Table of Contents
I. Nội dung 1: đời sống
II. Nội dung 2: cấu tạo ngoài và di chuyển
1. Đặc điểm cấu tạo ngoài ếch đồng
Ếch đồng có đặc điểm cấu tạo thích nghi với đời sống vừa ở nước, vừa ở cạn.
Đặc điểm cấu tạo ngoài | Môi trường thích nghi | Ý nghĩa |
Đầu dẹp nhọn, khớp với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trước. | Ở nước | Giảm sức cản của nước khi bơi. |
Mắt và lỗ mũi ở vị trí cao trên đầu (mũi thông với khoang miệng và phổi vừa ngửi vừa thở). | Ở cạn | Khi bơi vừa thở vừa quan sát. |
Da trần phủ chất nhầy và ẩm dễ thẩm khí. | Ở nước | Giúp hô hấp trên cạn. |
Mắt có mi giữ nước mắt do tuyến lệ tiết ra, tai có màng nhĩ. | Ở cạn | Bảo vệ mắt, giữ mắt không bị khô, nhận biết âm thanh trên cạn. |
Chi năm phần có ngón chia đốt linh hoạt. | Ở cạn | Thuận lợi cho việc di chuyển |
Các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón. | Ở nước | Tạo thành chân bơi để đẩy nước. |
2. Kiểu di chuyển của ếch đồng
Kiểu di chuyển | Phương thức |
Bơi | Dùng màng bơi ở chi sau. |
Nhảy | Nhờ các chi dạng năm phần có ngón chia đốt linh hoạt. |
III. Nội dung 3. sinh sản và phát triển
- Sinh sản vào cuối mùa xuân.
- Thụ tinh ngoài, đẻ trứng.
- Tập tính sinh sản: ếch đực “kêu gọi” ếch cái để “ghép đôi”. Ếch cái cõng ếch đực trên lưng. Ếch đực ôm ngang ếch cái.
- Trứng → nòng nọc → ếch (phát triển qua biến thái hoàn).
IV. Bài tập và hướng dẫn giải của hệ thống Nguyễn Khuyến – Lê Thánh Tông
1. Câu hỏi tự luận
Câu 1: Vì sao ếch có hiện tượng trú đông?
Hướng dẫn trả lời:
Ếch là động vật biến nhiệt nên nhiệt độ cơ thể tùy thuộc nhiệt độ môi trường. Vào mùa đông, nhiệt độ hạ thấp nên nhiệt độ cơ thể ếch cũng thấp, điều này khiến tế bào và các mô trong cơ thể có khả năng bị tổn thương, hoặc chết, các quá trình sinh lí cũng bị ảnh hưởng hoặc ngừng trệ, nên ếch trú đông để giữ ấm và bảo vệ cơ thể.
Câu 2: Vì sao người dân thường đi soi ếch hoặc bắt ếch vào ban đêm?
Hướng dẫn trả lời:
- Ếch thường đi kiếm mồi vào ban đêm.
Câu 3: Nêu ý nghĩa của hiện tượng ghép đôi đẻ trứng của ếch đồng.
Hướng dẫn trả lời:
- Nâng cao hiệu suất thụ tinh.
2. Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1. Đặc điểm của ếch đồng thích nghi với đời sống trên cạn là
- đầu dẹp nhọn, khớp với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trước.
- da trần phủ chất nhầy và ẩm dễ thẩm khí.
- các chi sau có màng bơi căng giữa các ngón.
- mắt và lỗ mũi ở vị trí cao trên đầu (mũi thông với khoang miệng và phổi vừa ngửi vừa thở).
Câu 2. Đặc điểm chi sau có màng bơi căng giữa các ngón có ý nghĩa thích nghi là
- giảm sức cản của nước khi bơi.
- khi bơi vừa thở vừa quan sát.
- tạo thành chân bơi để đẩy nước.
- giúp hô hấp trên cạn.
Câu 3. Tập tính của ếch đồng là
- bắt sâu bọ vào ban đêm.
- bắt sâu bọ vào ban ngày .
- đẻ trứng trên cạn.
- sống hoàn toàn trên cạn.
Câu 4. Nhóm động vật thuộc lớp Lưỡng cư là
- ếch đồng, châu chấu.
- ếch đồng, nhái bén.
- cào cào, chuồn chuồn.
- ve sầu, cóc nhà.
Câu 5. Ếch đồng hô hấp qua
- màng cơ thể.
- da.
- da và phổi.
- phổi.
Đáp án bài tập trắc nghiệm
Câu 1: Hướng dẫn trả lời:
Đáp án: D
Đáp án A, B, C là đặc điểm thích nghi của ếch đồng với đời sống ở nước.
Câu 2: Hướng dẫn trả lời:
Đáp án: C: chi sau có màng bơi căng giữa các ngón giúp ếch tạo thành chân bơi để đẩy nước.
Đáp án A là ý nghĩa thích nghi của đặc điểm đầu dẹp nhọn, khớp với thân thành một khối thuôn nhọn về phía trước.
Đáp án B là ý nghĩa thích nghi của đặc điểm mắt và lỗ mũi ở vị trí cao trên đầu (mũi thông với khoang miệng và phổi vừa ngửi vừa thở).
Đáp án D là ý nghĩa thích nghi của đặc điểm da trần phủ chất nhầy và ẩm dễ thẩm khí.
Câu 3: Hướng dẫn trả lời:
Đáp án: A: thời gian bắt mồi của ếch là ban đêm.
Đáp án B: bắt sâu bọ vào ban ngày là sai.
Đáp án C: ếch đồng đẻ trứng ở dưới nước, không phải trên cạn.
Đáp án D: ếch đồng sống ở môi trường vừa nước vừa cạn, không phải sống hoàn toàn trên cạn.
Câu 4: Hướng dẫn trả lời:
Đáp án: B: ếch đồng và nhái bén là các loài thuộc lớp Lưỡng cư.
Đáp án A sai vì có châu chấu thuộc lớp Sâu bọ.
Đáp án C sai vì có cào cào, chuồn chuồn đều thuộc lớp Sâu bọ.
Đáp án D sai vì có ve sầu thuộc lớp Sâu bọ.
Câu 5: Hướng dẫn trả lời:
Đáp án: C: ếch đồng hô hấp qua da và phổi.
Đáp án A, B, D sai.
Giáo viên biên soạn: Đỗ Thu Hiền
Đơn vị: Trường THCS – THPT Nguyễn Khuyến Bình Dương