Table of Contents
Đặc điểm cấu tạo ngoài, đời sống và tập tính của các loài thuộc bộ Dơi và bộ Cá voi rất thích nghi với điều kiện sống đặc trưng của chúng là bay và bơi dưới nước.
I. Lý thuyết
Nội dung. Bộ dơi và bộ cá voi
Bộ Dơi | Bộ Cá voi |
Thích nghi với đời sống bay. Có màng cánh rộng. Thân ngắn và hẹp nên có cách bay thoăn thoắt, thay hướng đổi chiều linh hoạt. Chân yếu có tư thế bám vào cành cây treo ngược cơ thể. Khi bắt đầu bay chân rời vật bám, tự buông mình từ cao. | Thích nghi với đời sống hoàn toàn trong nước. Cơ thể hình thoi. Cổ rất ngắn, lớp mỡ dưới da rất dày. Chi trước biến đổi thành chi bơi có dạng bơi chèo, vây đuôi nằm ngang, bơi bằng cách uốn mình theo chiều dọc. |
Hướng dẫn giải bài tập sách giáo khoa, nxb giáo dục
Câu lệnh ▼/SGK Sinh học 7 - Bài 49 - Trang 160 - 161
Hướng dẫn trả lời:
Tên động vật | Chi trước | Chi sau | Đuôi | Cánh di chuyển | Thức ăn | Đặc điểm răng, cách ăn |
Dơi | Cánh da | Nhỏ, yếu | Đuôi ngắn | Bay không có đường bay rõ rệt. | Sâu bọ, rau quả. | Răng nhọn sắc, phá vỡ vỏ cứng của sâu bọ. |
Cá voi xanh | Vây bơi | Tiêu biến | Vây đuôi | Bơi uốn mình theo chiều dọc. | Tôm, cá, động vật nhỏ. | Không có răng, lọc mồi qua khe của tấm sừng miệng. |
II. Bài tập và hướng dẫn giải của hệ thống trường NK - LTT
Phần 1: Câu hỏi tự luận
Câu 1: Tại sao cá voi biết phun nước?
Hướng dẫn trả lời:
Cá voi hô hấp bằng phổi, khi chúng nổi lên mặt nước để trao đổi khí, khí thải từ trong phổi được thở ra qua 2 lỗ mũi trên đỉnh đầu. Vì áp lực trong phổi rất lớn, nên lúc khí phun ra thường kèm theo âm thanh rất to, giống như tiếng còi tàu hỏa. Luồng khí lúc mạnh, có sức bật ra khỏi lỗ mũi, làm bắn cả nước biển lên không trung trông như cột phun nước. Ngoài ra, ở các vùng biển lạnh, không khí ở biển lạnh hơn không khí trong phổi, không khí từ phổi thở ra gặp lạnh sẽ ngưng đọng thành từng hạt nước nhỏ, cũng có thể phun thành cột nước.
Câu 2: Vì sao cá heo là động vật thuộc lớp Thú?
Hướng dẫn trả lời:
Cá heo đẻ con, nuôi con bằng sữa. Chi trước biến đổi thành vây bơi dạng bơi chèo, song vẫn được nâng đỡ bởi các xương chi như động vật có xương sống ở cạn, có xương cánh tay, xương ống tay ngắn, các xương ngón tay rất dài.
Câu 3: Vì sao dơi có tập tính bám vào cành cây treo ngược cơ thể?
Hướng dẫn trả lời:
Vì đôi cánh da của dơi không đủ lực để có thể dễ dàng nâng chúng từ mặt đất lên không trung. Do đó, khi nghỉ ngơi, chúng luôn chọn vị trí cao để khi cần bay lượn, dơi chỉ việc thả mình xuống, lợi dụng lực cản của không khí hỗ trợ cho việc cất cánh.
Phần 2: Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1. Loài động vật lớn nhất trong giới Động vật là
- voi Châu Á.
- B. voi Châu Phi.
- cá voi xanh.
- D. cá heo.
Câu 2. Nhóm gồm toàn các loài thuộc bộ Cá voi là
- cá heo, thú túi.
- B. thú mỏ vịt, dơi.
- cá heo, cá voi.
- D. chuột, thỏ.
Câu 3. Phát biểu nào sau đây về đặc điểm của dơi là sai?
- Có màng cánh rộng.
- B. thân ngắn và hẹp.
- Chi sau tiêu biến.
- D. Chân có màng bơi.
Câu 4. Phát biểu nào sau đây về cách di chuyển của dơi là đúng?
- Bay theo đường vòng.
- B. Bay theo đường thẳng.
- Bay theo vòng cung.
- D. Bay không có đường bay rõ rệt.
Câu 5. Đặc điểm răng của cá voi là
- răng nanh lớn, dài, nhọn.
- có khoảng trống hàm.
- răng cửa lớn, luôn mọc dài.
- không có răng, lọc mồi bằng các khe của tấm sừng miệng.
Đáp án câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1:
Đáp án - C
Hướng dẫn trả lời:
Cá voi xanh dài tới 33m, nặng 160 tấn là loài động vật lớn nhất trong giới Động vật.
Đáp án A, B, D sai.
Câu 2:
Đáp án - C
Hướng dẫn trả lời:
Cá heo, cá voi là các đại diện thuộc bộ Cá voi.
Đáp án A, B, D sai.
Câu 3:
Đáp án: D
Hướng dẫn trả lời:
Ở dơi, chi trước biến đổi thành cánh da, chi sau tiêu biến, không có màng bơi.
Đáp án A, B, C sai vì đều là đặc điểm của dơi.
Câu 4:
Đáp án: D
Hướng dẫn trả lời:
Dơi bay rất nhanh với đường bay thoăn thoắt, linh hoạt để bắt mồi trong đêm tối.
Đáp án A, B, C sai.
Câu 5:
Đáp án - D
Hướng dẫn trả lời:
Cá voi không có răng, lọc mồi bằng các khe của tấm sừng miệng.
Đáp án A, B, C sai.
Giáo viên biên soạn: Đỗ Thu Hiền
Trường THCS – THPT Nguyễn Khuyến Bình Dương