Table of Contents
I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự
1. Xét ví dụ: (SGK)
a.
Có ít nhất là hai người phụ nữ tản cư đang nói chuyện vơi nhau.
Dấu hiệu: có hai lượt lời qua lại.
- Lợt 1.
- Lợt 2.
Trước mỗi lượt lời đều có xuống dòng, gạch đầu dòng. -> đối thoại.
b.
Hà, nắng gớm, về nào..
-> Không phải là đối thoại.
- Nội dung không hướng tới một người nói chuyện cụ thể nào.
- Không liên quan đến chủ đề mà hai người đàn bà tản cư đang trao đổi.
- Câu nói to đó chẳng có ai đáp lại.
-> độc thoại ( mình nói cho mình nghe)
VD: câu cuối.
c.
... Chúng nó... tuổi đầu...
- Câu nói của ông Hai nói với chính mình.
- Những câu này không phát ra thành tiếng mà chỉ âm thầm diễn ra trong suy nghĩ, tình cảm của ông Hai. Chúng thể hiện tâm trạng dằn vặt, đớn đau của ông Hai trong những phút giây nghe làng chợ Dầu của ông theo giặc. Vì không thốt thành lời, chỉ nghĩ thầm nên không có gạch đầu dòng.
-> độc thoại nội tâm.
Tác dụng:
Các hình thức đối thoại, độc thoại tạo cho câu chuyện có không khí như là cuộc sống thật, thể hiện thái độ căm giận của những người tản cư đối với dân làng chợ Dầu, tạo tình huống để đi sâu vào nội tâm nhân vật.
Những hình thức độc thoại và độc thoại nội tâm đã giúp nhà văn khắc hoạ được sâu sắc tâm trạng dằn vặt, đau đớn khi nghe tin làng chợ Dầu- cái làng ông luôn lấy làm tự hào và hãnh diện- của ông theo giặc, nghĩa là làm cho câu chuyện sinh động.
2. Kết luận:
(Ghi nhớ SGK)
II. Luyện tập
Bài tập 1
Nhân vật bà Hai có ba lượt lời
Nhân vật ông Hai có 2 lượt lời
Nhận xét:
- Ông Hai bỏ lượt lời phải đáp lại bà Hai ở phần 1, thể hiện tâm trạng chán chường đến mức không muốn nói cái chuyện đang làm ông đau lòng ấy nữa.
- Lượt lời 2 và 3, ông Hai đều trả lời cộc lốc thể hiện sự miễn cưỡng, bất đắc dĩ của ông Hai khi buộc phải trả lời bà (…)
-> Cuộc đối thoại làm nổi bật tâm trạng chán chường, buồn bã, đau khổ và thất vọng của ông Hai trong cái đêm nghe làng mình theo Việt gian.
Bài tập 2
Tham Khảo:
Tôi vừa phải nằm viện một tuần vì bị ốm. Hôm nay là ngày tôi được ra viện. Trên đường về nhà, xen với nỗi vui mừng là nỗi lo. Lo vì không biết phải xoay sở sao để bù đắp bài vở trong những ngày qua. Tôi vừa bước vào nhà thì bé Hoa, em tôi, nhảy cẫng ra và bi bô :
- Anh H.. ơi! Có chị nào nho nhỏ, chị nói với bố là bạn của anh. Ngày nào chị ấy cũng đến lấy vở về chép bài cho anh. Chị ấy còn cho em kẹo nữa cơ đấy!
- Ừ.
Rồi không kịp nhìn những viên kẹo trên tay em, tôi lao ngay vào phòng học. Tay tôi run run giở vội những tờ giấy trắng. Không lẽ lại là cái M…? Có phải là M.. không nhỉ? Thôi đúng M… rồi. Tôi lặng đi. Chính M… đã âm thầm giúp tôi trong những ngày qua. Vậy mà đã có lúc tôi nghĩ xấu về nó. Lúc này tự dưng trong lòng tôi dâng lên một niềm cảm xúc khó tả. Không thể kìm nén nổi lòng mình, tôi thốt lên:
- M.. ơi! Cảm ơn bạn nhé!
Biên soạn: Nguyễn Duy Tuấn
Đơn vị: Trung Tâm Đức Trí - 0286 6540419
Địa chỉ: 26/5 đường số 4, KP 3, P. Bình Hưng Hòa A, Q. Bình Tân, TP. HCM
Fanpage: https://www.fb.com/ttductri