sạt lở nghiêm trọng và cấm lưu thông.

• Đặc biệt, đèo Mimosa (QL20, Km 226+700) sạt lở 70m đường sâu 40m, khiến đường bị đứt gãy hoàn toàn.

• Sở Xây dựng Lâm Đồng đang phân luồng và khuyến nghị phương tiện chủ động chọn lộ trình phù hợp.

• Mưa lũ khiến 16 người chết, 5 mất tích; 91 nhà hư hại và 43.282 nhà bị ngập. Hơn 46.700 người đã được sơ tán.

• 10.055 ha lúa, hoa màu bị thiệt hại (Khánh Hòa nhiều nhất); 6.511 con gia súc, gia cầm chết hoặc cuốn trôi.

• 47 vị trí trên các tuyến quốc lộ bị sạt lở, ngập lụt cục bộ, gây ách tắc giao thông tại nhiều tỉnh.

• Đáng chú ý, Km226+700 Quốc lộ 20 (đèo Mimosa, Lâm Đồng) sạt lở nghiêm trọng, đứt gãy 70m, sâu 40m, gây tắc nghẽn hoàn toàn.

• Nhiều trường học ở Quảng Trị, Gia Lai, Khánh Hòa phải cho học sinh nghỉ học; nhiều tuyến đê, kè cũng bị ngập.