Bài 7: Viết Bài Văn Đóng Vai Nhân Vật Kể Lại Một Truyện Cổ Tích

I. Tri thức kiểu bài

 Yêu cầu đối với bài văn đóng vai nhân vật kể lại một truyện cổ tích.

• Đóng vai một nhân vật trong truyện để kể lại câu chuyện từ ngôi thứ nhất.
• Kể một cách sáng tạo, phát huy trí tưởng tượng: Vừa căn cứ trên truyện gốc vừa có những yếu tố mới (Nhưng không làm sai lạc nội dung chính vốn có).
• Có trình tự hợp lí, logic, có các chi tiết tưởng tượng, hư cấu, kì ảo.
• Thêm một số yếu tố miêu tả, biểu cảm từ nhân vật kể chuyện.

II. Phân tích bài viết tham khảo

1. Nội dung chính

Bài văn đóng vai nhân vật Thạch Sanh để kể lại một phần truyện (từ xuất thân của Thạch Sanh đến đoạn đánh thắng đại bàng). 

2. Nhận xét

Bài viết vừa trung thành với truyện gốc vừa có một số sáng tạo (thêm chi tiết, đặc biệt là diễn biến trận đấu đại bàng; cách nhấn lướt các chi tiết, sự kiện; thêm vào các đánh giá cá nhân của nhân vật,…) 

3. Ngôi kể

Ngôi thứ nhất xưng “ta” nhập vai Thạch Sanh sau khi lên ngôi vua. 

4. Bố cục

Đoạn mở đầu: Đoạn đầu mở bài bằng lời chào, cách đặt câu hỏi, hứa hẹn,… thu hút người đọc. 

Đoạn giữa: phần nội dung.

• Các chi tiết được sắp xếp theo trình tự thời gian, tập trung vào các chi tiết kì ảo. 
• Kể theo diễn biến chính của truyện gốc, có sáng tạo thêm (lời kể, một số chi tiết: đoạn phát hiện và đánh nhau với đại bàng; các bình luận, đánh giá của nhân vật; lời kết; …) 
• Tập trung khai thác những suy nghĩ, hành động cụ thể của nhân vật được đóng vai. 

Phần kết thúc bài: Nêu lí do kết thúc, tóm lược các sự kiện tiếp theo, nêu bài học tâm đắc. 

III. Thực hành viết theo các bước

1. Trước khi viết

a. Chọn ngôi kể và đại từ tương ứng:

Ngôi kể sẽ là ngôi thứ nhất. 

Ví dụ: ta, tôi, mình, tớ,... phù hợp với địa vị, giới tính,... của nhân vật em đóng vai cũng như bối cảnh kể.

b. Chọn lời kể phù hợp  

• Cần xác định được giới tính, tuổi tác, địa vị,... của nhân vật đã lựa chọn lời kể phù hợp (cách xưng hô, dùng từ ngữ,...).
• Tính chất lời kể vui, buồn, thân mật, nghiêm trang,... cũng cần phù hợp với nội dung câu chuyện được kể, bối cảnh kể.

c. Ghi những nội dung chính của câu chuyện 

Giới thiệu thân phận. 

• Kể lại câu chuyện phân chia tài sản. 
• Kể lại chuyện chim đại bàng đến ăn khế trả vàng. 
• Kể lại câu chuyện của người anh. 
• Đưa ra ý nghĩa câu chuyện. 

d. Lập dàn ý  

Mở bài: Đóng vai nhân vật để tự giới thiệu sơ lược về mình và câu chuyện định kể.

Thân bài: Kể lại diễn biến của câu chuyện.

• Xuất thân của các nhân vật.
• Hoàn cảnh diễn ra câu chuyện.
• Diễn biến chính:

• • Sự việc 1.
  • Sự việc 2.
  • Sự việc 3.
  • ...

Kết bài: Kết thúc câu chuyện và nêu bài học được rút ra từ câu chuyện.

2. Viết bài

a. Chú ý

Nhất quán về ngôi kể.

Kể lại câu chuyện:

• Dựa vào truyện gốc: nhân vật, sự kiện, ngôn ngữ...
• Có thể sáng tạo: chi tiết hoá những chi tiết còn chung chung; gia tăng yếu tố kì ảo, tưởng tượng; tăng cường bộc lộ suy nghĩ, cảm xúc, đánh giá của người kể chuyện; tăng thêm miêu tả, bình luận, liên tưởng...

b. Bài viết tham khảo:

Như mọi người đã biết, tôi sinh ra trong một gia nghèo. Nhưng vì chăm chỉ làm lụng nên bố mẹ tôi cũng có ít tài sản để cho anh em tôi.Khi cha mẹ tôi qua đời, anh trai tôi  lại chiếm hết gia tài, chỉ để lại cho tôi một túp lều nhỏ và cây khế còi cọc ở góc vườn.

Tôi không hề than phiền gì. Hằng ngày, tôi phải làm đủ nghề để sống. Cây khế trở thành tài sản quý giá nhất và là người bạn thân thiết của tôi. Tôi chăm sóc nó chu đáo, tận tình như người bạn. Vì vậy mà cây khế lớn rất nhanh và chẳng bao lâu đã ra hoa kết quả. Đến mùa khế chín, những chùm khế chín vàng óng, thơm lừng báo hiệu một mùa khế bội thu. Tôi rất vui. Tôi đã đem khế ra chợ đổi lấy gạo. Sáng hôm đó, khi vừa thức dậy, tôi đã nhìn thấy trên cây khế có một con chim to đang ăn khế của tôi. Tôi chạy đến và nói: “Chim ơi! Ngươi ăn khế của ta thì gia đình ta biết lấy gì để sống?”. Chim bỗng ngừng ăn và cất tiếng trả lời: “Ăn một quả trả một cục vàng, may túi ba gang mang đi mà đựng”. Nói rồi chim bay đi. Tôi không tin lắm vào chuyện lạ lùng đó nhưng vẫn bảo vợ may cho mình một chiếc túi ba gang. Sáng hôm sau, chim đến từ sớm và đưa tôi ra một hòn đảo nhỏ giữa biển. Tôi không thể tin vào những gì hiện ra trước mắt. Cả hòn đảo toàn vàng bạc châu báu chất đống. Chim nói: “Anh hãy lấy vàng bạc, châu báu vào túi, rồi tôi đưa về.”. Nghe lời chim, tôi nhặt vàng cho vào đầy túi ba gang rồi lên lưng chim để trở về đất liền.

Từ đó, gia đình tôi trở lên khá giả hơn. Tiếng lành đồn xa, câu chuyện lan đến tai người anh trai tôi. Một sáng, anh đến nhà tôi. Anh đòi tôi đổi toàn bộ gia sản của anh lấy túp lều và cây khế và tôi đành bằng lòng. Ngày nào anh cũng ra dưới gốc khế chờ chim thần đến. Mùa khế chín, chim cũng trở về ăn khế. Vừa thấy chim, anh tôi đã khóc lóc, kêu gào thảm thiết và đòi chim phải trả vàng. Chim cũng hứa sáng mai sẽ đưa anh tôi ra đảo vàng và dặn may túi ba gang. Tối hôm đó, anh tôi thức cả đêm để may túi mười gang ngày mai đi lấy vàng. Sáng hôm sau, vừa ra tới đảo vàng, anh tôi đã hoa mắt bởi vàng bạc châu báu của hòn đảo. Anh tôi vội nhét vàng vào đầy túi mười gang, vào túi quần, túi áo và mồm cũng ngậm vàng nữa. Trên đường trở về nhà, chim nặng quá, kêu anh tôi vứt bớt vàng xuống biển cho đỡ nặng. Vốn tính tham lam, anh không những không vứt bớt xuống mà còn bắt chim bay nhanh hơn. Nặng quá, chim càng lúc càng mệt. Đôi cánh trở nên quá sức, yếu dần. Cuối cùng, không còn gắng được nữa, chim chao đảo rồi hất luôn anh tôi xuống biển cùng với số vàng.

Tôi trở lại sống ở nhà cũ, cùng túp lều và cây khế. Nhưng chim thần không bao giờ còn quay trở lại nữa… Anh trai tôi đã không thể quay trở về chỉ vì lòng tham của mình.

3. Chỉnh sửa bài viết

Xem lại và chỉnh sửa bài viết theo một số gợi ý sau đây:

Biên soạn: GV Nguyễn Duy Tuấn

SĐT: 0945 441181

Đơn vị: Trung Tâm Đức Trí - 0286 6540419

Địa chỉ: 26/5 đường số 4, KP 3, P. Bình Hưng Hòa A, Q. Bình Tân, TP. HCM

Fanpage: https://www.fb.com/ttductri