Bài 4: Hang Én

I. Trước khi đọc

1. Xuất xứ của văn bản

Trích dẫn văn bản viết giới thiệu về hang Én trên trang thông tin điện tử Sở Du lịch Quảng Bình; truy cập: 14/10/2020;

2. Tác giả

Hà My.

II. Trải nghiệm cùng văn bản

1. Đọc, kể tóm tắt

Thể loại: Kí;

Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm;

Bố cục: 2 phần chính:

• Phần 1: Từ đầu... lòng hang chính: Hành trình đi đến hang Én;
• Phần 2: Còn lại: Khám phá vẻ đẹp bên trong hang Én:

• • Tiếp... trần hang cao vài trăm mét: Kích thước của hang Én;
  • Tiếp... đôi cánh ấy sẽ lành hẳn: Những con chim én trong hang Én;
  • Tiếp... tạo tác của tự nhiên: vẻ đẹp thiên nhiên ở sau hang Én;
  • Tiếp... tiếng phân chim rơi lộp độp trên mái lều: Hang Én khi trời tối;
  • Tiếp... hết: Hang Én vào sáng hôm sau.

 III. Suy ngẫm và phản hồi

1. Trình tự kể

Theo trình tự không gian và thời gian: 

• Không gian: Xuyên qua rừng nguyên sinh, vượt nhiều dốc, suối – Khởi đầu từ con dốc Ba Giàn – thung lũng Rào Thương – Hang Én – lòng hang Én – trong hang Én – vòng ra sau hang Én. 
• Thời gian: Khi bóng tối trùm kín – nửa đêm – năm giờ sáng. 

2. Hành trình đến hang Én

“Phải xuyên qua rừng nguyên sinh, vượt qua nhiều đoạn dốc cao, ngoằn ngoèo, lội khoảng ba mươi quãng suối và sông”

⇒ Đến được hang Én là một thách thức, đòi hỏi con người có nghị lực, sự quyết tâm, kiên trì và khát vọng chinh phục

Chỉ có cách đi bộ à cách duy nhất để đến được hang Én à có thời gian để khám phá và hòa mình vào thiên nhiên:

• Thách thức, nguy hiểm: dốc cao gập ghềnh; đường mòn, trơn; cây cổ thụ chắn ngang, vòm dây leo giăng kín; lội sông, trèo ngược vách đá cao hiểm trở;
• Vẻ đẹp:

• • một cuộc “ngược dòng” tìm về thuở sơ khai;
  • cây cổ thụ tán cao vút, hoa phong lan nở, nhiều côn trùng, chim chóc;
  • con đường, thảm cỏ (cách dùng từ “thảm”, không phải “bãi), tiếng chim, đàn cá bơi, đàn bướm quấn quýt cả vào chân người;
  • các từ, cụm từ chỉ cảm xúc: thích nhất, yêu vô cùng, ngỡ mình đang đi trong một giấc mộng đẹp;

3. Vẻ đẹp bên trong hang Én

a. Kích thước

Số đo: rộng nhất là 110m², cao nhất là 120m, sông ở hang chính len lỏi qua hang ngầm khoảng 4 km;

Cách so sánh để cụ thể hóa, dễ hình dung: có thể chứa được hàng trăm người, tương đương với tòa nhà  bốn mươi tầng.

⇒ Cụ thể hóa hang Én cho người đọc: Hang Én rất cao, rộng, dài à Con người trở nên nhỏ bé trước thiên nhiên rộng lớn

b. Vẻ đẹp trong hang Én

Sự kiến tạo của tự nhiên:

• Dải hóa thạch sò, ốc, san hô; nhũ đá, măng đá, ngọc động
  
• Trần hang đẹp như mái vòm của một thánh đường;
• “Bờ sông cát mịn, nước mát lạnh, trong veo, đáy toàn sỏi đá đã bào nhẵn tạo thành một bãi tắm thiên nhiên hoàn hảo”; 

⇒ Những vật vô tri nhưng đều có sự sống, sinh thành, biến hóa qua chiều dài của lịch sử địa chất. Chiều sâu của lịch sử, cội nguồn của sự sống trên hành tinh

Sinh vật tự nhiên sống trong hang Én: chim én

• Én bố mẹ, én anh chị, én ra ràng, bạn én thiếu niên
  
• Ngủ nướng; say giấc;
  
• “Nếu đặt lên vai, bạn sẽ rúc vào tóc hoặc đậu trên đầu mình để... ngủ tiếp!” 🡪 dấu ba chấm để thể hiện sự bất ngờ ở phía sau: bạn én thiếu niên ham ngủ 🡪 lối viết giàu cảm xúc, tình cảm; không mảy may để ý đến sự hiện diện của nhóm du khách; ung dung mổ cơm trong lòng bàn tay
  

Khung cảnh trong hang Én thay đổi theo thời gian:

• Tối:

• • Bóng tối trùm trong hang, khoảng trời trên cửa hang vẫn sáng rất lâu;
  • Đàn én bay về hang; tứ bề tiếng chim líu ríu, chíu chít, tiếng phân chim rơi lộp độp trên mái lều;
  • Tiếng nước chảy âm âm.
• Sáng:

• • Năm giờ: luồng nắng ban mai rực rỡ

=>Không khí mát lành, tinh khiết.

c. Sự hòa mình của con người với tự nhiên

Cách con người tương tác với tự nhiên:

Cách gọi hang Én: cái tổ được Mẹ Thiên Nhiên ban tặng.

=> Gợi cảm giác nguyên thủy, ấm áp, gần gũi,thể hiện thái độ ngưỡng vọng, biết ơn, trân trọng sự dồi dào, phong phú, vẻ đẹp của thiên nhiên;

Thời xa xưa, tộc người A-rem đã sống trong hang Én, có bàn chân mỏng, ngón dẹt – dấu tích của bao thế hệ leo vách đá

=> Con người sống giữa thiên nhiên, hòa hợp và thích ứng với thiên nhiên;

Tộc người A-rem khi ra ngoài sinh sống: vẫn giữ lễ hội “ăn én”;

Cư xử với đàn bướm: thái độ yêu thích, bước đi cùng đàn bướm, ngắm cánh hồ điệp mong manh 
 => Thái độ trân trọng, nâng niu vẻ đẹp mong manh

Sống trong hang:

• Ngồi bệt trên cát, chân trần à trực tiêp tiếp xúc với thiên nhiên, không cần vật bảo hộ, ngăn, kê, lót.
• Tối: Ngắm sông, ngắm trời;
• Sáng: ngoài người ra khỏi lều

⇒ Tâm trạng, thái độ: yêu thích, cảm phục, ngưỡng vọng, kết giao với tự nhiên, cảm thấy được sống an nhiên trong cái “tổ” của “Mẹ Thiên Nhiên”.

4. Cảm nhận của tác giả

Cách tác giả cảm nhận về cuộc sống hoang dã không làm cho người đọc cảm thấy sợ  hãi trước tự nhiên, mà trái lại, người đọc được truyền thêm niềm vui sống, tình yêu với tự nhiên.

5. Ý nghĩa và thông điệp của văn bản

Ý nghĩa: Hành trình chinh phục, khám phá hang Én không chỉ dành cho những người ưa mạo hiểm mà nó còn đánh thức nhiều điều ở con người. 

Thông điệp: Hành trình về với tự nhiên vừa cho con người mở rộng tầm mắt với những trải nghiệm thú vị khi được sống cùng thiên nhiên hoang sơ, vừa là thử thách đối với sức khỏe và kĩ năng sinh tồn của con người trong những điều kiện thiếu thốn.

Thiên nhiên là người mẹ vừa nuôi dưỡng, vừa dạy dỗ con người

IV. Viết kết nối với đọc

Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) nêu cảm nhận của em về hang Én. 

Đoạn văn tham khảo:

Hang Én - một hang động với cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, nguyên sơ, là nơi con người có thể trú ẩn an toàn. Nơi đây từ thuở khai thiên lập địa, con người và thiên nhiên đã là bạn hữu, sống hòa hợp. Đến với hang Én, mọi người sẽ yêu thích, cảm phục, ngưỡng vọng, kết giao với tự nhiên, sẽ cảm thấy được sống an nhiên trong cái “tổ” của “Mẹ Thiên Nhiên”. Về với tự nhiên vừa cho con người mở rộng tầm mắt với những trải nghiệm thú vị khi được sống cùng thiên nhiên hoang sơ, vừa là thử thách đối với sức khỏe và kĩ năng sinh tồn của con người trong tự nhiên. Thiên nhiên  cũng chính là người mẹ vừa nuôi dưỡng, vừa dạy dỗ con người con người. Đây cũng chính là thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm đến người đọc

Biên soạn: GV Nguyễn Duy Tuấn

SĐT: 0945 441181

Đơn vị: Trung Tâm Đức Trí - 0286 6540419

Địa chỉ: 26/5 đường số 4, KP 3, P. Bình Hưng Hòa A, Q. Bình Tân, TP. HCM

Fanpage: https://www.fb.com/ttductri