Bài 54: Polime

I. Khái niệm về polime

1. Polime là gì?

- Polime là những chất có phân tử khối rất lớn do nhiều mắc xích liên kết với nhau tạo nên.

Ví dụ: Polietilen   (─ CH2 – CH2 ─)_n có phân tử khối rất lớn do nhiều mắc xích (- CH2 – CH2 -) tạo nên.

- Dựa và nguồn gốc, polime được chia làm 2 loại chính:

Polime thiên nhiên	Polime tổng hợp
Có sẵn trong tự nhiên	Do con người tổng hợp từ các chất đơn giản.
Ví dụ: tinh bột, xenlulozơ, cao su thiên nhiên	Ví dụ: PE, PVC, tơ nilon, cao su buna

2. Polime có cấu tạo và tính chất như thế nào?

- Phân tử polime thiên nhiên hay tổng hợp đều cấu tạo bởi nhiều mắc xích liên kết với nhau. 

Ví dụ:

Polime	Công thức chung	Mắc xích
Polietilen		─ CH2 – CH2 ─
Tinh bột, xenlulozơ		─ C6H10O5 ─
Poli (vinyl clorua)

• Các mắc xích liên kết với nhau tạo thành mạch thẳng hoặc mạch nhánh.
• Mạch phân tử polime có thể liên kết với nhau bằng những cầu nối là các nhóm nguyên tử, tạo ra mạng không gian.

- Các polime thường là rắn, không bay hơi.

- Hầu hết các polime không tan trong nước hoặc các dung môi thông thường. Một số polime tan được trong axeton, xăng,…

II. Ứng dụng của polime

Polime được ứng dụng trong đời sống và trong kĩ thuật dưới các dạng khác nhau, phổ biến là chất dẻo, tơ, cao su.

1. Chất dẻo là gì?

- Chất dẻo là một loại vật liệu được chế tạo từ polime và có tính dẻo.

- Thảnh phẩn chủ yếu của chất dẻo là polime.

- Ngoài ra, chất dẻo có thể có một số chất khác: chất hoá dẻo, chất độn, chất phụ gia.

- Ưu điểm của chất dẻo: nhẹ, bền, cách nhiệt, cách điện, dễ gia công,…

2. Tơ là gì?

- Tơ là những polime thiên nhiên hay tổng hợp có cấu tạo mạch thẳng và có thể kéo thành sợi.

Ví dụ: sợ bông, sợi đay, tơ tằm, tơ nilon,..

- Dựa vào nguồn gốc và quá trình chế tạo, tơ được phân loại như sau:

Tơ thiên nhiên	Tơ hoá học
	Tơ nhân tạo	Tơ tổng hợp
Có sẵn trong tự nhiên	Chế biến hoá học từ polime thiên nhiên	Chế tạo từ các chất đơn giản
Ví dụ: tơ tằm, sợi bông, sợi đay	Ví dụ: tơ visco, tơ axetat	Ví dụ: tơ nilon – 6, 6, tơ capron

Tơ hoá học nhiều ưu điểm hơn tơ thiên nhiên, chúng bền, đẹp và khi giặt dễ sạch, phơi mau khô,..

3. Cao su là gì?

- Cao su là polime (thiên nhiên hay tổng hợp).

- Cao su được phân thành 2 loại:

Cao su thiên nhiên	Cao su tổng hợp
Lấy từ mủ cây cao su	Được chế tạo từ các chất đơn giản, phổ biến là cao su buna

- Ưu điểm của cao su là tính đàn hồi, ngoài ra cao su còn không thấm nước, không thấm khí, chịu mài mòn, cách điện,..

- Cao su được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực như sản xuất các loại lốp xe, vỏ bọc dây điện, áo mưa, áo lặn,… Ngoài ra, ước tính có tới trên 5 vạn sản phẩm chế tạo từ cao su.

Giáo viên soạn: Nguyễn Thuỵ Bảo Ngân

Đơn vị: Trường THCS và THPT Nguyễn Khuyến Bình Dương