Table of Contents
I. Trải nghiệm cùng văn bản
1. Đọc
SGK Ngữ văn 7 Chân trời sáng tạo/ trang 57, 58
Câu 1 (Theo dõi, SGK Ngữ văn 7 CTST trang 57)
Câu văn nào thể hiện ý kiến của tác giả về truyện Em bé thông minh?
Hướng dẫn trả lời:
Câu văn thể hiện ý kiến của tác giả về truyện Em bé thông minh là: “Trong truyện Em bé thông minh, thông qua bốn lần thử thách, nhân vật em bé đã đề cao trí tuệ của nhân dân”.
Câu 2 (Theo dõi, SGK Ngữ văn 7 CTST trang 58)
Theo tác giả, tại sao thử thách thứ tư là quan trọng nhất?
Hướng dẫn trả lời:
Thử thách thứ tư là quan trọng nhất vì đây là thử thách liên quan đến danh dự và vận mệnh quốc gia.
II. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
Trần Thị An
2. Tác phẩm
Xuất xứ: Trích “Giảng văn văn học Việt Nam Trung học cơ sở”
Thể loại: Nghị luận văn học
III. Suy ngẫm và phản hồi
1. Mục đích, nội dung chính của văn bản
Văn bản được viết ra nhằm mục đích: bình luận về sự đề cao trí tuệ nhân dân.
Nội dung chính: Nhân vật em bé thông minh, qua 4 thử thách đã thể hiện trí tuệ của dân gian, đồng thời, gửi gắm mơ ước của nhân dân về một xã hội công bằng, được hưởng hạnh phúc xứng đáng sự thông minh, khả năng ứng biến nhanh nhạy của trí tuệ nhân dân bằng 4 thử thách.
2. Ý kiến lớn, ý kiến nhỏ của văn bản
- Ý kiến lớn (Về nhân vật em bé thông minh): Đề cao trí tuệ của nhân dân.
- Ý kiến nhỏ 1: Qua thử thách đầu tiên, tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.
- Ý kiến nhỏ 2: Ở thử thách thứ hai và thứ ba, tác giả dân gian muốn khẳng định sự lanh lẹ, thích ứng nhanh của trí tuệ dân gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội phong kiến không còn quá nhiều ràng buộc khắt khe về quan niệm sống, khoảng cách giữa các tầng lớp người trong xã hội cũng được xóa bỏ dần.
- Ý kiến nhỏ 3: Ở thử thách thứ tư, người kể chuyện đã nâng nhân vật em bé lên một tầm cao mới, không còn là danh dự của triều đình nữa mà nhấn mạnh lợi thế áp đảo của trí tuệ dân gian so với trí tuệ cung đình.
3. Ý kiến nhỏ, lí lẽ, bằng chứng của đoạn văn
Thông qua thử thách đầu tiên (gắn với câu hỏi thứ nhất), tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo. Thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy và việc sử dụng ngôn ngữ. Trước câu hỏi khó, em bé đã đáp trả lại bằng việc ra lại câu hỏi cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.
- Ý kiến nhỏ: đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo.
- Lí lẽ: Thử thách đầu tiên là một tình huống thử thách tư duy và việc sử dụng ngôn ngữ.
- Bằng chứng: Em bé đã đáp trả lại bằng việc ra lại câu hỏi cho người đố, để chỉ ra rằng, đây là một câu hỏi không thể có câu trả lời.
4. Cách triển khai lí lẽ, bằng chứng và tác dụng trong việc thực hiện mục đích của văn bản
Cách triển khai lí lẽ, bằng chứng trong đoạn ba rất chặt chẽ và lô gic. Tác giả đã cùng đưa hai thử thách thứ hai và thứ ba vào để bình luận vì cả hai thử thách này đều do nhà vua đưa ra.
Các bằng chứng trích ra từ văn bản và các lí lẽ đưa ra để lập luận phù hợp, thuyết phục, làm bật lên được sự thông minh, tài trí của nhân vật em bé. Cách triển khai ý kiến, lí lẽ, bằng chứng ấy đã góp phần làm tăng sức thuyết phục ở người đọc về quan điểm của người viết.
5. Đặc điểm văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học
Đặc điểm của văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học | Biểu hiện trong văn bản Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian |
Thể hiện rõ ý kiến của người viết về tác phẩm cần bàn luận. | Thông qua bốn lần thử thách, tác giả dân gian đã đề cao trí tuệ của nhân dân. |
Đưa ra lí lẽ là những lí giải, phân tích tác phẩm. | Đề cao trí tuệ của nhân dân |
Bằng chứng được dẫn ra từ tác phẩm để làm rõ cho lí lẽ. | - Thử thách đầu tiên - Thử thách thứ hai và thứ ba - Thử thách thứ tư |
Ý kiến, lí lẽ, bằng chứng được sắp xếp theo trình tự hợp lí. | - Ý kiến 1: Qua thử thách đầu tiên, tác giả dân gian đề cao sự thông minh trong ứng xử, mà chủ yếu là một phản xạ ngôn ngữ lanh lẹ và sắc sảo. - Ý kiến 2: Ở thử thách thứ hai và thứ ba, tác giả dân gian muốn khẳng định sự lanh lẹ, thích ứng nhanh của trí tuệ dân gian, qua đó bày tỏ ước mơ về một xã hội phong kiến không còn quá nhiều ràng buộc khắt khe về quan niệm sống, khoảng cách giữa các tầng lớp người trong xã hội cũng được xóa bỏ dần. - Ý kiến 3: Ở thử thách thứ tư, người kể chuyện đã nâng nhân vật em bé lên một tầm cao mới, không còn là danh dự của triều đình nữa mà nhấn mạnh lợi thế áp đảo của trí tuệ dân gian so với trí tuệ cung đình |
6. Kết nối, chia sẻ
Văn bản trên đã giúp em biết truyện cổ tích "Em bé thông minh" không chỉ ca ngợi, đề cao trí tuệ của nhân dân mà thông qua đó còn thể hiện một ước muốn có được cuộc sống xứng đáng với trí tuệ ấy. Dù ước mơ có chưa thành hiện thực thì cũng là niềm an ủi và niềm hi vọng cho những bất công và cực nhọc mà người nông dân phải chịu đựng ở thời kỳ phong kiến khi đó.
IV. Tổng kết
1. Nội dung
Em bé thông minh – nhân vật kết tinh trí tuệ dân gian đã chứng minh cho ý kiến của tác giả: Nhân vật em bé trong truyện Em bé thông minh đã đề cao trí tuệ của nhân dân qua bốn lần thử thách. Qua đó, tác giả cũng bày tỏ mong muốn những người bình dân có trí tuệ như vậy cần phải được sống một cuộc sống hạnh phúc, ấm no hơn.
2. Nghệ thuật
Dẫn chứng, lí lẽ, lập luận logic, chặt chẽ, sắc bén
Biên soạn: Nguyễn Tiến Lực
SĐT: 0975538382 (bạn đọc thắc mắc liên hệ)
Đơn vị: Trung Tâm Đức Trí - 0286 6540419
Địa chỉ: 26/5 đường số 4, KP 3, P. Bình Hưng Hòa A, Q. Bình Tân, TP. HCM
Fanpage: https://www.fb.com/ttductri