Theo phương án thi mới, ngoài môn Ngữ văn thi tự luận, tất cả các môn còn lại sẽ thi trắc nghiệm, bao gồm Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục kinh tế và pháp luật, Tin học, Công nghệ, và Ngoại ngữ (7 ngôn ngữ). Trong đó, các môn trắc nghiệm bổ sung thêm hai dạng câu hỏi mới là đúng/sai và trả lời ngắn.
Dạng câu hỏi đúng/sai yêu cầu thí sinh đánh giá đúng từng ý trong mỗi câu hỏi. Điểm số không còn cào bằng: đúng 1 ý được 0,1 điểm, đúng 2 ý được 0,25 điểm, đúng 3 ý được 0,5 điểm, và đúng cả 4 ý mới đạt 1 điểm. Với cách tính này, xác suất "ăn may" đạt điểm tối đa chỉ là 1/16, giảm đáng kể so với dạng trắc nghiệm truyền thống.
Dạng trả lời ngắn gần giống câu hỏi tự luận, yêu cầu thí sinh tự viết câu trả lời chính xác. Điểm số mỗi câu đúng dao động từ 0,25 đến 0,5 điểm, tùy vào mức độ khó.
Cách chấm điểm mới giúp phân loại thí sinh rõ rệt, hạn chế tình trạng điểm cao tập trung. Câu hỏi được thiết kế theo lý thuyết khảo thí hiện đại, phân bổ điểm dựa trên độ khó, giúp đánh giá chính xác năng lực học sinh.
Đề thi năm 2025 sẽ nâng cao khả năng phân loại học sinh bằng các câu hỏi có trọng số điểm khác nhau. Các câu hỏi dễ chiếm điểm thấp, câu khó tăng dần điểm số, đảm bảo phân hóa thí sinh giỏi, khá, trung bình.
Điểm đáng chú ý, thí sinh cần thi bốn môn: hai môn bắt buộc (Toán, Ngữ văn) và hai môn tự chọn từ các môn đã học ở THPT. Bộ GD&ĐT đã công bố cấu trúc đề minh họa và thử nghiệm ở một số địa phương.
Các chuyên gia nhận định, cách tính điểm mới học hỏi từ các kỳ thi quốc tế như SAT hay PISA, đòi hỏi thí sinh phải có năng lực toàn diện. Điều này thúc đẩy học sinh học thực chất, tránh phụ thuộc vào mẹo làm bài. Bộ GD&ĐT cũng khuyến khích giáo viên đổi mới phương pháp giảng dạy, tập trung vào năng lực tư duy và phân tích của học sinh.