Bạn từng nghe nói đến buồng trứng đa nang chưa? Bạn có biết đa nang buồng trứng là một bệnh liên quan đến hormone thường xảy ra ở phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ không? Nếu bạn đang làm mẹ hoặc chuẩn bị làm mẹ thì hãy tìm hiểu ngay về căn bệnh này để sớm nhận biết cũng như biết cách phòng tránh tốt nhất.
1. Bệnh đa nang buồng trứng là gì?
Đa nang buồng trứng xảy ra khi buồng trứng có nhiều nang nhỏ. Buồng trứng đa nang còn được gọi là tình trạng rối loạn nội tiết liên quan đến độ mất cân bằng hormone và kháng insullin ảnh hưởng đến sức khỏe và khả năng sinh sản của phụ nữ.
Nói cách khác, buồng trứng đa nang là bệnh xảy ra ở những phụ nữ có quá nhiều hormone sinh dục nam trong khi lượng hormone sinh dục nữ trong cơ thể không đủ. Điều này khiến sự rụng trứng trở nên bất thường hơn.
Nếu không phát hiện và chữa trị sớm sẽ dẫn đến sự mất cân bằng hormone, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tăng nguy cơ mắc một số bệnh như tiểu đường, tim mạch, rối loạn sinh sản.
Buồng trứng đa nang là tình trạng rối loạn nội tiết liên quan đến độ mất cân bằng hormone và kháng insullin
2. Dấu hiệu nhận biết bệnh đa nang buồng trứng
Theo các chuyên gia sản phụ khoa, để nhận biết đa nang buồng trứng chị em có thể dựa vào các dấu hiệu dưới đây:
- Chu kỳ kinh bất thường hoặc không đều.
- Không rụng trứng hoặc rụng trứng không đều.
- Thừa cân với chỉ số khối cơ thể cao. Tình trạng này không phải lúc nào cũng do ăn nhiều. Thông thường, những người mắc đa nang buồng trứng vẫn ăn uống bình thường nhưng lại rất dễ tăng cân.
- Cảm giác đầy bụng và khó chịu vùng bụng dưới.
- Đái tháo đường tuýp 2.
- Mỡ trong máu cao.
- Tăng huyết áp và khó điều chỉnh huyết áp.
- Sắc tố da sậm màu nhất là ở háng, cổ và nách.
- Nhiều lông trên mặt và trên người, da mặt nhờn và nhiều mụn.
- Tóc mỏng đi.
- Tâm trạng vui buồn thất thường.
Nếu có những dấu hiệu trên thì chị em không nên ngần ngại mà cần đi khám ngay để kịp thời chữa trị.
3. Tại sao mắc bệnh đa nang buồng trứng?
Theo các nhà khoa học những yếu tố sau có thể là nguyên nhân của hội chứng buồng trứng đa nang:
3.1 Yếu tố di truyền
Đây là yếu tố có nguy cơ cao nhất khiến chị em bị hội chứng buồng trứng đa nang. Nếu mẹ, chị gái hoặc em gái của bạn bị buồng trứng đa nang, bạn cũng có nguy cơ cao mắc bệnh này. Các nhà nghiên cứu cũng nghi ngờ khả năng một số gen nhất định có liên quan với hội chứng buồng trứng đa nang.
3.2 Kháng insulin hay do rối loạn hội chứng trao đổi chất
Insulin là nội tiết tố quan trọng giúp kiểm soát glucose (đường) trong cơ thể, chuyển hóa đường trong máu vào tế bào. Nếu cơ thể bạn có khả năng kháng insulin nghĩa là các mô trong cơ thể có sự đề kháng với những tác động của insulin. Điều này vô tình khiến khả năng sử dụng insulin có thể bị gián đoạn.
Vì thế, tuyến tụy sẽ tiết ra insulin nhiều hơn để cung cấp đường cho tế bào. Lượng insulin dư thừa này có thể tác động xấu đến buồng trứng, làm giảm khả năng rụng trứng của buồng trứng, gây ra tình trạng mụn trứng cá và rụng tóc.
Ngoài ra, khi không được chuyển hóa vào tế bào đường sẽ được chuyển đổi thành chất béo khiến người bệnh bị tăng cân, béo phì hoặc rất khó giảm cân.
3.3 Chế độ ăn uống
Nhiều giả thuyết nghi ngờ rằng chế độ ăn uống có quá nhiều tinh bột đường cũng có thể là nguyên nhân gây ra hội chứng đa nang buồng trứng. Thực tế cho thấy, hầu hết người bị đa nang buồng trứng là người thừa cân song những người gầy cũng có nguy cơ.
4. Bệnh đa nang buồng trứng có mang thai được không?
Buồng trứng đa nang ảnh hưởng khá lớn đến khả năng sinh sản
Các chuyên gia y tế cho biết, bị đa nang buồng trứng không đồng nghĩa với việc bạn không thể thụ thai một cách tự nhiên. Song nếu đang mang thai và bị đa nang buồng trứng, bạn nên chú ý đến sức khỏe thai kỳ. Hãy khám thai đúng lịch hẹn và tuân thủ đúng các chỉ định của bác sĩ sản khoa. Bởi thai phụ bị đa nang buồng trứng sẽ có nguy cơ gặp các biến chứng sau:
- Sẩy thai
- Bệnh tiểu đường thai nghén
- Tiền sản giật
- Mổ lấy thai do thai nhi của mẹ bị đa nang buồng trứng thường bị thừa cân
5. Đa nang buồng trứng và cách điều trị
Bệnh đa nang buồng trứng không thể được chữa khỏi hoàn toàn nhưng bạn có thể đối phó với các triệu chứng. Tùy vào nhu cầu của chị em mà bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. Điều trị buồng trứng đa nang thường nhằm mục đích điều hòa kinh nguyệt và điều trị để mang thai.
Dưới đây là 4 cách hỗ trợ điều trị đa nang buồng trứng giúp hỗ trợ sinh sản:
5.1 Giảm cân
Việc giảm cân sẽ giúp ích rất nhiều cho sự rụng trứng, tăng khả năng thụ thai. Khi giảm được khoảng 5 – 7 kg, chu kỳ kinh sẽ diễn ra đều đặn hơn, giảm lượng cholesterol, điều chỉnh insulin trong cơ thể.
5.2 Dùng thuốc hỗ trợ sinh sản
Hiện nay, có rất nhiều loại thuốc hỗ trợ sinh sản. Tuy nhiên, bác sĩ sẽ thăm khám, xem xét và chỉ định loại thuốc phù hợp nhất với từng người.
5.3 Phương pháp phẫu thuật buồng trứng
Nếu việc điều trị bằng những loại thuốc trên không cho kết quả như ý, khi đó bạn có thể chọn phương pháp phẫu thuật được gọi là khoan buồng trứng.
Bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật bằng cách mổ ổ bụng để tạo ra các lỗ nhỏ trong buồng trứng. Điều này giúp làm giảm mức độ kích thích tố nam và tăng cường sự rụng trứng.
Tác động của phương pháp này chỉ mang tính tạm thời nhưng khoảng 50% phụ nữ mang thai trong vòng một năm kể từ khi phẫu thuật.
5.4 Thụ tinh trong ống nghiệm
Để thực hiện phương pháp này, trước tiên, bác sĩ sẽ lấy trứng và tinh trùng để tiến hành quy trình thụ tinh trong phòng thí nghiệm. Sau đó, họ sẽ đưa phôi vào tử cung của người phụ nữ để phôi có thể phát triển thành thai nhi. Tỷ lệ mang thai phụ thuộc vào độ tuổi và khả năng sinh sản của chị em.
6. Cần ăn và kiêng những thực phẩm nào khi bệnh đa nang buồng trứng ?
Chế độ ăn uống cũng vô cùng quan trọng đối với người mắc bệnh đa nang buồng trứng. Do đó, nếu chẳng may bị đa nang buồng trứng thì chị em nên lưu ý những thực phẩm cần ăn và kiêng ăn được tổng hợp dưới đây.
6.1 Cần ăn những thực phẩm nào khi bị đa nang buồng trứng?
Sau đây là những thực phẩm lành mạnh cho người bị buồng trứng đa nang cần bổ sung vào bữa ăn hàng ngày để kiểm soát bệnh hiệu quả và ngăn ngừa tăng cân:
Bị đa nang buồng trứng nên ăn những thực phẩm không gây tăng cân
- Rau lá xanh
Rau lá có những dưỡng chất tối ưu trên 1 calo so với những thực phẩm khác và cũng giàu canxi, sắt, kali, magie cùng với vitamin K, C và E, đặc biệt là vitamin B cần thiết đóng vai trò cực kì quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng của đa nang buồng trứng.
- Rau củ có màu sắc
Các loại rau củ nhiều màu sắc có rất nhiều chất chống oxi hóa mạnh giúp trung hòa tác động xấu của oxi hóa do stress ở phụ nữ bị buồng trứng đa nang.
Một số rau củ có màu tốt nhất bao gồm ớt chuông đỏ và vàng, cà chua ngọt, cà chua, cà rốt, cà tím,…
- Hoa quả
Đây là thực phẩm lành mạnh tiếp theo cần cho vào thực đơn của người bị buồng trứng đa nang. Nên ăn các loại hoa quả có chỉ số Gl thấp như chanh vàng, dâu tây, mơ, bưởi, dưa đỏ, ổi, lê, cam, táo,…và ăn nhiều loại hạt cùng với hoa quả để cung cấp protein cần thiết giúp kiểm soát lượng đường cao đột ngột khi ăn hoa quả.
- Các chất béo lành mạnh
Các chất béo lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong bữa ăn của người bị buồng trứng đa nang. Các chất béo cần thiết được tìm thấy trong các loại hạt, bơ, dầu olive và cá nhiều dầu như cá ngừ và cá hồi.
- Thịt hữu cơ
Bởi việc tăng cân là một vấn đề liên quan đến buồng trứng đa nang, việc ăn các protein là rất quan trọng cho chế độ ăn giảm cân để kiểm soát cân nặng.
Thịt là một trong những nguồn protein tụ nhiên dồi dào. Tuy nhiên, bạn cần chọn ăn thịt hữu cơ chứa ít hormone hơn và ít hóa chất hơn, không bị biến đổi gen.
Xem thêm: Nên mua thực phẩm hữu cơ nào ?
6.2 Bị đa nang buồng trứng không nên ăn gì?
Chế độ ăn tốt cho buồng trứng đa nang cần loại bỏ những thực phẩm từ các nhóm sau, bởi chúng thường ảnh hưởng tới mức insulin trong cơ thể và làm các triệu chứng buồng trứng đa nang.
- Thực phẩm có chỉ số Gl cao
Một số thực phẩm chỉ số Gl cao mà chúng ta thường ăn hàng ngày là bánh quy, bánh ngọt, bánh mì trắng, bánh mứt, ngũ cốc ăn sáng, hoa quả sấy khô, kẹo, kem, súp đóng hộp. Chế độ ăn nhiều đường và carbonhydrate thông thường dễ ảnh hưởng tới tình trạng buồng trứng đa nang. Đường không chỉ ảnh hưởng đến nồng độ insulin mà còn gây rối loạn rụng trứng.
- Các sản phẩm bơ sữa
Uống sữa có thể làm tăng mức testosteron và những loại protein trong sữa cũng hạn chế quá trình xử lý testosterone trong cơ thể khiến mức testosterone tăng không giới hạn và chỉ làm cho các triệu chứng buồng trứng đa nang nặng thêm.
Do đó, chị em bị đa nang buồng trứng nên hạn chế dùng sữa, pho mát, bơ và các sản phẩm sữa khác.
- Caffein
Bạn có thể cắt bỏ hoàn toàn hoặc giảm lượng caffein trong chế độ ăn uống để giảm triệu chứng buồng trứng đa nang và tăng khả năng sinh sản.
- Thực phẩm chế biến sẵn
Chất phụ gia, hóa chất, phẩm màu và chất bảo quản có trong thực phẩm chế biến sẵn làm tăng hormone prostaglandins gây tình trạng viêm nhiễm làm tăng mức insulin trong cơ thể.
Lời khuyên: Phụ nữ mắc đa nang buồng trứng có thể sớm mang thai thành công hay không phụ thuộc nhiều vào thời điểm phát hiện bệnh và phương pháp điều trị. Vì thế, chị em nên kiểm tra sức khỏe phụ khoa định kỳ tại các cơ sở y tế chuyên khoa tin cậy để sớm phát hiện bệnh và có giải pháp điều trị thích hợp.