Cách thoát hiểm khi bị bạn đẩy phía trước và túm cổ áo đánh
Hoán dụ là 1 trong những phép tu từ được sử dụng khá phổ biến trong văn chương. Tuy vậy, không phải bất kì ai cũng đều nắm rõ về biện pháp tu từ này cũng như là cách sử dụng nó sao cho thuần thục và hay nhất. Hãy cùng nhau tìm hiểu về khái niệm và các hình thức hoán dụ trong bài viết ngay sau đây.
Hoán dụ là phép tu từ trong câu, gọi tên các sự vật, hiện tượng hoặc khái niệm này bằng tên sự vật, hiện tượng, khái niệm khác, dựa trên nét tương cận, gần gũi với nhau nhằm mục đích làm tăng sức gợi hình, gợi cảm, giúp cho sự diễn đạt tốt hơn.
Ví dụ 1: Hoán dụ trong câu: “Áo chàm đưa buổi phân li”. (Trích Việt Bắc - Tố Hữu)
=> Người Việt Bắc trong cuộc sống thường mặc áo chàm. Tác giả câu thơ này dùng “áo chàm” giúp người đọc có sự liên tưởng, gần gũi ngay đến người Việt Bắc.
Ví dụ 2: “Cả khán đài hò reo, cổ vũ cho đội tuyển Việt Nam”. (Internet)
=> “khán đài” trong câu mang ý nghĩa nhằm muốn đến những người ngồi trên khán đài.
Ví dụ 3: Đội tuyển có một bàn tay vàng bắt bóng cực giỏi. (Internet)
=> “bàn tay vàng” dùng để chỉ một thủ môn giỏi trong đội.
Ví dụ 4:
Anh ấy là một chân sút siêu đẳng.
Cô ấy là một tay đua cừ khôi.
Ở đây có đủ mặt anh hùng hảo hán.
Gia đình tôi có 5 miệng ăn.
=> Các từ “chân, tay, mặt, miệng” lần lượt trong 4 câu trên đều dùng chỉ về người.
Hoán dụ được thực hiện bằng các hình thức quan hệ cặp đôi đi liền với nhau. Thông thường, có 4 kiểu hoán dụ thường gặp và phổ biến nhất trong văn học, đó là:
“Bàn tay ta làm nên tất cả
Có sức người sỏi đá cũng thành cơm”. (Ca dao)
=> Dùng hình ảnh “bàn tay” để chỉ sức lao động của một con người
Anh ấy vừa bước vào, cả phòng đều phải ngạc nhiên.
=> Trường hợp này “phòng” cũng sử dụng để nói về những người đang trong phòng.
“Sen tàn, cúc lại nở hoa
Sầu dài ngày ngắn, đông đà sang xuân”. (Nguyễn Du)
=> sử dụng hình ảnh “Sen” để chỉ mùa hạ và hình ảnh “Cúc” để chỉ mùa thu.
“Một cây làm chẳng nên non,
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”. (Ca dao)
=> “một cây” và “ba cây” dùng để nói về người với số lượng ít và nhiều.
Trên đây là một số kiến thức cơ bản về biện pháp tu từ hoán dụ. Hy vọng bài viết này sẽ cung cấp những kiến thức hữu ích nhất cho bạn trong quá trình học tập và nghiên cứu của bản thân về hoán dụ nói riêng và những kiến thức về lĩnh vực văn học nói chung.