Table of Contents
Lớp Bò sát trên thế giới có khoảng 6500 loài. Trong đó, có nhiều loài quý hiếm, cần bảo tồn.
A. Lý thuyết
Nội dung 1. Đa dạng của bò sát
Tên bộ Đặc điểm | Bộ Có vảy (Thằn lằn bóng, rắn ráo, tắc kè…) | Bộ Cá sấu (Cá sấu xiêm, cá sấu hoa cà…) | Bộ Rùa (Rùa núi vàng, ba ba, vích…) |
Mai và yếm | Không có | Không có | Có |
Hàm và răng | Hàm ngắn, răng nhỏ mọc trên hàm | Hàm dài, răng lớn mọc trong lỗ chân răng | Hàm không có răng |
Vỏ trứng | Có màng dai | Có vỏ đá vôi | Có vỏ đá vôi |
Nội dung 2. Các loài khủng long
Sự ra đời và thời đại phồn thịnh của khủng long
Nguyên nhân phồn thịnh của khủng long | Nguyên nhân diệt vong của khủng long |
|
|
Đặc điểm một số loài khủng long điển hình
Đặc điểm | Khủng long bạo chúa | Khủng long cánh | Khủng long cá |
Môi trường sống | Cạn | Trên không | Biển |
Cổ | Ngắn | Ngắn | Rất ngắn |
Chi | Hai chi trước ngắn, có vuốt sắc nhọn. Hai chi sau to, khỏe. | Hai chi trước biến thành cánh, hai chi sau nhỏ, yếu. | Biến thành vây bơi. |
Đuôi | Dài, to. | Dài, mảnh. | Khúc đuôi có vây đuôi to. |
Dinh dưỡng | Ăn thịt. Mõm ngắn. | Ăn cá. Mõm dài. | Ăn cá, mực, bạch tuộc. Mõm dài. |
Nội dung 3. Đặc điểm chung
Đặc điểm chung của loài bò sát | |
Môi trường sống | Ở cạn. |
Cổ | Dài |
Vảy | Vảy sừng khô. |
Vị trí màng nhĩ | Màng nhĩ nằm trong hốc tai. |
Cơ quan di chuyển | Chi yếu có vuốt sắc. |
Trứng | Có màng dai hoặc vỏ đá vôi bao bọc, giàu noãn hoàng. |
Sự thụ tinh | Thụ tinh trong. |
Nhiệt độ cơ thể | Động vật biến nhiệt. |
Nội dung 4. Vai trò
Lợi ích | Tác hại |
- Có ích cho nông nghiệp: diệt chuột, diệt sâu bọ có hại… - Có giá trị thực phẩm: ba ba, rắn nước… - Làm dược phẩm: nọc rắn, mật trăn,… - Sản phẩm mĩ nghệ: da cá sấu... | - Gây độc cho người: rắn… |
B. Bài tập luyện tập Đa dạng và đặc điểm chung của lớp Bò sát của trường NK - LTT
Phần I: Câu hỏi tự luận
Câu 1: Nêu vai trò của lớp Bò sát.
Hướng dẫn trả lời:
Lợi ích | Tác hại |
|
|
Câu 2: Nêu cách sơ cứu khi bị rắn độc cắn.
Hướng dẫn trả lời:
Người sơ cứu cần phân biệt được vết cắn của rắn độc và rắn không độc.
Sau khi đã xác định là vết cắn của rắn độc cần sơ cứu theo các bước sau:
- Buộc chặt trên vết thương chừng 5 – 10 cm (theo chiều máu chảy về tim), cứ 10 phút nới lỏng trong 90 giây và nhích về phía vết cắn.
- Dùng dao đã khử trùng rạch vết thương tới độ sâu của răng độc cắm vào chỗ cắn.
- Dùng giác hút hoặc ống áp lên chỗ rạch, rồi hút (không nặn).
- Rửa vết thương bằng thuốc tím 5% hoặc cồn iốt 2 %.
- Đưa ngay đến bệnh viện gần nhất.
Câu 3: Kể tên một số loài động vật quý hiếm thuộc lớp Bò sát và nêu 3 biện pháp bảo tồn chúng ngoài thiên nhiên.
Hướng dẫn trả lời:
Các loài động vật quý hiếm thuộc lớp Bò sát là: rùa núi vàng, vích, đồi mồi, rắn hổ mang…
Biện pháp bảo tồn: xây dựng các khu bảo tồn động vật hoang dã. Nghiêm cấm việc săn bắt trái phép động vật hoang dã quý hiếm, nguy cấp. Gọi điện thông báo tới các đơn vị chức năng nếu phát hiện các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật về bảo tồn động vật hoang dã.
Phần II: Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1. Nhóm gồm toàn các loài động vật thuộc bộ Rùa là
- ba ba, vích.
- rùa núi vàng, rắn ráo.
- cá sấu xiêm, cá sấu hoa cà.
- tắc kè hoa, nhông xanh.
Câu 2. Nhóm gồm toàn các đại diện thuộc bộ Có vảy là
- vích, đồi mồi.
- rắn lục, rắn nước.
- tắc kè, nhông Tân Tây Lan.
- cá sấu, rùa hộp.
Câu 3. Số lượng các loài bò sát ở Việt Nam là khoảng
- 271 loài.
- 291 loài.
- 281 loài.
- 300 loài.
Câu 4. Tổ tiên của bò sát đã được hình thành các đây khoảng
- 150 -100 triệu năm.
- 250 - 200 triệu năm.
- 280 - 230 triệu năm.
- 350 - 300 triệu năm.
Câu 5. Đâu là đặc điểm chung của bò sát?
- Bò sát thuộc nhóm động vật hằng nhiệt.
- Thụ tinh trong, trứng giàu noãn hoàng.
- Da trần, ẩm ướt.
- Mình có lông vũ bao phủ.
Đáp án câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1:
Đáp án - A
Hướng dẫn trả lời:
Ba ba, vích là các đại diện của bộ Rùa.
- Đáp án B sai do có rắn ráo thuộc bộ Có vảy.
- Đáp án C sai do cả 2 loài ở đây đều thuộc bộ Cá sấu.
- Đáp án D sai do cả 2 loài ở đây đều thuộc bộ Có vảy.
Câu 2:
Đáp án - B
Hướng dẫn trả lời:
Rắn lục, rắn nước là các đại diện thuộc bộ Có vảy.
- Đáp án A sai do cả 2 loài ở đây đều thuộc bộ Rùa.
- Đáp án C sai do nhông Tân Tây Lan thuộc bộ Đầu mỏ.
- Đáp án D sai do cá sấu thuộc bộ Cá sấu, rùa hộp thuộc bộ Rùa.
Câu 3:
Đáp án - A
Hướng dẫn trả lời:
Số lượng bò sát ở Việt Nam đã phát hiện khoảng 271 loài.
Đáp án B, C, D sai vì số lượng chưa chính xác.
Câu 4:
Đáp án - C
Hướng dẫn trả lời:
Tổ tiên của bò sát đã được hình thành các đây khoảng 280 - 230 triệu năm.
Đáp án A, B, D sai vì mốc thời gian chưa chính xác.
Câu 5:
Đáp án - B
Hướng dẫn trả lời:
Bò sát thụ tinh trong, trứng giàu noãn hoàng.
- Đáp án A sai vì bò sát thuộc nhóm động vật biến nhiệt.
- Đáp án C sai vì bò sát có da khô, vảy sừng khô bao bọc.
- Đáp án D sai vì đây là đặc điểm của lớp Chim.
Giáo viên biên soạn: Đỗ Thu Hiền
Trường THCS – THPT Nguyễn Khuyến Bình Dương