Picture of the author
Picture of the author
SGK Ngữ Văn 9»1»Bài 4: Luyện Tập Sử Dụng Một Số Biện Phá...

Bài 4: Luyện Tập Sử Dụng Một Số Biện Pháp Nghệ Thuật Trong Văn Bản Thuyết Minh

Lý thuyết Luyện tập sử dụng một số biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh Văn 9 bộ SGK. Nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu lý thuyết và bài tập minh họa một cách đầy đủ, dễ hiểu.

Xem thêm

1. Chuẩn bị

Yêu cầu: Đặc điểm chung của các đối tượng.

a.Về nội dung: phải nêu được:

  • Công dụng
  • Cấu tạo
  • Chủng loại
  • Cách bảo quản, sử dụng
  • Lịch sử phát triển (nếu có)

b. Về hình thức:

Phải biết vận dụng các biện pháp nghệ thuật thuyết minh đóng lúc, đóng chỗ cho bài văn sinh động.

  • Kể chuyện(nguồn gốc ra đời)
  • Tự thuật(công dụng, cấu tạo).
  • Hỏi đáp theo lối nhân hoá( giới thiệu về chủng loại)

2. Luyện tập

Bài 1. Xác định các BPNT trong đoạn văn sau

Đoạn văn : Để rồi khi chân trời đằng đông vừa ửng tím nhạt, rồi từ từ chuyển  sang hồng... thì tất cả bọn người đá ấy lại hối hả trở về vị trí của họ. Mà vẫn còn nóng hổi hơi thở cuộc sống đêm chưa muốn dứt

.-> biện pháp nhân hoá.

Bài 2.

a. Đề 1.

Cái quạt trong đời sống của con người.

Tìm hiểu đề:

  • Nội dung: Cần thuyết minh vẽ công dụng, cấu tạo…
  • Về hình thức: xác định kiểu bài? Bố cục, những quy định cho mỗi phần.
  • Gồm 3 phần nêu cô thể những nội dung của từng phần.
  • BPNT nhân hoá - tưởng tượng.
  • Có thể cho cái quạt đại diện cho họ hàng nhà quạt tự kể chuyện về mình theo bố cục

Bố cục :

Dàn ý

a. Mở bài:

  • Nhân hoá cái quạt ®tự xưng – giới thiệu khái quát về họ hàng mình.
  • Giới thiệu tên gọi – Là dụng cô quen thuộc, hữu ích.
  • Khi thời tiết nóng nực ® mọi người tìm đến chúng tôi.

b. Thân bài:

Nguồn gốc: Có từ rất xa xưa khi loài người cảm nhận được sức nóng của mặt trời…

  • Cùng với sự phát triển của KHKT họ nhà quạt càng đông đúc…

Các chủng loại: Có 3 dòng họ lớn

  • Quạt tay
  • Quạt điện
  • Quạt kéo; gió.

Cấu tạo, công dụng :

  • Quạt giấy, quạt nan, quạt mo.
  • Làm từ tre, giấy, phẩm màu hoặc mo cau, mo dừa bằng thủ công.
  • Có nhiều hình dáng, cách trang trí, tiện dùng.
  • Cấu tạo các loại quạt khác nhau.
  • Quạt giấy xoè ra, gấp vào nhỏ, gọn,
  • Quạt điện -> quay bằng động cơ điện.
  • Quạt bàn hình dáng nhỏ, gọn đặt ở mọi vị trí.
  • Quạt cây : cao lênh khênh thường có mặt nơi phòng khách, công sở. Các bác quạt trần, cô quạt treo, cậu quạt gió.

Cách bảo quản :

  • Quạt tay : đơn giản, giữ gìn cẩn thận, không làm rách nát.
  • Quạt điện, gió : định kì lau dầu động cơ.

Giá thành ntn?

c. Kết luận:

  • Khẳng định giá trị của các loại quạt.
  • Có ý thức khi sử dụng, bảo quản, để dùng được lâu, bền và có ý thức tiết kiệm điện.

Ví dụ

Mở bài : Tôi là chiếc quạt. họ hàng nhà quạt chúng tôi được con người biết đến và sử dụng chính là một dụng cô để tạo ra gió cho con người.

Thân bài:

Đơn giản nhất là chiếc quạt mo. chỉ cần có một chiếc mo cau được cắt gọt thành.

Hiện đại nhất là anh quạt điện: vừa được cắm điện, cánh tay anh ta đã quay tít sản ra một luồng gió mạnh, yếu do điều khiển của con người.

Quạt điện còng có rất nhiều loại: quạt trần, điện, bàn, cây, treo tường. Mỗi loại lại có kích thước to, nhỏ khác nhau. Quạt được sinh ra  từ nhiều nhà máy khác nhau như quạt Phong Lan, quạt điện cơ.. và cả những loại hiện đại do nước ngoài sản xuất.

Mỗi loại quạt có ích lợi, cách sử dụng riêng. quạt mo, quạt nan, quạt giấy… phải sử dụng bằng sức của bàn tay, công sức mới tạo ra gió nhưng lại rất thuận tiện, có thể mang đi bất cứ đâu còng sử dụng được, thậm chí còn sử dụng để che nắng, che mưa, xua ruồi muỗi, đề thơ kỉ niệm, vẽ tranh…Quạt điện tuy không mất công sức để tạo ra gió nhưng muốn sử dụng được phảI có điện cho nên chỉ sử dụng được ở những nơI có điện mà thụi.

Kết bài: Tuy giá trị vật chất của chiếc quạt không lớn nhưng nó rất có ích cho con người, giúp cho con người mát mẻ dễ chịu trong những ngày nóng nực, oi bức, giúp cho những máy vận hành tốt, thông gió cho những phân xưởng ngột ngạt… Với vai trò của mình, chiếc quạt mãi mãi là người bạn thân thiết của con người.

b. Đề 2

Viết bài văn thuyết minh về chiếc nón lá Việt Nam .

Dàn ý

Mở bài: Giới thiệu chung về chiếc nón: là vật dụng quen thuộc của người phụ nữ VN truyền thống.

Thân bài:

Lịch sử chiếc nón.

Tác dụng của nón:

  • Nón dùng để che nắng, che mưa, rất tiện lợi trong đời sống.
  • Tôn thêm vẻ đẹp duyên dáng cho người phụ nữ.

Cấu tạo của chiếc nón.

  • Nón Bắc ngày xưa tròn phẳng như cái mâm, ngoài cùng có đường thành nhô cao. Sau này, nón được thay đổi hình dáng, có hình chóp nhọn và trở thành phổ biến.
  • Định hình cho nón là khung nón gồm nhiều vành tre chốt nhỏ, máng, dễ uốn.
  • Quai nón có tác dụng giữ cho nón cân bằng và chắc.

Qui trình làm ra chiếc nón.

  • Chọn tre cật chẻ thật nhỏ, thật mượt, kết thành nhiều vành lớn nhỏ   khác nhau, có định khung nón theo hình chóp nhọn.
  • Lá nón được phơi khô, là phẳng nhẹ và trắng nân, xếp đều dưới từng lớp một lên khung nón và khâu bằng những sợi móc, sợi dừa hoặc sợi cước trong suốt, mảnh mà chắc.
  • Cách khâu : khâu từ đỉnh rồi mới khâu xuống các vành nón. Đuường khâu phải đều đặn, tỉ mỉ, kín đáo.
  • Lòng nón được trang trí hoa văn đẹp mắt, hoặc kết chỉ màu, thêu hình giữa hai lớp lá máng
  • Cuối cùng là buộc quai nón                 

Giá trị kinh tế, văn hoá, nghệ thuật của chiếc nón.

Kết bài:

Cảm nghĩ chung về chiếc nón đối với đời sống hiện tại và tương lai.


Biên soạn: Nguyễn Duy Tuấn

Đơn vị: Trung Tâm Đức Trí - 0286 6540419

Địa chỉ: 26/5 đường số 4, KP 3, P. Bình Hưng Hòa A, Q. Bình Tân, TP. HCM

Fanpage: https://www.fb.com/ttductri

Tác giả: Nguyễn Duy Tuấn

Bài 3: Sử Dụng Một Số Biện Pháp Nghệ Thuật Trong Văn Bản Thuyết Minh
Bài 6: Các Phương Châm Hội Thoại (Tiếp Theo)