Bài 15: Ôn Tập Cuối Học Kì 1 - Phần: Tự Đánh Giá

Ôn tập cuối học kì 1 - Phần tự đánh giá cuối học kì 1 tập 1 - Ngữ Văn 10 Cánh diều

I. Phần đọc - hiểu

a) Đọc bài thơ sau, ghi vào vở chữ cái đầu phương án trả lời đúng của mỗi câu hỏi bên dưới.

Bài thơ: THƯƠNG VỢ

Quanh năm buôn bán ở mom sông,
Nuôi đủ năm con với một chồng.
Lặn lội thân cò khi quãng vắng,
Eo sèo mặt nước buổi đò đông.
Một duyên hai nợ, âu đành phận,
Năm nắng mười mưa, dám quản công.
Cha mẹ thói đời ăn ở bạc:
Có chồng hờ hững cũng như không!

(Trần Tế Xương)

Câu 1 trang 122 tập 1 Ngữ Văn 10 CD

Bài thơ Thương vợ là lời của ai, nói về ai?

1. Vợ nhà thơ Trần Tế Xương nói về chồng 
2. Vợ nhà thơ Trần Tế Xương tự nói về mình 
3. Người chồng nói về người vợ của mình
4. Nhà thơ Trần Tế Xương tự nói về mình 

⇒ Đáp án: C. Người chồng nói về người vợ của mình

Câu 2 trang 122 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Bài thơ nêu trên có đặc điểm như thế nào?

1. 8 câu, không có hình ảnh 
2. 8 câu, mỗi câu 7 chữ 
3. 8 câu, không có nhịp
4. 8 câu, không có vần 

⇒ Đáp án: B. 8 câu, mỗi câu 7 chữ 

Câu 3 trang 122 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Câu thơ nào sau đây sử dụng biện pháp tu từ ẩn dụ?

1. Cha mẹ thói đời ăn ở bạc 
2. Có chồng hờ hững cũng như không 
3. Một duyên hai nợ âu đành phận 
4. Lặn lội thân cò khi quãng vắng

⇒ Đáp án: D. Lặn lội thân cò khi quãng vắng

Câu 4 trang 122 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Câu thơ nào sau đây sử dụng thành ngữ?

1. Quanh năm buôn bán ở mom sông 
2. Nuôi đủ năm con với một chồng
3. Năm nắng mười mưa dám quản công 
4. Eo sèo mặt nước buổi đò đông

⇒ Đáp án: C. Năm nắng mười mưa dám quản công 

Câu 5 trang 122 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Điểm giống nhau giữa bài thơ trên với các bài Tự tình (Bài 2) (Hồ Xuân Hương): Cảm xúc mùa thu (Đỗ Phủ); Câu cá mùa thu (Nguyễn Khuyến) là gì?

1. Viết về tình cảm với quê hương 
2. Viết về đề tài người phụ nữ 
3. Viết về thiên nhiên, mùa thu 
4. Làm theo thể thơ Đường luật 

⇒ Đáp án: D. Làm theo thể thơ Đường luật 

Câu 6 trang 122 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Nêu nội dung chính của đoạn thơ trên trong 4 – 5 dòng. 

Gợi ý:

Thương vợ là đoạn thơ xúc động nhất trong các bài thơ trữ tình của Tú Xương. Đó là một bài thơ tự tin, cũng như một bài thơ thế sự. Bài thơ chan chứa tình yêu nồng ấm của nhà thơ dành cho người vợ ngọt ngào của mình. Bài thơ Thương vợ đã xây dựng thành công hình ảnh bà Tú - một người phụ nữ giàu có, đảm đang, gánh vác gia đình với gánh nặng cơm áo gạo tiền trên đôi vai gầy guộc.

b) Đọc đoạn trích sau và làm các bài tập ở dưới:

Dù ai đi ngược về xuôi

Nhớ ngày Giỗ Tổ quống mười tháng Ba

Khắp miền truyền mãi câu ca

Nước non vẫn nước non nhà ngàn năm

Câu ca dao đậm đà tình nghĩa đã đi vào lòng mỗi người dân Việt Nam từ thế hệ này sang thế hệ khác, Hàng ngàn năm nay, Đền Hùng - nơi tưởng niệm vô cội nguồn dân tộc luôn là biểu tượng tôn kính, linh nghiệm quy tụ và gắn bó với dân tộc Việt Nam.

Lễ hội Đền Hùng còn được gọi là ngày Giỗ Tổ Hùng Vương

Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương diễn ra vào mùng 10 tháng 3 âm lịch hằng năm tại Đền Hùng, Việt Trì, Phú Thọ. Trước đó hàng tuần, lễ hội đã diễn ra với nhiều hoạt động văn hoá dân gian và kết thúc vào ngày 10 tháng 3 âm lịch với Lễ rước kiệu và dâng hương tại Đền Thượng.

Từ xa xưa ngày Giỗ Tổ Hùng Vương đã có vị trí đặc biệt trong tâm thức của người Việt. Bảng ngọc phải viết thời Trần, năm 1470 đời vua Lê Thánh Tông và đời vua Lê Kính Tông năm 1601, sao chép đóng dấu kiểm để lại Đến Hùng, nói rằng: “… Từ nhà Triệu, nhà Đinh, nhà Lê, nhà Lý, nhà Trần đến triều đại ta bây giờ là Hồng Đúc Hậu Lê vẫn cùng hương khói trong ngôi đền ở làng Trung Nghĩa. Những ruộng đất, sưu thuế từ xưa để lại dùng vào việc cúng tế vẫn không thay đổi...”.

(Theo Uyên Linh, baodautu.vn)

Câu 1 trang 123 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Đoạn trích trên viết về đề tài gì? Tóm tắt trong khoảng 3 – 4 dòng.

Gợi ý:

Đoạn trích trên viết về đề tài: Lễ hội Đền Hùng (hay còn gọi là ngày Giỗ Tổ Hùng Vương).

Tóm tắt: Đền Hùng - nơi tưởng niệm cội nguồn của dân tộc luôn là biểu tượng của lòng thành kính, tụ khí thiêng liêng và lòng thành kính của người dân Việt Nam. Nó được tổ chức hàng năm vào ngày 10 tháng 3 âm lịch tại Đền Hùng. Giỗ Tổ từ xưa đến nay đều được các triều đại Việt Nam nối tiếp với việc dâng thơ dâng hương.

Câu 2 trang 123 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Xác định phương thức biểu đạt chính và phương thức biểu đạt kết hợp của đoạn trích trên.

Gợi ý:

Phương thức biểu đạt chính là thuyết minh, kết hợp với phương thức biểu đạt tự sự, nghị luận.

Câu 3 trang 123 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Đoạn trích trên được triển khai theo kiểu diễn dịch, quy nạp hay tổng - phân - hợp?

Gợi ý:

Đoạn trích trên được triển khai theo kiểu: tổng - phân - hợp.

Câu 4 trang 123 tập 1 Ngữ Văn 10 CD 

Phân tích ý nghĩa của một thông tin mà em tâm đắc nhất khi đọc đoạn trích (trình bày trong khoảng 6-8 dòng).

Đoạn văn tham khảo:

Hàng nghìn năm qua, Đền Hùng - nơi cội nguồn của dân tộc, của đất nước luôn là biểu tượng của lòng tôn kính và hiệu quả tập hợp, đoàn kết của người dân Việt Nam. Từ xa xưa, người dân Việt Nam luôn giữ truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” để tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới các vua Hùng đã có công dựng nước và các bậc tiền nhân đã có công chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước. Chính vì vậy, cứ đến ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch, đồng bào cả nước lại nô nức về Đền Hùng thắp nén nhang tỏ lòng thành kính. Đồng thời, cũng là dịp để quảng bá ra thế giới một di sản vô cùng độc đáo, đã tồn tại hàng nghìn năm, ăn sâu vào tâm khảm nhân dân, trở thành đạo lý truyền thống của đồng bào cả nước. Đó là ngày cả nước ta nguyện một lòng ghi nhớ lời Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Các vua Hùng đã có công dựng nước, Bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước”.

II. Phần viết

Bài tham khảo

Đề 1. Phân tích một nhân vật mà em yêu thích trong các tác phẩm đã học ở sách Ngữ văn 10, tập một.

Chọn bài Chiến thắng Mtao Mxây: Phân tích nhân vật Đăm Săn.

Đọc đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây”, người đọc sẽ bắt gặp hình ảnh Đăm Săn – một con người trọng danh dự, tận tụy vì hạnh phúc gia đình, thiết tha với cuộc sống yên bình, ấm no của dòng tộc.

Đăm Săn trong cuộc chiến đấu với Mtao Mxây tỏ ra là một dũng sĩ tài ba, có sức mạnh phi thường để áp đảo kẻ thù. Khi hay tin vợ mình bị bắt, Đăm Săn lập tức trở về và mang theo quan đi đánh Mtao Mxây để cứu vợ. Đam San thách thức Mtao Mxây vì hắn cướp vợ Hơ Nhị. Điều đó chứng tỏ Đam San là người coi trọng danh dự cá nhân cũng như danh dự cộng đồng. Khi Đăm Săn đem quân đến, Mtao Mxây luôn tìm cách chống đỡ. Để dụ chàng vào trận, Đam San liên tục đe dọa: “Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đấy”, “ta sẽ lấy cái sàn hiện của nhà ngươi ta bổ đôi”... Nhưng Mtao Mxây ra sức khiêu khích: Mtao Mxây: “tay ta đang còn bận ôm vợ hai chúng ta” vì thực ra Mtao Mxây sợ: “ta sợ ngươi đâm ta khi ta đang đi lắm”. Trước sự uy hiếp của Đam San, chàng buộc phải chiến đấu. Sau khi trận chiến kết thúc, Đam San kêu gọi binh lính và đầy tớ của Mtao Mxây đi theo mình và cùng nhau xây dựng một cộng đồng ngày càng vững mạnh. Khung cảnh ăn mừng chiến thắng kéo dài suốt mùa khô và các đầu bếp từ khắp nơi trên thế giới đã cùng nhau đến. 

Hình tượng Đăm Săn được miêu tả từ ngoại hình đến hành động xuất hiện trong đoạn trích “Chiến thắng Mtao Mxây” vô cùng chân thực và nổi bật. Anh là đại diện cho vẻ đẹp và sức mạnh của cộng đồng người Ê Đê.

Đề 2. Viết bài thuyết phục người bạn từ bỏ một thói quen xấu.

Ông bà ta thường dạy: “Đói ăn rau, đau uống thuốc’, lời dạy trên là đúng, xong không phải cứ uống thuốc nhiều là tốt. Ngày nay, thuốc kháng kháng sinh đang là mối đe dọa lớn nhất đối với ngành y tế nói riêng và toàn xã hội nói chung. Tại sao vậy?

Thuốc kháng sinh là thuốc có tác dụng tiêu diệt hoặc ức chế sự phát triển của vi khuẩn, do đó làm giảm phản ứng viêm do vi khuẩn gây ra. Các loại kháng sinh có tác dụng khác nhau trên các loại vi khuẩn khác nhau, một số loại kháng sinh có tác dụng trên nhiều chủng vi khuẩn gọi là kháng sinh phổ rộng, một số loại có tác dụng trên một số chủng vi khuẩn gọi là kháng sinh phổ hẹp. Kháng kháng sinh xảy ra khi mầm bệnh hoặc vi khuẩn có khả năng phát triển khả năng kháng kháng sinh khiến kháng sinh không thể tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của chúng. Kháng kháng sinh đang là mối đe dọa lớn nhất đối với toàn ngành y tế nói riêng và toàn xã hội nói chung, khi người dân có các triệu chứng về sức khỏe thì tự ý mua và sử dụng kháng sinh. Ngày nay, do thuốc kháng sinh rất dễ mua và sử dụng nên chỉ cần một vài triệu chứng bất thường về sức khỏe như sốt, ho, sổ mũi là người dân tự ý ra hiệu thuốc mua thuốc kháng sinh, hoặc cha mẹ. cho trẻ dùng mà không biết trẻ có bị nhiễm bệnh hay không thì trẻ dùng liều như người lớn và trong thời gian bao lâu là hợp lý. Ngoài ra, các nhà thuốc cũng có thể dễ dàng tự bán thuốc kháng sinh cho bệnh nhân, cho dù bệnh nhân có đơn của bác sĩ hay không, thậm chí bệnh nhân chỉ cần mang theo đơn thuốc cũ, đơn của người quen, hay đơn giản là nói muốn mua thuốc kháng sinh. Có nhiều loại bệnh như bệnh miễn dịch, ngộ độc, bệnh chuyển hóa, bệnh truyền nhiễm, v.v. Trong đó chỉ những trường hợp nhiễm khuẩn mới cần dùng kháng sinh. Ở các bệnh khác, việc dùng kháng sinh không những không giúp điều trị bệnh mà còn làm tăng tỷ lệ vi khuẩn kháng thuốc. Hầu hết các trường hợp sốt, đau họng, sổ mũi là do virus gây ra và thuốc kháng sinh chỉ có tác dụng chống lại vi khuẩn. Theo Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), kết quả khảo sát việc bán thuốc kháng sinh tại các hiệu thuốc ở nông thôn và thành thị cho thấy, nhận thức về kháng sinh và kháng thuốc ở cả người bán thuốc và người dân đều cao hơn. rất chậm. Có tới 88% dân số ở thành thị, 91% dân số ở nông thôn sử dụng thuốc kháng sinh không có đơn của bác sĩ. Việc lạm dụng kháng sinh không chỉ lãng phí mà còn có hại cho sức khỏe, các bệnh do virus không thể chữa khỏi bằng kháng sinh nhưng vẫn dùng kháng sinh. Gây khó khăn cho chẩn đoán: Bệnh nhân viêm ruột thừa cấp nếu dùng kháng sinh sẽ che lấp các triệu chứng, gây khó khăn cho việc chẩn đoán. Đôi khi có tác dụng chữa bệnh nhưng dễ gây phản ứng dị ứng, mẫn cảm, thậm chí tử vong. Dùng kháng sinh nhiều và liều cao có thể gây suy tủy, nhất là dùng nhiều cloramphenicol. Một số loại kháng sinh như streptomycin, kanamycin dùng liều cao có thể gây điếc, suy thận. Lạm dụng kháng sinh khiến vi khuẩn kháng thuốc ngày càng kháng thuốc, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn. Ngày nay, ngày càng có nhiều tụ cầu đề kháng với cephalosporin. Một số vi khuẩn khác cũng kháng thuốc nên hiệu quả của thuốc kháng sinh ngày càng hạn chế. Nhiều người khi dùng thuốc kháng sinh chỉ nghĩ rằng nó tiện lợi, giá không quá đắt nhưng mọi người không biết rằng tác hại của nó là vô cùng nghiêm trọng. Vậy người dân cần làm gì để hạn chế hoặc chấm dứt tình trạng lạm dụng kháng sinh? Nguyên tắc bạn nên biết khi dùng thuốc kháng sinh là chỉ dùng để điều trị bệnh do vi khuẩn gây ra và chỉ dùng khi thật cần thiết, được sự đồng ý của bác sĩ. Đúng liều lượng: khi được bác sĩ chỉ định dùng thuốc kháng sinh, hãy luôn uống đủ liều lượng đã được chỉ định, không dừng giữa chừng, ngay cả khi bạn cảm thấy bệnh đã được cải thiện nhiều. Theo hướng dẫn: không sử dụng thuốc kháng sinh còn sót lại từ lần sử dụng trước. Không dùng chung thuốc kháng sinh kê đơn với người khác, kể cả người thân của bạn. Vì khi dùng chung sẽ thiếu thuốc uống và vô tình tạo cơ hội cho vi khuẩn hoạt động mạnh hơn, kháng thuốc điều trị. Điều này khiến bạn, gia đình bạn và cộng đồng gặp rủi ro. 

Giáo dục mỗi cá nhân bắt đầu từ thói quen tuân thủ chỉ định của bác sĩ, không mua kháng sinh của bất kỳ ai hoặc sử dụng trong chăn nuôi. Nhắc nhở người quen nếu thấy họ dùng kháng sinh bừa bãi. Có thể nói, thói quen lạm dụng thuốc kháng sinh là một vấn đề vô cùng nghiêm trọng mà chúng ta không nên chủ quan. Tốt nhất, mỗi người nên tự ý thức sử dụng thuốc đúng cách, theo chỉ định của thầy thuốc. Nếu sau một thời gian điều trị không thấy hiệu quả, hãy quay lại gặp bác sĩ và xin lời khuyên của bác sĩ “Hãy sử dụng kháng sinh đúng cách vì tương lai của chính chúng ta”.

Biên soạn: GV Nguyễn Duy Tuấn

SĐT: 0945 441181

Đơn vị: Trung Tâm Đức Trí - 0286 6540419

Địa chỉ: 26/5 đường số 4, KP 3, P. Bình Hưng Hòa A, Q. Bình Tân, TP. HCM

Fanpage: https://www.fb.com/ttductri